دیپلماسی و گشایش برای مردم

جواد هاشمی

با وجود تمام اختلاف‌نظرهایی که در تمام سال‌های گذشته میان جریان‌های مختلف سیاسی کشور وجود داشته، به نظر می‌رسد که دیگر امروز کمتر کسی همچنان تحریم‌ها را یک نعمت می‌داند و هیچ تصمیم‌گیری در این تردید نخواهد داشت که در صورت به وجود آمدن راهی جدید، باید برای کاهش تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی کشور در تعامل با جهان اقدام کرد.

در واقع آنچه در ماه‌های گذشته در رویکرد دولت سیزدهم نیز دیده شده، رسیدن به این واقعیت قطعی است که با بهبود روابط در سطوح مختلف می‌توان، اقتصاد کشور در داخل را نیز اصلاح کرد و گشایشی به نفع مردم به وجود آورد. اگر تمام مذاکراتی که اخیرا صورت گرفته و احتمالا در آینده نیز پیگیری می‌شود با هدف بهبود وضعیت اقتصادی مردم دنبال شود، احتمالا ارتباط بیشتری با واقعیت پیدا کرده و شرایط برای رسیدن به اهداف کوتاه و بلندمدت کشور را تسهیل می‌کند. البته در عین حال باید به این موضوع فکر کرد که گشایش‌های اخیر وقتی می‌توانند به حداکثر ظرفیت بالقوه موجود پاسخ دهند که با اقدامات مهم بعدی تکمیل شوند.

هنوز برخی تصمیمات کلان ایران در رابطه با تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی مشخص نیست و یکی از اصلی‌ترین مسائل مربوط به این حوزه سرنوشت نامشخص لوایح اف‌ای‌تی‌اف و پیوستن یا نپیوستن ایران به آنهاست. برآوردهای جهانی نشان می‌دهد که امروز تقریبا تمامی دولت‌های جهان به این لوایح پیوسته‌اند و در چارچوبی بین‌المللی مبارزه با پولشویی را به رسمیت شناخته‌اند. در این بین تنها ایران، کره‌شمالی و میانمار در فهرست سیاه قرار دارند و خود این موضوع نشان می‌دهد که تعیین تکلیف این لوایح باید در اولویت باشد. هرچند در سال‌های گذشته بارها بحث بررسی این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام در دستور کار قرار گرفته اما همچنان معلوم نیست که آیا پاسخ ایران به پیوستن به این گروه بین‌المللی منفی خواهد بود یا امکان تغییر نظر وجود دارد.

در هفته‌های گذشته دولت سیزدهم به شکل جدی دیپلماسی اقتصادی را دنبال کرده و پس از آغاز دوباره روابط با عربستان سعودی، حالا صحبت از مصر نیز به میان آمده است. در کنار آن روابط با کشورهایی چون امارات متحده عربی، قطر، عمان و دیگر کشورهای منطقه نیز رو به بهبود است. هرچند کسی در این موضوع تردیدی ندارد که بهبود سطح روابط با این کشورها می‌تواند در نهایت به نفع اقتصاد کشور تمام شود اما این چالش نیز به جای خود باقی است که تکلیف برجام و تحریم‌های هسته‌ای چه می‌شود؟ اگر امید به آزادسازی پول‌های بلوکه شده به خبرهای جدید برجامی گره بخورد، می‌توان از امیدآفرینی کلان در اقتصاد ایران صحبت کرد که برای چند سال کمتر اثری از آن دیده می‌شد.