مبهم شدن دورنمای تقاضا برای سوخت

قیمت نفت به مدت چهار هفته متوالی کاهش پیدا کرده و همه رشدی که پس از اعلام جدیدترین دور کاهش تولید اوپک پلاس پیدا کرده بود را تحت تاثیر نگرانی‌های اقتصادی و مبهم شدن دورنمای تقاضا برای سوخت، از دست داده است. به گزارش ایسنا، هنگامی که اوپک پلاس کاهش تولید خود را اعلام کرد، تقریبا همه بانک‌هایی که دپارتمان کالا داشتند، پیش‌بینی قیمت خود را به‌روزرسانی کرده و افزایش قیمت بسیار بالاتری را نسبت به قبل برای نفت پیش بینی کردند. مورگان استنلی در این بین، استثنا بود که در پیش بینی خود از قیمت نفت، تجدیدنظر کرد و آن را پایین‌تر برد.

مارتین راتس، استراتژیست ارشد کالای این بانک سرمایه‌گذاری، در آن زمان گفت: احتمالا اوپک باید این کار را انجام دهد تا پابرجا بماند و افزود که تصمیم اوپک پلاس چیزی را آشکار می‌کند و نشان می‌دهد که ما در کجای بازار نفت هستیم و بیایید در این باره صادق باشیم؛ وقتی تقاضا در حال افزایش است که اوپک نیازی به کاهش ندارد. به نظرمی‌رسد که او در بیشتر موارد حق داشته است. اما فقط مشکل، خود تقاضا نبوده و انتظاری که برای بدتر شدن تقاضا وجود داشته، باعث کاهش قیمت شده است. در واقع، در به‌روزرسانی‌های روزانه رسانه‌ها در مورد قیمت نفت، در چهار هفته گذشته، عبارت‌های مشابهی نظیر داده‌های اقتصادی ضعیف امریکا و چین، ترس از افزایش بیشتر نرخ بهره در امریکا، ترس از رکود که اکنون در برخی از صنایع، به ویژه حمل و نقل کالا، یک واقعیت است، بارها و بارها تکرار شده است. روشن است که این انتظارات، مبنای درستی داشته‌اند.

اما مساله درباره تقاضا برای نفت این است که امریکا یا سایر کشورهای جهان توسعه یافته، منشأ تقاضای بیشتر برای نفت در سال میلادی جاری یا سال‌های آینده نیستند. این جهان در حال توسعه است که شاهد رشد تقاضا برای نفت بوده و پتانسیل بالاتر بردن قیمت‌ها را دارد. شرکت هلندی «آی ان جی» در گزارش اخیرش از بازار نفت اعلام کرد: اگرچه قیمت نفت در حال حاضر سرکوب شده اما اوضاع ممکن است در نیمه دوم سال تغییر کند و کمبود در افق پدیدار شود. طبق گزارش «آی ان جی»، این پیش‌بینی بر اساس تولید کمتر اوپک پلاس، تقاضای بالاتر خارج از سازمان توسعه و همکاری اقتصادی و رشد کمتر از حد انتظار تولید امریکا بوده است. بعلاوه، همواره این احتمال وجود دارد که اوپک پلاس دوباره تولید خود را کاهش دهد و پتانسیل صعودی نفت را تقویت کند. 

این شرکت خدمات مالی هلندی، تنها شرکتی نیست که قیمت‌های بالاتر در اواخر سال جاری را پیش‌بینی می‌کند. اد مورس، مدیر بخش کالاهای سیتی اخیرا به شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفته است که قیمت نفت ممکن است به کف رسیده باشد و در نیمکره شمالی پرجمعیت‌تر، به فصل اوج تقاضا وارد می‌شویم. بانک کامن ولث استرالیا در یادداشتی در اوایل ماه مه نوشت: کاهش تولید اوپک پلاس و بهبود تقاضا در چین احتمالا تقاضای کندتر را در جاهای دیگر را جبران خواهد کرد. بنابراین، انتظار داریم قیمت‌ها به زودی به کف برسند. گلدمن ساکس بانک سرمایه‌گذاری دیگری است که به قیمت نفت در کوتاه‌مدت خوش‌بین است. این بانک در یادداشتی از اوایل ماه مارس، هفته‌ها قبل از اعلام غافلگیرکننده کاهش تولید اوپک پلاس، اعلام کرده بود اگر اوپک توافق کاهش تولید دو میلیون بشکه‌ای خود را حفظ کند، نفت برنت می‌تواند تا پایان سال به ۱۰۰ دلار برسد. 

این پیش‌بینی خوش‌بینانه پیش از اعلام دور جدید کاهش تولید اوپک پلاس بود که قیمت‌ها را موقتا افزایش داد و در ادامه سال، ممکن است دوباره آنها را تقویت کند. تنها چیزی که لازم است، دورنمای اقتصادی خوش‌بینانه‌تر از سوی چین یا امریکا است. البته تمامی اینها فقط پیش‌بینی‌هایی بر اساس داده‌های تاریخی و منطق هستند. با این حال، مساله‌ای که درباره بازارها وجود دارد این است که آنها همیشه از عقل سلیم تبعیت نمی‌کنند و گاهی تحت تاثیر یک موضوع قرار می‌گیرند. چهار هفته‌ای که معامله‌گران نفت عمدتا هر گونه عوامل بنیادی را نادیده گرفته و در عوض به تصویر کلان متمرکز شدند، گواهی بر این حقیقت است. آنها داده‌های مربوط به ظرفیت پالایشگاه‌های چین و واردات نفت را نادیده گرفتند و در عوض به جدیدترین آمار شاخص مدیران خرید متمرکز شدند که کندی رشد اقتصاد این کشور را نشان می‌داد.

آنها داده‌های مربوط به روند تولید امریکا را نادیده گرفتند و به شاخص قیمت مصرف‌کننده در آوریل توجه کردند که نشان می‌داد تورم همچنان یک مشکل اساسی مانده است. همه این موارد کاملا قابل درک است. تصویر کلان، تاثیر عظیمی روی تقاضا برای نفت دارد که در شرایط تورم بالا و نرخ بهره بالا، افت می‌کند. مساله‌ای که در هنگام مشاهده تصویر کلان فراموش می‌شود این است که طبق گفته اقتصاددانان، نفت یک کالای غیرمنعطف است. یعنی قیمت کالا هرچه باشد، همواره تقاضای قوی برای آن وجود دارد و این به نوبه خود به معنای آن است که شاید زمان آن رسیده که معامله‌گران توجه بیشتری به دورنمای عرضه نشان دهند زیرا هنگامی که عرضه محدودتر می‌شود، قیمتها افزایش پیدا خواهد کرد و تقاضا حتی در امریکای گرفتار تورم بالا هم از بین نمی‌رود.

بر اساس گزارش اویل پرایس، همانطور که «آی ان جی» در گزارش خود خاطرنشان کرده است اوپک پلاس از قدرتی که روی تولید نفت دارد، مطلع است و هیچ مانعی وجود ندارد که در صورت کاهش قیمت‌ها به مدت طولانی، جلوی اقدام این گروه را بگیرد. قیمت نفت روز جمعه که سرمایه‌گذاران نگران عدم توافق سیاستمداران امریکایی درباره سقف بدهی و آسیب دیدن اقتصاد و تقاضا برای سوخت بودند، کاهش پیدا کرد اما موفق شد نخستین رشد هفتگی پس از چهار هفته کاهش متوالی را رقم بزند.