گروه راه و شهرسازی|
تنگنای شدید مالی و کمبود شدید ناوگان دو عامل اساسی در دوران کار نکردن صنعت هوایی طی سال‌ها و ماه‌های اخیر است. در این حال، توضیحات شرکت هواپیمایی آتا درباره ابطال 2 پرواز این شرکت مبنی بر این که«ایرلاین‌های دیگر هواپیمای پشتیبان برای همکاری نداشتند» را می‌توان زنگ هشدار در تداوم کارآمدی صنعت هوایی کشور ارزیابی کرد. اگر چه در ۳ سال گذشته دوره انتظار خرید بلیت هواپیما تا ۳۰ روز افزایش پیدا کرده است، اما حالا این «انتظار» یا کارکرد ناقص، به دلیل نبود هواپیما به «یأس» یا عدم دریافت کامل خدمت تبدیل شده است! جالب اینکه فصل سفر در پیش است و پیش بینی‌ها از توان صنعت هوایی در تابستان ناامید‌کننده است.
آنگونه که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته، در ایام تابستان که تقاضای سفر افزایش می‌یابد و مسافرت نسبت به بهار رشد دارد، به‌شدت با کمبود بلیت مواجه خواهیم شد؛ این شرایط ریشه در کاهش نقدینگی ایرلاین‌ها برای تعمیرات به موقع هواپیما و عدم افزایش مناسب قیمت بلیت ناوگان دارد.مقصود اسعدی سامانی، در گفت‌وگو با ایرنا در پاسخ به گلایه مردم از عدم امکان دسترسی به بلیت هواپیما، افزود: مزیت حمل و نقل هوایی به دلیل ثبات نرخ بلیت افزایش یافته و تقاضای سفر هوایی بیشتر شده است، این در حالی است که به دلیل کمبود نقدینگی برای تعمیرات هواپیماها، تعداد هواپیماهای بیشتری از گردونه پروازها حذف شده‌اند.
نرخ سفرهوایی کمتر از سفر ریلی!
وی ادامه‌داد: در شرایطی که نرخ سفر هوایی از سفر جاده‌ای ارزان‌تر است، کسی که پیش از این با قطار و اتوبوس سفر می‌کرد به دلیل مناسب بودن قیمت و صرفه جویی در زمان به سمت هواپیما می‌رود.این مقام صنفی با اشاره به اینکه ستاد تنظیم بازار با افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت هواپیما موافقت کرده است، گفت: در ۲۲ ماه گذشته هیچگونه افزایش رسمی نرخ بلیت هواپیما نداشتیم، درحالی که افزایش دستمزدها در ۲۲ ماه اخیر ۲ بار اعمال شده است. تعرفه‌های ورود موتور و قطعات هواپیما و موارد مصرفی نیز از نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومان به نرخ دلار تالار دوم که بیش از ۴۰ هزار تومان است افزایش یافته و همه اینها در شرایطی است که همزمان قیمت جهانی موتور و قطعات هواپیما افزایش یافته است.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه تامین ارز شرکت‌های هواپیمایی نیز در بازار آزاد بیش از ۵۰ هزار تومان است، گفت: بخش عمده تامین ارز شرکت‌ها از بازار آزاد است و همزمان قیمت خرید خدمات شرکت‌های هواپیمایی از سایر شرکت‌ها مثل خرید «کترینگ»، «هندلینگ» و «خدمات فرودگاهی» به ۲ برابر رسیده و باعث شده است شرکت‌ها در شرایطی نامناسبی قرار گیرند و پروازهای داخلی با ضرر انجام شود و همزمان به علت عدم نقدینگی کافی برای خرید قطعات، هواپیماهای بیشتری با کسری قطعات زمینگیر شوند. وی توضیح‌داد: عدم افزایش نرخ بلیت موجب شده است که سیکل مصرفی موتور هواپیما که تمام شد و زمان جایگزینی یا تعمیر موتور رسید، امکان جایگزینی، تعمیر و نوسازی و توسعه ناوگان وجود نداشته باشد. همزمان مهاجرت خلبانان و مهندسان هواپیما را شاهد هستیم چون دستمزدها اینجا کمتر است و در ترکیه می‌توانند ۱۰ برابر حقوق ایران دریافتی داشته باشند.
زیان انباشته و بدهی به مراجع مختلف
به گفته دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، بخش خصوصی با زیان انباشته و بدهی به شرکت فرودگاه‌ها و مراکز دریافت خدمات مواجه است و در این شرایط واسطه‌گری و شبکه توزیع و فروش چارتری افزایش یافته که این هم در کمبود عرضه و عدم دسترسی مردم به بلیت هواپیما تاثیرگذار است در نهایت سود فروش نیز به جیب ایرلاین‌ها نمی‌رود. وی گفت: عدم حمایت دولت از افزایش قیمت بلیت هواپیما باعث شده است خسارت بر صنعت هوایی بیشتر شود و با وجود اینکه اکنون اردیبهشت است و هنوز مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل نشده است دوره انتظار تهیه بلیت افزایش یافته و در برخی مسیرهای پر تردد تا یک ماه رسیده است.اسعدی سامانی بیان‌داشت: پیش بینی می‌کنیم در ایام تابستان که تقاضای سفر افزایش می‌یابد و مسافرت نسبت به بهار در سه ماه آینده رشد دارد، به‌شدت با کمبود بلیت مواجه شویم.
افزایش دوره انتظار خرید بلیت هواپیما
بر اساس این گزارش، هر سال تقاضای سفر هوایی در ماه‌های پایانی بهار و تعطیلی مدارس افزایش می‌یابد و کمبود صندلی پرواز نسبت به تقاضای سفر، بهانه‌ای برای گرانفروشی بلیت هواپیما می‌شود.در ۳ سال گذشته دوره انتظار خرید بلیت هواپیما تا ۳۰ روز افزایش پیدا کرده است و امکان پاسخگویی به تقاضای سفر هوایی به صورت روزانه و حتی هفتگی وجود ندارد؛ آنگونه که اگر همین حالا تصمیم به انجام یک سفر زیارتی به مقصد مشهد مقدس داشته باشید امکان اینکه برای روز یا حتی هفته بعد بلیت پیدا کنید بسیار بعید است.
با اجرای برنامه دولت برای توسعه ناوگان هوایی، هم‌اکنون تعداد صندلی‌های پروازی تا ۴۰ درصد افزایش یافته و تعداد هواپیماهای عملیاتی به ۱۷۵ فروند هواپیمای رسیده است. «افزایش ناوگان» استراتژی دولت سیزدهم است و این مهم را از دو راه خرید هواپیمای دست‌دوم و اورهال هواپیماهای زمینگیر پیگیری می‌کند تا دو برابر و نیم شدن تقاضای سفر را پاسخ دهد.
بر اساس اعلام معاون وزیر راه و شهرسازی، از ابتدای سال گذشته ۱۰۰ فروند هواپیمای زمینگیر شناسایی شده است که دولت در نظر دارد تا برنامه اورهال مجدداً این پرنده‌ها را در دستور قرار دهد و وارد چرخه پروازی کند. از این مسیر نیز در سال گذشته چندین فروند هواپیما بعد از چند سال زمینگیری وارد چرخه پروازی شده است.
سازمان هواپیمایی طی ۲ سال گذشته اعلام کرده است که برای افزایش تعداد صندلی پرواز منتظر احیای برجام نمی‌ماند و افزایش ناوگان را از چند مسیر دیگر ادامه می‌دهد. بر اساس بخشی از برنامه که مربوط به خرید ناوگان دست دوم می‌شود، در سال گذشته ۵۰ فروند هواپیما با میانگین سنی ۱۹ سال وارد کشور شدند. دولت برنامه خرید هواپیماهای دست دوم را با هدف تقویت ناوگان ایرلاین‌ها در دستور کار دارد و مذاکرات برای افزایش خرید در دستور کار است.
توضیحات آتا درباره ابطال 2 پرواز این شرکت
در این میان، ابطال دو پرواز شرکت هوایی آتا و از آن مهم‌تر، علت این ابطال هشدار آمیز است. طبق اعلام شرکت هواپیمایی آتا، پس از ابطال پروازهای تهران-مشهد-تهران و تهران-شیراز-تهران روز جمعه، این شرکت هواپیمایی، هیچ کدام از شرکت‌های هواپیمایی، هواپیمای پشتیبان برای همکاری نداشتند و همین امر موجب سرگردانی مسافران شد.دیروز خبری با عنوان «ابطال پرواز آتا بدون اطلاع‌رسانی قبلی و سرگردانی مسافران در فرودگاه شیراز»، در خبرگزاری فارس منتشر شد. در این خبر به نقل از مسافران پرواز قید شده بود که پرواز شیراز-تهران آتا که قرار بود ساعت 23:30 روز جمعه انجام شود، بدون اطلاع‌رسانی به مسافران در زمان مناسب، باطل شد و مسافران را در فرودگاه شیراز سرگردان کرده است.
پس از انتشار این خبر، روابط عمومی شرکت هواپیمایی آتا توضیحاتی درباره این پرواز در اختیار خبرگزاری فارس قرار داد.در ابتدای توضیحات روابط عمومی آتا آمده است: درخصوص مشکل پیش آمده در پروازهای تهران - مشهد - تهران و تهران - شیراز - تهران به اطلاع می‌رساند، هواپیمای TAL به علت نقص فنى، با تشخیص خلبان از ادامه پرواز انصراف داد و به مبدا بازگشت از طرف دیگر هواپیمای TAN نیز بعد از پرواز نیاز به تعمیر در آشیانه داشت که در این زمان دو پرواز تقریبا همزمانِ تهران به مشهد، با حضور مسافران در فرودگاه همراه شد.در ادامه توضیحات آتا آمده است: با وجود پیگیری‌های فراوان، هیچ کدام از شرکت‌های هواپیمایی، هواپیمای پشتیبان برای همکاری نداشتند و هواپیمای پشتیبان شرکت هواپیمایی آتا نیز جایگزین یکى از پروازها شد.در بخش دیگری از توضیحات این شرکت آمده است: در مورد پرواز شماره ۵۶۲۴ شیراز به تهران در جمعه شب، به استحضار می‌رساند پس از لغو پرواز که به‌دلیل نقص فنی رخ داد، مسوولان هواپیمایی آتا در فرودگاه حاضر بودند و تعدادی از مسافران را با پرواز سایر شرکت‌های هواپیمایی به مقصد اعزام کردند؛ در طول مدت انتظار مسافران، از آنها پذیرایی به‌عمل آمده است.
