گروه راه و شهرسازی|
صنعت هوایی ایران در شرایط دشواری قرار دارد. از سویی قیمت پروازهای داخلی سرکوب می‌شوند و همین مساله توان مالی ایرلاین‌ها را به‌شدت تضعیف کرده به گونه‌ای که نه تنها توان خرید هواپیمای نو که توان مالی لازم برای تعمیر و نگهداری هواپیماهای موجود را ندارند.
از سوی دیگر، در شرایطی که صنعت هوایی ایران تحریم است و اساسا خرید هر گونه هواپیمای نو و حتی دست دوم از سوی ایرلاین‌های ایرانی به مانع اوفک (مجوز خزانه‌داری امریکا) برخورد می‌کند، حالا خبر آمده که قطعات و موتورهای خریداری شده برای هواپیماهای موجود نیز به سد گمرک برخورد کرده است و دچار تحریم داخلی شده‌اند. گفته می‌شود، با توجه به تحریم ورود هواپیما و قطعات هواپیمای به کشور، شرکت‌های هواپیمایی برای تامین برخی قطعات و اقلام هواپیما به ناچار باید به سراغ کانال‌های غیررسمی بروند و پس از تهیه ارز و ارایه آن به واسطه‌گر، سفارش قطعه انجام دهند. اما به دلیل نامشخص بودن منشأ ارز، گمرک از ترخیص قطعات خریداری شده، امتناع می‌کند.
در عین حال، سازمان‌های دولتی حاکم بر صنعت هوایی، بالاجبار برای مدیریت بهتر صندلی‌های پروازی رای به ممنوعیت فروش چارتی بلیت کرده است و همین مساله، تحقق حداقل درآمد تضمین شده ایرلاین‌ها را غیرممکن می‌کند. ترجمه این شرایط چیزی جز محرومیت بخش بزرگی از جمعیت کشور از مدرن‌ترین و سریع‌ترین وسیله حمل و نقل دوران معاصر نبوده و نخواهد بود. آمارهای رسمی تایید شده از سوی مسوولان دولتی و غیردولتی این مساله را تایید می‌کند که تنها معادل یک درصد از جمعیت کشور از هواپیما برای سفر استفاده می‌کنند. این در حالی است که ایران کشوری پهناور است و فعالیت خطوط هوایی می‌تواند بستر سخت افزاری برای توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور قلمداد شود.
معطلی قطعات و موتورهای هواپیما در گمرک
آنگونه که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته است: گمرک از اردیبهشت امسال، ترخیص قطعات هواپیما که منشأ ارز آن نامعلوم است را انجام نمی‌دهد و اعلام می‌کند که طبق مصوبه بانک مرکزی منشأ ارز خرید قطعه باید مشخص باشد در حالی که این قطعات از چند ماه قبل ثبت سفارش شده یا ارز آنها از بیرون تامین شده است.
مقصود اسعدی سامانی در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرده است: با توجه به تحریم ورود هواپیما و قطعات هواپیما به کشور، شرکت‌های هواپیمایی برای تامین برخی قطعات و اقلام هواپیما به ناچار باید به سراغ کانال‌های غیررسمی بروند و پس از تهیه ارز و ارایه آن به واسطه‌گر، سفارش قطعه انجام دهند.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی افزوده است: مشکلی که شرکت‌های هواپیمایی به تازگی در موضوع ترخیص قطعات هواپیما و موتور در گمرک با آن مواجه هستند، این است که گمرک جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت امسال، ترخیص قطعات هواپیما که منشأ ارز آن نامعلوم است را انجام نمی‌دهد و اعلام می‌کند که طبق مصوبه بانک مرکزی منشأ ارز خرید قطعه باید مشخص باشد.
وی ادامه داده است: برخی شرکت‌های هواپیمایی خود ارز از خارج از کشور دارند، مثلا در خارج کشور بلیت می‌فروشند و با همان ارز قطعات هواپیما را خریداری و وارد کشور می‌کنند؛ حال این مصوبه گمرک موجب شده است موتورهای هواپیما در گمرک بماند و شرکت‌های هواپیمایی در موضوع فعال‌سازی ناوگان دچار اختلال شوند. اسعدی سامانی اظهار کرده است: البته در این باره پیگیری‌هایی را از سازمان هواپیمایی کشوری و بانک مرکزی آغاز کرده‌ایم، اما هنوز به نتیجه نرسیده است. به هر حال برخی قطعات هواپیما باید به سرعت تامین و در هواپیما نصب شود، اما با این مشکل مواجه شده‌ایم که این قطعات در گمرک مانده است.
وی با اشاره به مصوبه بانک مرکزی مبنی بر تامین ارز از محل مرکز مبادله، گفته است: برخی قطعاتی که امروز در گمرک مانده‌اند از چند ماه قبل ثبت سفارش شده‌اند یا ارز آنها از بیرون تامین شده است، اما با این مصوبه فعلا در گمرک مانده‌اند. اسعدی سامانی اظهار کرده است: با توجه به تقاضای زیاد برای سفرهای حمل و نقل هوایی و عدم ترخیص به‌موقع این قطعات و موتور هواپیما از گمرک و همچنین کمبود ناوگان سر خط، ممکن است شرکت‌های هواپیمایی در تامین و نگهداری هواپیماها با مشکل مواجه شوند و ضرورت دارد متولیان هرچه زودتر در این باره تصمیم‌گیری انجام دهند.
پروازهای چارتری در ۶ مسیر داخلی ممنوع شد
در رویدادی دیگر، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری در نامه‌ای به مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی پرواز چارتری از مبدا تهران به ۶ شهر را ممنوع اعلام کرد.
به گزارش تسنیم، متن نامه حسن خوش‌خو خطاب به مدیران عامل ایرلاین‌های داخلی به شرح زیر است:
پیرو ابلاغیه مورخ 7 تیر 1401 در خصوص ممنوعیت انجام پروازهای چارتری از مبدا تهران به شهرهای مشهد، شیراز، اصفهان، اهواز، بندرعباس و تبریز، مجددا متذکر می‌شود هرگونه فروش بلیت در مسیرهای یاد شده در قالب پروازهای چارتری ممنوع است. لذا به منظور رعایت حقوق مسافرین از تاریخ این مکاتبه (31 اردیبهشت 1402) به مدت دو هفته فرصت داده می‌شود نسبت به ابطال تمام قراردادهای موضوع یاد شده و اطلاع‌رسانی به مسافران اقدام شود.
بدیهی است در صورت مشاهده ارایه هرگونه بلیت چارتری در مسیرهای یاد شده، مجوز پروازی آن شرکت در مسیر مذکور به حالت تعلیق در خواهد آمد.
ممنوعیت پروازهای چارتی، تحقق حداقل درآمد تضمین شده ایرلاین‌ها را با مانع مواجه می‌کند. این در حالی است که هم اینک ایرلاین‌ها به دلیل سرکوب قیمت بلیت پروازها توسط دولت به‌شدت در مضیقه مالی هستند. ایرلاین‌ها حدود 3 هفته پیش، درخواست افزایش 100 درصدی بلیت پروازهای داخلی را ارایه کرده بودند اما آنگونه که مسوولان سازمان هواپیمایی کشور در ظهر پنجشنبه گذشته اعلام کردند، شامگاه چهارشنبه 27 اردیبهشت، افزایش 29 درصدی بلیت‌های پروازی به تصویب رسیده است. رقمی که بیش از 60 درصد از پیشنهاد ایرلاین‌ها کمتر است.
پشت پرده تاخیر پروازها
بی‌گمان، ریشه تاخیر پروازها که میانگینی 83 دقیقه‌ای دارد را باید در مسائل فنی و تعمیراتی جست‌وجو کرد. این مساله به خوبی در تازه‌ترین اطلاعیه هواپیمایی آسمان درباره دلایل تاخیر در چند پرواز این شرکت تشریح شده است. شرکت هواپیمایی آسمان اعلام کرد: در مورخ ۳۰ اردیبهشت ماه پرواز هواپیمای ۸۵۱ زاهدان - تهران هواپیمایی AP-APP در زمان شروع پرواز با مشکل فنی مواجه و از سر باند به رمپ منتقل شد که با هماهنگی‌های صورت‌گرفته مسافران به سالن منتقل شده و از آنها پذیرایی به‌عمل آمد. پس از بررسی‌های به‌عمل آمده توسط همکاران فنی و اعزام تیم تخصصی از تهران، مشکل فنی بر طرف شد و در بامداد یکشنبه به تهران عزیمت کرد.
در روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه نیز پروازهای این هواپیما طبق برنامه انجام و پروازهای تهران- یزد ۸۶۲ و ۶۱۹ یزد- مشهد را بدون تاخیر و در نهایت ایمنی انجام داد. اما در ادامه برنامه‌های پروازی این هواپیما پرواز ۶۱۸ مشهد – یزد با مشکل فنی مواجه شد که با توجه به زمانبر بودن رفع مشکل باعث به وجود آمدن تاخیر در پرواز بعدی این هواپیما از یزد به تهران نیز شد. بنابراین مسافرین پرواز مشهد به یزد به ترمینال و بعد از آن به هتل و مسافرین یزد به تهران به ترمینال هدایت شده و پذیرایی از آنها صورت گرفت.
این پروازها پس از برنامه‌ریزی و جایگزینی هواپیما، در بامداد دوشنبه انجام شد.
در پایان این اطلاعیه نیز آمده است: شرکت هواپیمایی آسمان وظیفه خود می‌داند از تمامی مسافرین عزیز این پروازها بابت تاخیر به وجود آمده عذرخواهی کرده و به اطلاع می‌رساند مهم‌ترین اولویت این شرکت حفظ جان مسافران و سلامت پروازها است.
