محمد خبری‌زاد
چرا بازار سرمایه پس از اتفاقات ابتدای سال که تا نیمه اردیبهشت ماه وضعیت خوب بود تغییر روند داد و یک سقوط بزرگ خیلی سریع‌تر از سال 99 را رخ داد که رکورد سقوط از نظر میزان بازه زمانی شکست. چراکه افت بازار در سال 99 در یک بازه زمانی یک‌سال رخ داد؛ اما افت فعلی تقریبا در سه ماه رخ داده است.
از نظر زمانی این افت سری‌ترین، سقوط بازار سرمایه در تاریخ خود است. چرا بازار سرمایه به این روز افتاد؟ دخالت‌ها در بازار و دولت باید تصمیم می‌گرفت که کسری بودجه خود را از چه طریقی جبران کند! متاسفانه تصمیمی که گرفت این بود که بخش زیادی از کسری بودجه را از دل شرکت‌هایی که در بازار سرمایه هستند جبران کند؛ از طریق افزایش نرخ خوراک، وضع عوارض، عدم عرضه دلارهای شرکت‌های صادرات‌محور در بازار آزاد.
در کنار این موضوع برخی از تصمیمات که منطق آن قابل درک نیست؛ همانند عدم عرضه خودرو در بورس کالا و همه‌همه تصمیماتی بود که بازار سرمایه را به وضع کنونی کشانده، وضعیتی که به‌شدت فرسایشی شده و تقریبا به علت اینکه صندوق‌ها و نهادهای حمایتی تقریبا خالی شده‌اند به واسطه حمایت‌هایی که در ماه‌های اخیر داشتند دیگر چندان قدرتی ندارند و احتمالا منابع مالی‌شان به پایان رسیده است. همه این موارد باعث این روند فرسایشی و نزولی شده است. از سوی دیگر وضعیت خودرویی‌ها یعنی لیدر بازار خوب نیست و در زیان شدید هستند.
مدیران این صنعت به دنبال راه‌حلی هستند که از مشمولیت ماده ۱۴۱ خارج شوند اما به نظر می‌رسد تا قیمت‌گذاری دستوری لغو نشود هیچ اتفاق جدیدی در این شرکت‌ها رخ نخواهد داد و با همین وضعیت کج‌دار و مریز ادامه می‌دهند و حتی شاید اوضاع وخیم‌تر هم شود و اختلاف بهای تمام‌شده و فروخته‌شده خودروسازان افزایش یابد و سرعت افول این دو خودروساز رفته‌رفته بیشتر شود.
با وجود افت بیش از ۴۰ درصدی قیمت سهام خودرو از اوج اردیبهشت سال جاری تاکنون و شرایط کلی بازار، امید به بهبود نه تنها در این صنعت بلکه در سایر شرکت‌ها نیز بسیار کمتر شده است. بازار با این همه نزول همچنان منفی است و هیچ نشانه‌ای از بهبود نه در معاملات و نه در سیاست‌گذاری‌ها دیده نمی‌شود و در صورت ادامه این روند، فاجعه رخ می‌دهد و بازار از اینکه هست بدتر خواهد شد.
در این صورت وضعیت دیگر قابل کنترل نخواهد بود و شاید بازار با افت‌هایی مواجه شود که سقوط سال ۹۹ را نیز فراموش و اردیبهشت سال جاری جایگزین مرداد ۹۹ شود. اگر مسوولان اقدام عملی انجام ندهند وضعیت بازار رو به وخامت می‌رود و نشانه‌ای از برگشت نیز دیده نمی‌شود.
