محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس ایران در نشست خبری اولین دوره رویداد بین‌المللی تأمین مالی نوآوری و فناوری، لزوم توسعه اقتصاد دانش‌بنیان را ضرورت امروز اقتصادها دانست و تأکید کرد: با توجه به تغییر نیازهای مصرف‌کنندگان، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان موضوعی اختیاری و انتخابی نیست بلکه ضرورت کنونی اقتصادهاست.
وی با اشاره به حلقه مفقوده در زنجیره تبدیل دانش به ثروت گفت: تأمین مالی بنگاه‌های دانش‌بنیان این حلقه مفقوده است، فعالان این حوزه همواره دغدغه تأمین مالی و صندوق‌های خطرپذیر و جسورانه دغدغه پروژه‌های دانش‌بنیان را دارند که این رویداد می‌تواند حلقه مفقوده این دو نهاد را حذف کند. شیرازی با تأکید بر حضور فعال فرابورس در رویداد فینوتکس، اظهار داشت: فرابورس ایران به عنوان بورسی که ایجاد سازوکار و ساماندهی تأمین مالی برای بنگاه‌های اقتصادی اعم از دانش‌بنیان‌ها را فراهم می‌کند، وظیفه خود می‌داند در این رویداد مشارکت داشته باشد.
مجموعه‌ای متنوع از ابزارهای تأمین مالی در فرابورس
وی دراختیار داشتن مجموعه‌ای متنوع از ابزارها، نهادها و بازارها در فرابورس را مورد توجه قرار داد و افزود: این ویژگی فرابورس می‌تواند فضای اثرگذاری برای حضور بنگاه‌های دانش‌بنیان و تأمین مالی این حوزه باشد. مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه این نشست با مروری بر انواع بازارهای فرابورس بیان کرد: فرابورس دو بازار اصلی دارد که بازار اول و دوم هستند،
این دو بازار ویژه شرکت‌های دارای قابلیت پذیرش است و در حال حاضر بالغ‌بر 170 شرکت در آنها حضور دارند که 14 شرکت یعنی حدود 10 درصد از این تعداد، دانش‌بنیان هستند. شیرازی با اشاره به اینکه بازار پایه نیز برای شرکت‌هایی است که امید به بهبود عملکرد دارند اما در حال حاضر نمی‌توانند در بازارهای اصلی حضور داشته باشند، ادامه داد: همچنین امسال بازار توافقی راه‌اندازی خواهد شد که بستری را برای معامله شرکت‌هایی فراهم می‌کند که قابلیت پذیرش در بازارهای بالاتر ندارند اما سهامی عام هستند؛ این بنگاه‌ها می‌توانند به‌صورت توافقی سهام خود را در این بازار معامله کنند.
راه‌اندازی دو بازار توافقی و دانش‌بنیان‌ها در سال جدید
وی بازار توافقی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان بستر بسیار مناسبی دانست و گفت: امید است فعالیت این بنگاه‌های اقتصادی طی سال جدید در فرابورس توسعه بیشتری داشته باشد و امیدواریم در سال جدید فعالیت این شرکت‌ها گسترش یابد. این مقام مسوول در فرابورس با تأکید بر نگاه حمایتی بازار سرمایه به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گفت: فرابورس سال گذشته پیشنهاد بازار دانش‌بنیان را به سازمان بورس ارایه کرد که خوشبختانه از این موضوع استقبال شد. این بازار هیات پذیرش و تابلو مختص به خود را خواهد داشت. با راه افتادن بازار دانش‌بنیان‌ها شرایط خوبی برای حضور این شرکت‌ها در بازار سرمایه و تأمین مالی این حوزه فراهم خواهد شد.
فعالیت 21 صندوق VC و PE
به گفته مدیرعامل فرابورس ایران در حال حاضر 21 صندوق جسورانه و صندوق خصوصی در فرابورس فعال هستند که سرمایه‌گذاری 3400 میلیارد تومانی را به خود تخصیص داده‌اند. در خصوص سکوهای تأمین مالی جمعی هم که ابزاری برای تأمین مالی دانش‌بنیان‌هاست، در حال حاضر 18 سکو مجوز فعالیت از فرابورس را دارند. در حوزه نهادها نیزصندوق املاک و مستغلات، صندوق سهام، صندوق زمین و ساختمان و صندوق درآمد ثابت در فرابورس فعال‌اند که برخی از آنها مرتبط به شرکت‌های دانش‌بنیان هستند.
به گفته وی در مجموع فرابورس در بازار اول و دوم می‌تواند شرکت‌های دانش‌بنیان را پذیرش کند و در صورت عدم احراز شرایط پذیرش، بازار توافقی ابزاری مناسب برای این حوزه خواهد بود. او در ادامه با اشاره به اینکه سال ١٤٠١ را با پذیرش یک صندوق جسورانه به ارزش ٥٠٠ میلیارد تومان به پایان رساندیم، گفت: سال جدید را هم را با پذیرش یک شرکت دانش‌بنیان در حوزه غذایی آغاز کردیم که امیدواریم این اتفاق مقدمه‌ای برای یک سال خوب در پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.
برنامه‌های کمیته علمی اینوتکس
در بخش دیگر این نشست، علیرضا دلیری رییس کمیته علمی رویداد اینوتکس با تاکید بر تغییراتی که در سال‌های اخیر در حوزه تامین مالی دانش‌بنیان رخ داده است، اظهار داشت: معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان در سال ۸۶ بر این اساس شکل گرفت که نوآوری و فناوری در ایران، متولی داشته باشد که در دولت‌های نهم و دهم بیشتر ساختارها را ایجاد کردیم و برخی قوانین مصوب شد.
او در خصوص فضایی که پیشتر در زمینه تامین مالی حاکم بود تشریح کرد: سال۹۲ با هر رییس بانکی که تماس می‌گرفتم هیچ کس حاضر نبود منابع خودش را در حوزه استارتاپی تزریق کند و پروژه را پرریسک می‌دانستند.
با گذشت این چند سال اکنون در وضعیتی قرار گرفتیم که بانک‌ها و نهادهای جالبی فعالان زیست بوم دانش‌بنیان را قبول کنند و خوشبختانه اکنون به صورت ماهیانه پرداخت تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها اعلام می‌شود. دلیری با اشاره به برنامه‌های کمیته علمی رویداد اینوتکس برای نخستین رویداد بین‌المللی تامین مالی نوآوری و فناوری عنوان کرد: در فینوتکس عملکرد گذشته را نیز آسیب‌شناسی خواهیم کرد و سه کارگاه آموزشی در راستای تجربیات گذشته خواهیم داشت و نهادهایی که فهم بهتری نسبت به استارتاپ‌ها دارند، معرفی خواهیم کرد.
سه هدف مهم رویداد فینوتکس
در ادامه نشست خبری اولین دوره رویداد بین‌المللی تأمین مالی نوآوری و فناوری (فینوتکس) سجاد عباسی، دبیر اجرایی اینوتکس و رییس کارگروه اجرایی فینوتکس با اشاره به اینکه این نمایشگاه تا اکنون 11 دوره برگزار شده است، گفت: در همه این دوره‌ها سه هدف برای این گردهمایی وجود داشته است؛ هدف اول توسعه زیست‌بوم، هدف دوم ایجاد ارتباط بین بنگاه‌ها و هدف سوم توسعه سرمایه‌گذاری در بنگاه‌های این حوزه است.
وی با اشاره به اینکه برنامه کافه سرمایه در راستای هدف سوم از سال‌های گذشته در حال اجراست که با استقبال خوبی مواجه شده است، افزود: در این رویداد میزبان بانک‌ها، صنعت بیمه، بازار سرمایه، صندوق‌های خطرپذیر و بنگاه‌های دانش‌بنیان خواهیم بود. به گفته وی سال گذشته این گردهمایی میزبان 70 هزار مخاطب حضوری و مجازی بود و پیش‌بینی می‌شود امسال شاهد استقبال بیش از 100 هزار مخاطب باشیم. تا امروز نیز بیش از 400 متقاضی در بخش نمایشگاهی ثبت‌نام کرده‌اند که پیش‌بینی می‌شود بیشتر از این میزان متقاضی داشته باشیم.
ضرورت همکاری بازیگران عرصه تامین مالی
در بخش دیگری از نشست خبری اولین دوره رویداد فینوتکس، سیاوش ملکی فر معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی با تاکید بر ضرورت همکاری بازیگران عرصه تامین مالی فناوری و نوآوری، گفت: وظیفه دولت مکمل بودن و انگیزه‌بخش بودن و همچنین کاهش ریسک است که در صندوق همواره این را مد نظر قرار می‌دهیم. او با اشاره به اینکه هر کدام از بازیگران عرصه تامین مالی وظایفی دارند که تجمیع آن ممکن نیست گفت: صندوق نوآوری و شکوفایی از سال ۹۲ تا کنون منابعی معادل ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان از دولت اخذ کرده اما تاکنون ۲۱ هزار میلیارد تومان قرارداد منابع مالی با شرکت‌های دانش‌بنیان داشتیم که از طریق همکاری با بازیگران تامین مالی بوده است. در همین راستا اکنون ۳ هزار و۸۶۰ میلیارد تومان صندوق جسورانه در کشور داریم.
افزایش سهم دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد
در بخش پایانی این نشست نیز محمدمهدی فریدوند رییس هیات‌مدیره انجمن صندوق‌ها و نهادهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر با بیان اینکه تأمین مالی، نیاز اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان بوده است، گفت: حوزه دانش‌بنیان‌ها، زیست‌بومی تازه است و نهادهایی که طی این 10 سال شکل گرفته‌اند نیز جدید هستند به‌طوری که سابقه قدیمی‌ترین صندوق این حوزه کمتر از 15 سال است.با وجود عمر کم این حوزه شرکت‌ها و نهادهای خوبی شکل گرفته و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان افزایش یافته و سهم این شرکت‌ها از اقتصاد رو به رشد است.
