عراق از گرداب سقوط دینار جان به در برد؟

سیدعماد حسینی

 در حالی که بازار ارز در عراق به نوعی ثبات نزدیک می‌شود چند خبر ارزی از عراق قابل توجه و به بیانی قابل تامل است. 

در شرایطی که فقط چند روز از بازگشت هیات عالیرتبه عراقی از واشنگتن که با هدف سامان دادن به شرایط ارزی کشور انجام گرفته بود، می‌گذرد، رسانه‌های عراقی از افزایش دارایی‌های عراق از اوراق قرضه امریکا به بیش از 40 میلیارد دلار سخن گفتند.  به اعتقاد برخی کارشناسان عراقی صعود یک پله‌ای عراق در لیست دارندگان خارجی اوراق قرضه امریکا نشان می‌دهد که بغداد راه تعامل با امریکا را یاد گرفته است و رسما برای خرید استقرار در بازار ارزی خود سر کیسه را شل کرده است.  همزمان با این اعلام، بانک مرکزی عراق بسته مدیریتی خود برای بازار ارز این کشور را هم صادر کرد. 

آنچه که در این میان بیش از هر چیز به آن توجه شده است، اعلام تامین مالی خریدهای تاجران عراقی از مبدا چین با یوان بود که گرچه یک تصمیم کاملا اقتصادی می‌نماید ولی با توجه به اینکه چند روز قبل از آن این پیشنهاد به همراه سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه تقدیم مسوولان عراقی شد، می‌تواند در راستای بازی متوازن بغداد در میدان مین متناقض‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بوده و از تمایل نسبی بغداد برای حضور در جریان در حال شکل‌گیری خروج از سلطه دلار خبر دهد.  در این بین خبرگزاری بلومبرگ در تحلیلی در این رابطه اعلام کرد، دولت عراق از زمانی که کشور دچار نوسانات ارزی شد، برنامه‌هایی را برای بازگردان ثبات به این بازار آغاز کرد و در این چارچوب نرخ پایه دلار را در بودجه خود به جای 1460 بر روی 1300 دینار قرار داد. 

احتساب دلار 1300 دیناری در بودجه‌، اولین شوک مثبت را به بازار ارز داد و باعث شد، ارزش پول کشور از همان لحظات اولیه بهبود محسوسی پیدا کند. گرچه این اقدام نتوانست شکاف موجود در قیمت‌ها را به‌طور کامل ترمیم کند، اما شرایط از زمانی که هر دلار حدود 1800 دینار بود بهبود ملموسی پیدا کرد. 

گفتنی است بحران ارزی در عراق از زمانی آغاز شد که وزارت خزانه‌داری امریکا ارتباط 14 بانک عراقی را با سوییفت قطع کرد. 

این کار به بهانه همکاری ارزی این بانک‌ها با ایران انجام گرفته بود، همین فشار باعث شد تا انتقال ارز از طریق سیستم بانکی عراق دچار کندی و مشکل شده و تاجران مجبور شوند برخی از نیازهای فوری خود را از طریق صرافی‌ها و بازار آزاد تامین کنند.  امروز دولت عراق در چند جبهه در حال تلاش برای بازگردان ثبات به بازار ارزی خویش است و  علاوه بر تغییرات در ساختار بانک مرکزی و اطمینان بخشی به بخش اقتصاد داخلی، مذاکرات خود را با خزانه‌داری امریکا همچنان ادامه می‌دهد که آخرین آنها نشست انجام گرفته با نمایندگان بانک فدرال امریکا در استانبول است. 

مسوولان مطلع از این گفت‌وگوها ادعا می‌کنند پیام‌های اطمینان‌بخشی برای بازگشت ثبات به واحد ملی عراق، از امریکایی‌ها دریافت کرده‌اند. چند روزی است که ثبات نسبی به قیمت‌های ارز در عراق بازگشته است اما هنوز مشخص نیست که نتایج سیاست‌های درون و برون مرزی السودانی کوتاه‌مدت بوده یا آنکه در بلندمدت نیز به ثبات خود ادامه خواهد داد.