تحریم‌ها کمر اقتصاد روسیه را شکست

14 آگوست، ارزش روبل روسیه در برابر دلار آمریکا سقوط کرد، بدین معنا که امروز هر 100 روبل یک دلار شده؛ کم‌ترین رقمی که از زمان حمله روسیه به اوکراین ثبت شده است. وضعیت روبل روسیه نشان از عملکرد نادرست بانک مرکزی و کرملین دارد؛ روبل روسیه امروز تنها از ارزهایی چون پزو آرژانتین، بولیوار ونزوئلا و لیر ترکیه پیشی گرفته است.

چرایی سقوط روبل روسیه!

به گزارش اقتصادنیوز، فعلا  سیاستگذاران پولی روسیه مداخله کردند و برای اولین بار از مراحل اولیه جنگ برای پاسخ به کنش ها تلاش می کنند. بانک مرکزی روسیه نیز در جریان یک نشست اضطراری نرخ بهره را 3.5 درصد افزایش داد و به 12 درصد رساند. اگرچه روبل پس از اعلام این خبر کمی بهبود یافت، اما پس از آن دوباره کاهش یافت و همچنان بسیار ارزان تر از سطح خود در قیاس با سال گذشته است. بعید است که افزایش نرخ بهره به تنهایی بتواند به سرعت جلوی نزول ارز را بگیرد. همین مقوله برای مانور پوتین در میدان جنگ پیامدهایی را به دنبال دارد.غالبا سقوط ارز ماحصل فعل و انفعال های سرمایه‌گذاران بین‌المللی یا فرار سرمایه‌های داخلی است. با این حال، مبادلات با روبل، به ویژه در برابر دلار، همچنان ضعیف است. تحریم ها و کنترل سرمایه روسیه را در ساختار سیستم مالی بین المللی منزوی کرده است.

از زمانی که گروه هفت؛ گروهی متشکل  از کشورهای بزرگ و ثروتمند، ماه دسامبر محدودیت 60 دلاری را برای نفت روسیه اعمال کرد، ارزش صادرات کاهش یافته است. درآمد روسیه از ژانویه تا ژوئیه بر حسب دلار 15 درصد کمتر از مدت مشابه در سال گذشته بود، این واقعیت تنها تا حدی با کاهش قیمت جهانی نفت قابل تبیین است. چنین گزاره ای نشان می‌دهد که سقف بهای نفت تأثیرگذار است. از سوی دیگر،چنین شرایطی نشان از آن دارد که روسیه در حال یافتن راه هایی برای ادامه واردات کالا است. به عنوان مثال، صادرات آلمان به همسایگان دوست روسیه به طرز مشکوکی افزایش یافته است.ارز ارزان ارزش روبل حاصل از درآمدهای نفتی دولت را افزایش می دهد، اما هزینه واردات را نیز بالا می برد. ماه ژوئن، آندری بلوسف، معاون نخست وزیر روسیه، گفت روبل روسیه سال گذشته به لطف درآمدهای نفتی بسیار قوی‌تر بود، مسکو خوشحال بود که از چنین گزاره ای به عنوان نشان شکست تحریم ها یاد می کرد. اکنون نگرانی جایگزین این اعتماد به نفس شده است. 14 آگوست، ماکسیم اورشکین، مشاور پوتین، ستونی نوشت و بر اهمیت روبل قوی تاکید کرد و سقوط ارز را به گردن بانک مرکزی انداخت.

چرایی انفعال بانک مرکزی؟

آنگونه کهاکونومیست نوشته، افزایش نرخ اضطراری تنها اندکی به روبل کمک کرد. به واسطه افزایش انزوای روسیه بعید به نظر می رسد نرخ های بهره «پول داغ»  را وسوسه کند. اکنون ممکن است تمرکز روی سرمایه داخلی باشد که در خطر فرار است. تقویت اهرم های کنترل‌ سرمایه که در سال 2022 از آنها رونمایی شد و در سال جاری توانشان تضعیف شده، می‌تواند جریان را متوقف کند، اما تأثیرگذاری اش زمان می‌برد. مداخله مستقیم در بازار ارز نیز گزینه دیگری است. بانک مرکزی در حال حاضر خرید ارز را کاهش داده است. بر اساس قانون بودجه، روسیه برای ایجاد ذخایر در ازای مازاد درآمد نفت و گاز، ارزهای دیگری را در ازای روبل می خرید. 9 آگوست این قانون کنار گذاشته شد. بر اساس آمارهای رسمی، این کشور در آغاز ماه اوت 587 میلیارد دلار ذخایر ارزی خارجی داشت که نشان می‌دهد بانک مرکزی در صورت تمایل، قدرت بالایی برای تقویت ارزش روبل دارد. مشکل این است که حدود 300 میلیارد دلار از این ذخایر توسط غرب مسدود شده است.

گزینه های اندک کرملین!

فعلا کرملین گزینه های اندکی برای رهایی از این وضعیت دارد. این کشور می‌تواند هزینه‌ها، از جمله بودجه نیروهای مسلح خود را کاهش دهد. از طرف دیگر، و به احتمال زیاد، اقتصاد غیرنظامی این درد را تاب می آورد. افزایش تورم و افزایش نرخ بهره، قدرت خرید مردم عادی روسیه را تضعیف کرده و آنها را مجبور به خرید کالاهای داخلی خواهد کرد. بنابراین سرنوشت اقتصاد روسیه با قضاوت سرمایه‌داران بین‌المللی تعیین نمی‌شود، بلکه با عمق نظامی گری پوتین قابل تبیین است.