فروش متری مسکن در بورس

نوید فرهادی

افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن در سال‌های گذشته، خانه‌دار شدن را برای قشر عظیمی از جامعه به آرزو تبدیل کرده؛ آرزویی که این‌بار بورس کالا با طرح «اوراق سلف مسکن» یا همان پیش‌فروش متری مسکن تحققش را اندکی آسان‌تر کرده است. طرح خرید و فروش متری مسکن در بورس که از مدت‌ها پیش مطرح شده بود حالا پس از گذشت حدودا یک سال به مراحل نهایی خود نزدیک شده است.

به واقع بازار مسکن به‌طور سنتی یکی از بازار‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری عموم مردم بوده. به این ترتیب یکی از طرح‌هایی که در سنوات اخیر برای تامین نیاز مردم به مسکن مطرح شده بود «عرضه اوراق سلف استاندارد مسکن» در بورس یا در اصطلاح عموم همان پیش‌فروش متری مسکن است که برخلاف گذشته مردم می‌توانند از این طریق با سرمایه اندک خود نیز اقدام به خرید متراژ خرد یک واحد کنند و سرمایه خود را در برابر نوسانات ناشی از تورم در حوزه مسکن پوشش دهند.

جذب نقدینگی سرگردان در جامعه و هدایت آن به سمت رشد تولید و ساخت مسکن نیز از دیگر ابعاد این طرح است به‌طوری که با اجرای این طرح سرمایه‌های مازاد و راکد افراد را که هر از چند گاهی به سمت بازارهای مختلف اعم از سکه و دلار سرازیر شده و موجب بروز التهاب در آن می‌شود، به سمت تولید مسکن هدایت کرده و علاوه بر تأمین مالی سازندگان به معاملات بازار مسکن که احتمال بروز رکود دوره‌ای در آن وجود دارد، رونق بخشد.

اما سوال اصلی اینجاست که مردم چگونه می‌توانند به صورت متری، مسکن بخرند و اصلاً فروش و تحویل این مسکن‌ها چگونه خواهد بود؟ به واقع سازندگان مسکن می‌توانند برای ساخت یا تکمیل یک پروژه ساختمانی با انتشار اوراق سلف موازی مسکن در بورس کالا، بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را برای اتمام پروژه و تحویل به مردم تامین کنند.

بر این اساس، مردم با خرید اوراق سلف مسکن اقدام به پیش‌خرید واحدهای آن پروژه می‌کنند و می‌توانند اوراق را تا زمان سررسید و تحویل ملک نگه دارند یا در بازار ثانویه اقدام به فروش اوراق خود به قیمت روز کنند. برای مثال خریدار در بورس کالا اقدام به خرید یک متر مسکن که زمان تحویل آن دو سال و کوچک‌ترین واحد آن 50 متر عنوان شده، می‌کند.

به این ترتیب چنانچه خریدار قصد خانه‌دار شدن داشته باشد باید تا زمان سررسید مقدار اوراق خود را به 50 ورقه یک متری برساند. همچنین چنانچه فرد قصد تحویل خانه را نداشته باشد و صرفا با نیت سرمایه‌گذاری در بازار وارد شده باشد می‌تواند در هر زمانی طی این دو سال اوراق خریداری شده خود را در بازار ثانویه که از قضا دارای بازارگردان خواهد بود به فروش رساند یا در انتها تسویه نقدی کند.

 به عبارت دیگر، وقتی یک پروژه ساختمانی تمام شد، هر فرد به اندازه اوراق خریداری شده خود مالک متراژ مشخصی از آن پروژه است و با رسیدن به موعد تحویل فیزیکی، اگر تعداد اوراق خریداری شده توسط وی حداقل به اندازه یک واحد کامل باشد، فرد طی فرآیند منصفانه‌ای برای تخصیص واحدها، صاحب واحد مسکونی خواهد شد.

در واقع فرد در سررسید می‌تواند با ارایه درخواست آمادگی تحویل و تکمیل فرم اولویت‌بندی تخصیص، برای تحویل گرفتن واحد خریداری شده اقدام کند. در غیر این صورت واحدهای مسکونی متناظر واحدها از طرف دارندگان اوراق به بهترین قیمت به فروش رسیده و با دارنده ورقه تسویه نقدی می‌شود.

البته بدیهی است که در یک پروژه، شرایط همه واحدها یکسان نیست به همین منظور در امیدنامه ذکر خواهد شد که واحد‌های مذکور چند برابر اوراق پایه ارزش دارند. به این ترتیب همه شرایط و جزییات قیمتی در کل واحدهای یک پروژه به‌طور شفاف در امیدنامه عرضه می‌آید و سرمایه‌گذاران قبل از خرید باید به‌طور کامل این بندها را مطالعه کنند. از دیگر مزایای سرمایه‌گذاری در این طرح تاریخ قطعی تحویل از سوی سازنده به خریدار است و اخذ تضامین لازم از عرضه‌کننده به جهت عمل به تعهدات است. از این رو خریداران با اطمینان خاطر می‌توانند از این مسیر وارد بازار مسکن و سرمایه‌گذاری در آن شوند.