خطر تکرار سناریوی عرضه‌های پی‌درپی در بورس
سرنوشت بازار سرمایه کشور و روند کلی سرمایه‌گذاری در کشور چه خواهد شد؟ پاسخ به این پرسش برای بسیاری از ایرانیان متقاضی سرمایه‌گذاری، حیاتی و کلیدی است. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان بازار درحال حاضر، سرنوشت بورس در سال ۱۴۰۲ است و با توجه به اتفاقات تلخ سال ۹۹، خیلی‌ها نگران تکرار شدن مجدد سناریوی عرضه‌های پی در پی و نزول بازار هستند.
همین موضوع باعث شده تا همگی دست به عصا حرکت کنند و با کوچک‌ترین لغزش در صف‌های خرید، همه بازار دست به ماشه منتظر واکنش بقیه بازار هستند و ناگهان بازار عرضه می‌شود. بورس ۱۴۰۲ از جهات بسیاری با سال ۹۹ فرق می‌کند و همان طور که قبلا نیز چندین تاکید کردم یکی از بزرگ‌ترین رالی‌های بورس در سال ۱۴۰۲ رقم خواهد خورد به طوری که قیمت‌های سال ۹۹ خاطره خواهند شد! چرا رالی بزرگ درپیش است؟
1) باید سال ۹۹ را فراموش کرد، چون شرایط سال ۱۴۰۲ با سال ۹۹ قابل مقایسه نیست. اولین نشانه‌‌‌ای که باید به آن توجه کرد، رشد بازارهای موازی به عنوان یک سنجه برای اندازه‌گیری وضعیت تعادلی بازار بورس است. بازارها در طول زمان نسبت به هم بالانس می‌شوند. پول از یک بازار به بازار دیگر سرریز می‌شود و جریان نقدینگی بازارهای سرمایه‌گذاری را در می‌‌نوردد. حالا ممکن است به علت شرایط سیاسی و تورمی و رکود و... زمان چرخش بازارها دقیقا منطبق با یک الگوی زمانی مشخص نباشد.
در زبان عامه، این موضوع با عنوان عقب‌ماندگی بازارها از یکدیگر تعریف می‌شود. به رشد بازار ارز و طلا و خودرو و... توجه کنید. این بازارهای سرمایه‌گذاری بیش از دو سال است که در رشد مداوم بوده‌اند و نقدینگی زیادی جدب کرده‌اند اما با رشد قیمت‌ها جذابیت‌شان کاهش یافته و به نظر من در سال ۱۴۰2- ۱۴۰1 وارد رکود تورمی شده‌اند.
ورود پول به بورس نه به صورت یک‌باره که به مرور در حال رخ دادن است و به زودی ارزش معاملات به ۲۵ و ۳۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. ورود پول بورس نسبت به سایر بازارها کندتر اتفاق می‌افتد و خروج پول سریع‌تر! در بازار ارز و ملک و خودرو سرعت این ورود و خروج درست عکس بورس اتفاق می‌افتد.
2) نسبت p.s مبلغ ارزش بازار به فروش شرکت‌ها (به دلیل رشد قیمت محصولات شرکت‌ها و اصلاح بورس در 3 - 2 سال اخیر) به‌شدت کاهش یافته است که به معنی این است که با فروش یک سال (و کمتر) یک شرکت، می‌توان کل ارزش سهام همان شرکت را خریداری کرد. این به معنی رشد فروش شرکت در مقایسه با ارزش سهام آن در بازار است. به عبارت ساده‌تر آنقدر صورت کسر (ارزش بازار) کاهش یافته و مخرج کسر (فروش شرکت‌ها) افزایش یافته که این نسبت کوچک‌تر شده است. امسال با رشد ارزش بازار شرکت‌ها این نسبت بهبود خواهد یافت و قطعا به بالای متوسط سال ۹۹ خواهد رسید.
۳) بازار بورس امسال به دلایل سیاسی مستعد افزایش نرخ p.e است. یکی از حساس‌ترین نسبت‌ها که تفاسیر گوناگونی دارد و نسبتی چند بُعدی محسوب می‌شود. بازار با رشد نرخ دلار به این نتیجه خواهد رسید که سود (e) که در مخرج این نسبت قرار دارد واقعی نیست و در سال ۱۴۰۲ این سود افزایش خواهد داشت بنابراین این نسبت با افزایش قیمت سهام (p) به تعادل خواهد رسید.
از طرفی با بهبود وضعیت سیاسی نسبت p.e بالا خواهد رفت بدین معنی که بازیگران برای هر واحد سودی که از بورس به دست می‌‌آورند، مبلغ بیشتری پرداخت خواهند کرد. البته که نرخ سود بانکی هنوز به p.e بورس فشار وارد می‌کند و به نظر من برای سوق نقدینگی به بورس یکی از بهترین ابزارها در حال حاضر کاهش پله‌ای نرخ سود بانکی است که در مطلبی جداگانه به آن خواهم پرداخت.
۴) به افزایش عرضه‌ها در بورس عادت خواهید کرد و اتفاقا این گزاره، یکی از پیش‌زمینه‌های رشد بورس عرضه‌های بازار بعد از ۱۵-۲۰ درصد رشد است که عمدتا توسط نوسانگیران انجام می‌شود و با ورود مجدد پول در روند صعودی، در روزهای بعد نوسانگیران در اعداد بالاتری در روند صعودی مجددا ورود و خروج می‌کنند که حکم روغنکاری پیستون معاملات و جلوگیری از حباب قیمتی را دارد.
با این وجود بعد از چند دوره رشد و عرضه ناگهان بازار به این صعودها عادت می‌کند و عرضه‌ها رفته رفته کاهش می‌یابد و مانند اوایل سال ۹۹ هیچ سهمی در بازار پیدا نمی‌شود و در نهایت پیک‌های قیمتی شکل می‌گیرند و بحث حباب مطرح خواهد شد و... مشکل این است که کسانی که مسوول مدیریت سهام شرکت خود در بورس هستند به معاملات روان همیشگی معتقد نیستند و به جای عرضه‌های منظم و به اندازه به دنبال رفع عطش و خروج در پیک قیمتی و... هستند که امیدوارم امسال بازار مدیریت بهتری داشته باشد.
در مجموع بازار جای هیچ نگرانی ندارد و همان طور که بر آن تاکید کردم یک شاخه نزولی میانی را به عنوان نفس‌گیری برای صعود بزرگ تکمیل خواهد کرد.
