این روزها با نزدیک شدن به پایان سال و باافزایش مصرف بنزین در ایام تعطیلات بحث بنزین شاه بیت اخبار رسانه‌ها شده است .
به گزارش خبرنگار «تعادل»، موضوع افزایش یا عدم‌افزایش بهای بنزین در شرایطی که تورم افسارگسیخته در جامعه زمینه نارضایتی بخش قابل‌توجهی از مردم را به همراه داشته، اهمیتی دوچندان یافته، به نحوی که بسیاری از سیاست‌گذاران، مخالف هرگونه تغییر در بهای بنزین هستند.
در این شرایط، دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای جلوگیری از بی‌عدالتی در تثبیت بهای بنزین با توجه به تخصیص یارانه به این نهاده بخش انرژی، طرح تخصیص بنزین به خانوارهای فاقد خودرو را در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی به تصویب رساندند.
در همین زمینه، فرزاد کرمانی، نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران در گفت‌وگو با خبرنگار«تعادل» اظهار کرد: ایران تا پیش از سال 98 وارد‌کننده بنزین بوده است و از سال 98 تا سال 1401 به صادرکننده بنزین تبدیل شد.
وی در خصوص دلایل صادرکننده بودن ایران از سال 98 تاکنون گفت: از جمله دلایل، راه‌اندازی سه فاز پالایشگاهی خلیج فارس بود به‌طوری که روزانه 40 میلیون لیتر به تولید بنزین اضافه می‌شد، از جمله دلیل دیگر می‌توان به بحث اصلاح قیمت در سال 98 اشاره کرد به‌طوری که به دنبال افزایش قیمت‌ها در آبان ماه همان سال، به میزان 25 میلیون لیتر مصرف انرژی کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر، شیوع کرونا از اواخر سال 98، 99 و اوایل سال 1400 در پایین آمدن میزان مصرف تاثیر جدی داشته است.
نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران بیان کرد: از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم تاکنون به ویژه در سه ماهه اخیر موضوع بنزین مورد توجه بوده است و دولت در حوزه تولید بنزین عنوان می‌کند که بنا به سیاست‌های کلان دولت گذشته پالایشگاه جدیدی احداث نشده است پس در نتیجه تولیدی نخواهیم داشت. کرمانی افزود: دولت با طرح واکسیناسیون عمومی در زمان شیوع کرونا، عنوان کرده که با قطع بیماری کرونا میزان مصرف افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه باید بررسی سالانه نسبت به تولید و مصرف بنزین داشته باشیم گفت: مصرف بنزین در 15 روز عید سال جاری، بین 120 الی 130 میلیون لیتر برآورد شده بود و امروز به نقطه سر به سر رسیده‌ایم و صادراتی در کار نیست و بروز این مساله اتفاقی نبوده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر به مصاحبه افراد ذی صلاح به ویژه در سال‌های گذشته (1400-1399) نگاهی بیندازیم متوجه این نکته خواهیم شد که عنوان کرده بودند که به نقطه سر به سر در سال 1401 خواهیم رسید و بدنه دولت هم به این مساله اعتقاد دارد.
کرمانی بیان کرد: در تولید بنزین سه فازپالایشگاهی راه‌اندازی شد و اکنون انتظار نمی‌رود که پالایشگاه ستاره خلیج فارس به این زودی‌ها برای تولید بنزین اقدام کند، ضمن اینکه به عقیده بنده با تولید بنزین مشکل حل نمی‌شود چرا که مساله اصلی حول محور مصرف است. وی گفت: قاچاق منظم و سازمان یافته بنزین به کشورهای همجوار را شاهدهستیم به‌طوری که این میزان قاچاق 2 الی 3.5 میلیون لیتر بنزین در سال است .
نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران، معتقد است که رد پای قیمت دستوری در همه اقلام تا حامل‌های انرژی مشاهده می‌شود و به اوج خود می‌رسد زیرا اقتصاد کشور به منابع زیر زمینی نفت و گاز وابسته است.
کرمانی افزود: هرچند از نظر دولت سیزدهم، اتفاق سال 98 منحصر بفرد بوده اما پیش از آن نیز این اتفاق را شاهد بودیم و اثرات آن نیز قابل مشاهده بوده است. بنابراین قیمت دستوری، ملموس‌ترین اتفاق و متعاقب آن اتفاقات اجتماعی است.
وی عنوان کرد: تورم در ایران به گونه‌ای است که صورت مساله را به صورت ساده جلوه می‌دهند، اساسا تورم در ایران طوری است که فرد اگر صادرکننده هم باشد، این رقم گم می‌شود. نزدیک به چهار سال است که نرخ تورم سالانه در مقایسه با چهار دهه گذشته 2برابر شده است، از سوی دیگر چشم‌اندازی به منظور کنترل و کاهش آن مشاهده نمی‌شود.
نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران گفت: مصرف بنزین خودروهای داخلی ایران 3 برابر استاندارد جهانی است و هیچ دولتی نمی‌تواند این مساله را به گردن دولت دیگر بیندازد. بیش از 10 میلیون خودروی فرسوده در کشور تردد می‌کنند و طبق محاسبات خود دولت‌ها، این تعداد خودرو 14.3 درصد مصرف بنزین بیشتری دارند.
به گفته کرمانی، میانگین مصرف بنزین کشور حدود 40 درصد بیشتر از اتحادیه اروپاست و در هر حامل انرژی این مساله پابرجاست.
وی عنوان کرد: میانگین مصرف عمومی یک خودرو جهانی3 الی 4 لیتر است در حالی که در ایران خودروها به‌طور میانگین 4 الی 5 لیتر مصرف سوخت دارند که با ضرب در میزان مصرف، نزدیک به 20 میلیون لیتر اضافه مصرف، استخراج می‌شود. حال اگر این عامل کنترل شود مسائل اجتماعی بروزپیدا نمی‌کند.
نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران گفت: در پالایشگاه‌ها سوخت را به قیمت مصوب دولتی تحویل می‌گیرند و خروجی آن آزاد است و از همین مقدمه می‌توان اذعان کرد که نمی‌توان گفت قیمت بنزین در ایران چه مقدار خواهد بود.
کرمانی بیان کرد: چندی پیش یکی از نمایندگان مجلس در سخنی خیلی محکم عنوان کرد که سال آینده افزایش قیمت بنزین اتفاق نمی‌افتد اما چندی بعد سازمان برنامه و بودجه عکس این قضیه را مطرح کرد. خیلی جالب است که نقطه خاکستری در این صحبت‌ها مشاهده نمی‌شود که خود این مساله به معنای فرار از عقلانیت و اعتدال است و صورت مساله غلط است. آیا افزایش قیمت ناشی از یک فرمول ریاضی نیست؟ بنابراین باید شفاف‌سازی قیمت صورت پذیرد.
وی گفت: شفاف‌سازی قیمت را نباید به صادرات، واردات، مصرف سوخت ارتباط داد بلکه حق هر ایرانی در هر سطحی است که بداند قیمت بنزین لیتری چند است. البته مزایای شفاف‌سازی قیمت شامل بهینه‌سازی سوخت و موارد اینچنینی است.
نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران تصریح کرد: ایران در ارتباط با مقوله بنزین، گاز و سایر حامل‌های انرژی می‌توانست هاب انرژی در منطقه باشد یعنی می‌توانستیم نبض قیمت بنزین را در درست بگیریم.
