وقوع سالانه ۹ زلزله بزرگ‌تر از ۵ ریشتر در کشور
گروه راه و شهرسازی| ۵۵ هزار و 65 زلزله با بزرگی 2.5 و بالاتر طی 27 سال گذشته در کشور - به‌طور متوسط سالانه 2 هزار و 39 مورد- رخ داده است. البته از این تعداد، تنها 4 زلزله با بزرگی 7 تا 7.5، 32 زلزله با بزرگی 6 تا 7، و 404 زلزله با بزرگی 5 تا 6 بوده است.
به گزارش تعادل، علی بیت‌اللهی، مدیر بخش مرکز زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در تازه‌ترین پژوهش مشترک با یکی از همکاران خود، تعداد رخدادهای زلزله در کشور را بررسی کرده است. نتایج بررسی‌های او نشان می‌دهد، برپایه تعداد رخدادهای لرزه‌ای با بزرگی 6 و بزرگ‌تر از آن، احتمال وقوع سالانه یک زلزله با بزرگی 6 و بالاتر از آن در ایران وجود دارد.
برهمین مبنا، هر 10 سال هم رخداد زلزله‌ای با بزرگی 7 و بزرگ‌تر از آن وجود دارد. همچنین برپایه برآوردهای 27 ساله رخداد زمین لرزه‌ها در ایران می‌توان گفت که به‌طور متوسط هر سال رخداد بیش از 9 زلزله با بزرگی 5 و بالاتر (بدون احتساب پسلرزه ها) قابل انتظار است.
همچنین براساس تعداد رخداد زلزله‌های با اثر تخریبی (زلزله‌های با بزرگی 5 و بالاتر)، استان‌های هرمزگان، کرمان، فارس، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و بوشهر در صدر فهرست استان‌ها قرار می‌گیرند.
گزارشی از مطالعه بیت‌اللهی که براساس داده‌های مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران انجام شده، در صفحه شخصی او در فضای مجازی منتشر شده است. بر اساس این پژوهش، تعداد 55 هزار و 65 رخداد لرزه‌ای با بزرگی 2.5 و بالاتر در سرزمین ایران و اطراف آن در مدت زمان 27 سال از 1374 تا 1402 رخ داده است، که از این تعداد 48 هزار و 557 زلزله در داخل سرزمین ایران و 6508 زلزله خارج از مرزهای کشور رخ داده است.
توزیع تعداد رخداد به ازای بازه‌ای بزرگای آنها نشان می‌دهد، تعداد 4 زلزله با بزرگی 7 تا 7.5 (معادل 0.007 درصد کل زلزله‌ها)؛ تعداد 32 زلزله با بزرگی ۶ تا ۷ (معادل 0.06 درصد کل زلزله‌ها)؛ تعداد 404 زلزله با بزرگی ۵ تا ۶ (معادل 0.7 درصد کل زلزله‌ها)؛ تعداد 3933 زلزله با بزرگی ۴ تا ۵ (معادل 7 درصد کل ز لزله‌ها)؛ تعداد 19036 زلزله با بزرگی ۳ تا ۴ (معادل 35 درصدکل زلزله‌ها) و تعداد 31656 زلزله با بزرگی ۲.۵ تا ۳ (معادل 58 درصد کل زلزله‌ها) بوده است.
استان‌های پرزلزله
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، طی 2 سال گذشته، از تعداد 48 هزار و 557 زلزله‌ای که در داخل سرزمین ایران رخ داده، بیشترین تعداد زلزله‌ها در استان‌های کرمان، فارس و هرمزگان رخ داده است. بیشترین تعداد زلزله‌های با بزرگی4 و بالاتر از آن به ترتیب در استان‌های کرمان، هرمزگان و فارس (البته با احتساب پسلرزه‌ها) توزیع شده‌اند.
سه استان کرمانشاه، بوشهر و ایلام برای زلزله‌های 2.5 به بالا و استان‌های بوشهر، کرمانشاه وهرمزگان برای زلزله‌های با بزر گی 4 و بزرگ‌تر از آن رتبه‌های اول تا سوم را دارند.
با توجه به وقوع پسلرزه‌های متعدد بعد از زلزله‌های بزرگ، تعداد زلزله‌ها در محدوده‌های مهلرزه‌ای زلزله‌های بزرگ به‌طورمقطعی افزا یش پیدا می‌کند. این امر معرف لرزه خیزی زمینه‌ای آن ناحیه نیست و مناسب است با حذف رویدادهای وابسته (دیکلاستر کردن) زلزله‌های مستقل و غیر وابسته نمایش داده شود تا آمار رخدادهای لرزه‌ای در نواحی مختلف همسان و قابل مقایسه شود.
استان‌های کرمان، فارس و هرمزگان رخدادهای لرزه‌ای موثر غیروابسته بیشتری را نسبت به سایر منا طق نشان می‌دهند. نتایج این پژوهش آماری همچنین نشان می‌دهد، در بازه زمانی 27 سال اخیر، تعداد پسلرزه‌های رخ داده در استان‌های کرمانشاه، ایلام، آذربایجان شرقی، بوشهر، هرمزگان، آذربایجان غربی و کرمان نسبت به سایر استان بیشتر بوده است.
۷ درصد از زلزله‌ها بزرگ‌تر از 4 بوده‌اند
بیت‌اللهی در گزارش پژوهشی خود تصریح کرده است، از تعداد 48557 زلزله رخ داده در داخل مساحت سرزمینی ایرا ن در بازه زمانی 27 ساله، تعداد 3632 زلزله با بزرگی 4 و بزرگ‌تر از 4 است. حدود 7 درصد زلزله‌های رخ داده بزرگی 4 و بزرگ‌تر از 4 داشته‌اند . با حدف رخدادهای پسلرزه‌ای، تعداد رخددا 26573 زلزله می‌شود که از آن تعداد 2196 زلزله دارای بزرگی 4 و بزرگ‌تر ا ز 4 است (حدود 8 درصد رخدادها بزرگی 4 و بالای 4 داشته اند.)
پسلرزه‌ها 45 درصد زلزله‌های با بزرگی 2.5 به بالا و 40 درصد زلزله‌های با بزرگی 4 و بزرگ‌تر از 4 ر ا در کل کشور شامل می‌شده‌اند. با حذف پسلرزه‌ها و با احتساب تاثیرگذاری زلزله‌های با بزر گای 4 و بزر گتر از آن در بافر 100 کیلومتری محدوده‌های استانی می‌توان استان‌های فارس، هرمزگان، کرمان، بوشهر و خوزستان را استان‌های با تعداد بیشتر زلزله‌های متوسط و بزرگ معرفی کرد.
از نظر اثرپذیری از زلزله‌های رخ داده، با توجه به مساحت استان‌ها و تعداد زلزله‌های با بزرگی 4 و بزرگ‌تر از ۴ (با حذف پسلرزه‌ها)، استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، ایلام و البرز را جزو استان‌های تاثیرپذیر از زلزله‌های متوسط و بزرگ رخ داده تلقی کرد.
براساس تعداد رخداد زلزله‌های با اثر تخریبی (زلزله‌های با بزرگی 5 و بالاتر)، استان‌های هرمزگان، کرمان، فارس، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و بوشهر در صدر قرار می‌گیرند . برپایه برآوردهای 27 ساله رخداد زمین لرزه‌ها در ایران می‌توان گفت که به‌طور متوسط هر سال رخداد بیش از 9 زلزله با بزرگی 5 و بالاتر (بدون احتساب پسلرزه ها) قابل انتظار است.
برپایه تعداد رخدادهای لرزه‌ای با بزرگی 6 و بزرگ‌تر از آن، نشان داده می‌شود، که احتمال وقوع سالانه یک زلزله با بزرگی 6 و بالاتر از آن در کشور ایران وجود دارد. برهمین مبنا، هر 10 سال هم رخداد زلزله‌ای با بزرگی 7 و بزرگ‌تر از آن وجود دارد.
