پالایشی یکم دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولت بود که در قالب ETF پذیره‌نویسی شد و این صندوق که شامل باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، اصفهان، تبریز و بندرعباس بود که در شهریورماه ۱۳۹۹ در بورس عرضه شد و از همان ابتدا پر از حاشیه بود. درحالی که وزارت اقتصاد قول عرضه سه صندوق را در روز‌های اوج بورس به مردم داده بود، یک قدم مانده تا عرضه پالایشی یکم، به عنوان دومین صندوق و بعد از عرضه دارایکم، وزیر نفت ساز مخالف زد و پذیره نویسی این صندوق با حاشیه همراه شد و سهامداران این صندوق همچنان در زیان است.
سقف خرید سهام در این صندوق ۵ میلیون تومان گزارش شده بود، اما سرمایه‌گذارانی که تا سقف ۲ میلیون تومان از «دارا یکم» را خریداری کرده بودند، تنها می‌توانستند ۳ میلیون تومان از واحدهای «پالایش یکم» را خریداری کنند. پذیره نویسی این صندوق درحالی که هر سهم ۱۰ هزار تومان قیمت داشت، از 5 شهریورماه آغاز شد و تا تاریخ 30 شهریورماه ادامه داشت.
دولت با افزایش تخفیف سهام قابل واگذاری به صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) صنایع پالایش نفت، از 20 درصد به 30 درصد موافقت کرد. معاملات ثانویه صندوق سرمایه‌گذاری پالایشی یکم (پالایش) از روز سه‌شنبه ۱۱ آذر 99 در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد.
این صندوق در زمان دولت قبل با تخفیف 30 درصدی به مردم فروخته شد و مردم برای کسب سود حداقلی و حمایت از تولید آن را خریداری کردند. متاسفانه علیرغم گذشت سه سال مردم همچنان از نظر ارزش پول در ضرر سنگین هستند و این صندوق همچنان زیر ارزش ذاتی‌اش در حال معامله است. این در حالی است که بازارهای موازی در این بازه زمانی رشد چند صد درصدی داشته‌اند. همه این موارد به کنار، با توجه به پالایشی بودن صندوق حداقل انتظار مردم این است که کل سود دریافتی از مجموعه‌ها در مجمع سالانه توزیع شود. در مجمع سال جاری که در دی ماه برگزار شد سود پرداخت نشد و در اختیار بازارگردان قرار گیرد. این تضییع حقوق عامه است. مردم از نظر آورده، ارزش زمانی در ضرر هستند و تنها دلخوشی‌شان همین سود سالانه بود که جبران بخشی از ضررها را بنماید، ولی متاسفانه این سود تاکنون پرداخت نشده است.
سهامداران انتظار دارند که در اسرع وقت این سود به حساب سجامی آنها واریز گردد. آن زمان وعده‌های زیادی درخصوص صندوق داده شد که خریداران این صندوق‌ها می‌توانند سود چندبرابری کنند اما تا به امروز چیزی زیان عاید سهامداران نشده است. در حال حاضر تورم بهمن ماه به بیش از 50 درصد رسید و در این مدت تمام بازارهای سرمایه‌گذاری رشد کرده‌اند؛ برای مثال طلا، سکه، دلار و بازار فلزات و حتی خوراک و پوشاک نیز توانسته رشد خوبی را پشت سربگذارد اما بورس و خصوصا صندوق‌های دولتی نتوانستند رشد مطلوبی را پشت سر بگذارند و به نوعی وضعیت بعدی را تجربه می‌کنند. در حال حاضر مهم‌ترین مساله افزایش نرخ و رسیدن به قیمت واقعی توسط صندوق املاک است و انتظار می‌رود با رشد بازارهای موازی این صنعت و صندوق نیز باید توسعه یابدو به نوعی رشد کند.
پرداخت سود صندوق‌ها امکان‌پذیراست!
علی‌اکبر ایرانشاهی، مدیر نظارت بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری سازمان بورس به فارس گفت: پرداخت سود توسط ETFها یا همان صندوق‌های قابل معامله بورسی امر غیرمعقولی نیست همانطور که سال گذشته هم با مصوبه مجمع صندوق پالایش‌یکم مقداری سود بین دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق تقسیم شد اما مجمع امسال تصمیمی برای تقسیم سود نداشته است.وی افزود: مجمع صندوق می‌تواند تصویب کند که سود حاصله را بین دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله از جمله پالایشی تصویب کند و این امکان وجود دارد. ایرانشاهی تأکید کرد: در مجمع عمومی امسال صندوق پالایش‌یکم مجمع با پرداخت سود به دارندگان واحدهای این صندوق موافقت نکرد و این امر در کدال هم افشا شده است. البته ممکن است در سال‌های بعد تصویب کند و سود بدهد و در اساسنامه صندوق پالایش یکم هم که امسال اصلاح شد، مساله پرداخت سود پیش‌بینی شده است.
مدیر نظارت بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری سازمان بورس همچنین در مورد پرداخت واحدهای صندوق ETF دولت به متولدان 1400 به بعد از سوی دولت، گفت: اجرای این مساله نیازمند همکاری بخش‌های مختلف است و تاکنون اجرا نشده اشت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان خصوصی‌سازی متولی این مساله هستند. وی همچنین در مورد اینکه بعد از سه سال دارندگان صندوق پالایش‌یکم نتوانستند به سوددهی برسند، گفت: امسال اساسنامه صندوق پالایش‌یکم تغییر کرد و بازارگردان به این صندوق اضافه شد و این اتفاقات برای جبران عدم‌النفع سرمایه‌گذاران در این صندوق است همچنین اساسنامه صندوق دارایکم در هیات دولت تغییری پیدا کرد تا منافع سرمایه‌گذاران این صندوق تأمین شود.
رکوردشکنی بورس
در اولین روزکاری هفته شاخص کل بورس روند صعودی به خود گرفت اما بازهم صندوق‌های دولتی نتوانستد رشد کنند. شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز شنبه، ۶ اسفندماه با ۸۲ هزار و ۱۸۸ واحد افزایش رکورد تاریخی را شکست و با صعود به کانال ۱.۷ میلیون واحدی، در ارتفاع یک میلیون و ۷۳۸ هزار واحدی ایستاد.شاخص هم‌وزن با ۲۲ هزار و ۴۶۰ واحد افزایش به ۵۲۵ هزار و ۶۶۳ واحد و شاخص قیمت با ۱۸ هزار و ۶۰۰ واحد رشد به ۳۹۳ هزار و ۵۰۸ واحد رسید. روز گذشته در معاملات بورس تهران، بیش از ۱۶ میلیارد و ۹۹۹ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۱۰۵ هزار و ۵۳۰ میلیارد ریال معامله شد.همچنین فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۷ هزار و ۴۹۴ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) ۶ هزار و ۸۵۳ واحد، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با ۶ هزار و ۲۵۶ واحد، سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر) با ۲ هزار و ۶۸۲ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۲ هزار و ۶۳۵ واحد، گستری نفت و گاز پارسیان (پارسان) با ۲ هزار و ۴۶۷ واحد و گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید (وامید) با ۲ هزار و ۳۷۳ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند.
بر پایه این گزارش، روز اخیر نماد شرکت ایران خودرو (خودرو)، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو (خگستر)، گروه سرمایه‌گذاری سایپا (خساپا)، گروه بهمن (خبهمن)، بانک ملت (وبملت) و صنایع آذرآب (فاذر) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند. گروه خودرو هم در معاملات دیروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۲ میلیارد و ۴۲۳ میلیون برگه سهم به ارزش ۱۰ هزار و ۶۹۵ میلیارد ریال دادوستد شد.
شاخص فرابورس نیز در اولین روز کاری هفته بیش از ۸۶۲ واحد افزایش داشت و به ۲۲ هزار و ۲۰۸ واحد رسید. در این بازار بیش از شش میلیارد و ۳۸۳ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات امروز فرابورس بیش از ۴۸۵ هزار و ۶۲۵ نوبت بود. پلیمرآریا ساسول (آریا)، بیمه پاسارگاد (بپاس)، سنگ آهن گهرزمین (کگهر)، فولاد هرمزگان جنوب (هرمز)، پتروشیمی زاگرس (زاگرس) و پتروشیمی مارون (مارون) با تاثیر مثبت بر این شخص همراه بودند.
