جولان خرس در بازار سرمایه
معاملات بازار سرمایه روز گذشته نیز رکودشکنی کرد و شاهد خروج نقدینگی بسیار سنگین از چرخه معاملات بودیم و خروج نقدینگی نسبت به روز معاملاتی گذشته سه برابر شد. این حال و اوضاع نشان می‌دهد که بازار دوباره خرسی شده است.
مشکلات بازار کم نیست از سوی دیگر نمادها و صنایع بازار ریزش بسیار سنگینی داشته‌اند؛ اما همچنان شاخص در محدوده دو میلیونی باقی بماند و میزان افت بیش از دو درصدی را ثبت کرده است که این موضوع نشان می‌دهد واقعیت بازار با شاخص تطبیق ندارد، شاخص و بازار هریک مسیرهای خود را پیش می‌روند.
بازار خرسی یا Bear Market برعکس بازار گاوی بوده و در بورس نشان‌دهنده رکود اقتصادی و افت بازار است. این افت باعث کاهش چشمگیر ارزش سهام‌های مختلف شده و بر کل بازار تأثیر منفی می‌گذارد. بنابراین کارشناسان هنگام ریزش بورس و قرمز شدن آن از اصطلاح بازار خرسی استفاده می‌کنند. در بازار خرسی تعداد فروش بالا بوده و خرید کم باشد در این شرایط معمولاً به دلیل تنش‌های سیاسی و تصمیم‌های اشتباه شرکت‌های بورسی به وجود می‌آید. البته این شرایط بلندمدت بوده و بایستی تصمیمات و سیاست‌های کارآمدی را اجرا کرد تا بتوان بازار بورس اوراق بهادار را از حالت خرسی خارج کرد. همچنین در بازار خرسی، تقاضا بسیار کم بوده و عرضه به‌شدت افزایش می‌یابد. چراکه سرمایه‌گذاران از بازار قطع امید کرده‌اند. از سوی دیگر، خریداران نیز میلی به خرید ندارند. در چنین موقعیتی است که شاهد صف‌های فروش سنگین در بازار هستیم. در بازار نزولی، حجم معاملات به‌شدت افت می‌کند و به عبارتی، بازار دچار رکود می‌شود.
با وجود این شرایط بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که بهترین زمان خرید در بازار خرسی است چراکه بسیاری از سهام از همیشه خود ارزنده‌تر هستند و به نوعی سرمایه‌گذاری در بلندمدت می‌تواند سود خوبی به ارمغان بیارود.
همانطور که در گزارش‌های پیشین نیز به آن اشاره شد بازار از نبود اعتماد و دخالت سیاست‌گذاران رنج می‌برد و همین موضوع باعث شده نقدینگی از بازار خارج شود و هر خروج نقدینگی باعث می‌شود که وضعیت بازار هر روز وخیم‌تر شود. سیاست‌گذاران و مسوولان باید فکری به حال بازار کنند چراکه هر روز شرایط وخیم‌تر از گذشته می‌شود و اگر وضعیت بدین شکل پیش برود در ماه‌های آتی شاهد سقوط سنگین شاخص کل خواهیم بود.
از سوی دیگر بورسان نیز نوشت: مدت زیادی از ایجاد چالش پتروشیمی‌ها برای بورس تهران به واسطه اعلام نرخ جدید خوراک پتروشیمی‌ها نگذشته است و به نظر می‌رسد که با شفاف‌سازی پتروشیمی‌ها از زیان احتمالی با نرخ خوراک جدید و همچنین نامه‌ای که پالایشگاه اصفهان منتشر کرد، بار دیگر این چالش رنگ جدیدی به خود گرفته باشد. با وجود اینکه طی روزهای گذشته بارها امید تازه‌ای از سمت سیاست‌گذاران در رابطه با احتمال تغییر این نرخ ایجاد شد و توانست تا حدی شوک منفی وارد شده به بدنه بازار سهام را کمرنگ کند اما اتفاقات اخیر نشان می‌دهد که گویا دولت به دلیل کسری بودجه خود پافشاری زیادی برای قطعی کردن نرخ ۷ هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی‌ها دارد. روز سه‌شنبه نیز با شفاف‌سازی شپنا در رابطه با لغو سود ۱۷ تومانی و شناسایی زیان ۲۲ تومانی که از محل کارمزد صادرات طی سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ از سمت شرکت پالایش و پخش ایجاد شده است، بازار را با چالشی جدید همراه کرد و اجازه نفس کشیدن به بورسی‌ها را نداد.
این اتفاقات اگرچه تنها شامل برخی صنایع از جمله صنعت پتروشیمی و پالایشی می‌شود اما رفتار سیاست‌گذار در رابطه با مسائل حیاتی برای صنایع مهم کشور که از پایه‌های توانایی اقتصادی و ارزی کشور هستند این سیگنال را به دیگر گروه‌ها منتقل می‌کند که سهامداران دیگر گروه‌ها نیز بایستی هر لحظه با چشم تردید به آینده بنگرند و ریسک سیاست‌گذاری خلق‌الساعه و دولت بی‌پول را در تحلیل‌های خود بگنجانند.
اگرچه روند بورس تهران و اکثر سهم‌ها طی هفته گذشته به دلایل ذکر شده در بالا با فشار عرضه زیادی از سمت فروشندگان همراه بود اما نگاهی به دیگر بازارها نیز نشان می‌دهد که تقریبا به دلیل شرایط موجود در وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور، رکودی همه‌گیر ایجاد شده و اغلب شاهد نوسانات اندک یا کاهش قیمت در کلاس‌های دارایی مختلف هستیم. نرخ دلار نیز که در روزهای گذشته توانسته بود به میانه کانال ۵۰ هزار تومانی نیز برسد، اکنون در میانه کانال ۴۸ هزار تومانی نوسان می‌کند و فعلا خبری از روند صعودی ندارد. نبود چشم‌انداز مشخص از وضعیت سیاسی کشور، آمارهای اقتصادی که نشان از یک کاهش نسبی در انتظارات تورمی دارد و همچنین احتمال بهبود دولت در دسترسی به منابع ارزی خود یکی از دلایلی است که نرخ دلار با وجود کمرنگ شدن خوش‌بینی به توافق هسته‌ای و احیای برجام، با افزایش قیمت در بازار آزاد همراه نمی‌شود و نقش خود به عنوان یک محرک برای بازارها را از دست داده است.
بازار از دریچه معاملات
در معاملات دومین روز کاری هفته یعنی یکشنبه شاخص کل بورس تهران 49 هزار و 593 واحد معادل 2.39 درصد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و تا سطح 2 میلیون و 21 هزار و 296 واحد پایین آمد.شاخص کل هم وزن بورس نیز با ریزش 19 هزار و 515واحدی معادل 2.68 درصد در رقم 708 هزار و 496 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس نیز با افت 707 واحدی به رقم 26 هزار و 478 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش 4 هزار و 567 واحد به سطح 128 هزار و 910 واحد رسید.
روز یکشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام برای نهمین روز متوالی منفی شد و 930 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به دیروز 3 برابر بیشتر شده است.در 9 روز اخیر 5 هزار و 502 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شده است. در این روزنماد تکیمیا بیشترین خروج را داشت که ارزش آن 65 میلیارد تومان بود. پس از تکیمیا، نمادهای وبملت، فملی، ونوین و فارس بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای غفارس، شبندر و غشان اختصاص داشت.
طی روز یکشنبه نمادهای فارس، فولاد و شستا نمادهای قرمزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل وپست، سدشت و دتماد از معدود نمادهای سبز بودند که اثر مثبت بر شاخص داشتند.در فرابورس نیز نمادهای آریا، کگهر و وسپهر بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهای قاسم، رنیک و غفارس بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص کل فرابورس داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس نیز شهر بیشترین تراکنش را داشت و خودرو و وبملت در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز کتوسعه، دی و فرود بیشترین تراکنش را داشتند.
در دومین روز کاری هفته ارزش معاملات کل بازار سهام به 9 هزار و 165 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 648 میلیارد تومان بود که 7 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شال می‌شود. ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 8 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 5 هزار و 200 میلیارد تومان رسید.
