درس‌هایی از کشورهای اروپایی برای جبران ناترازی مقطعی گاز
گلناز پرتوی مهر|
گاز طبیعی نقش حیاتی در برآوردن نیازهای جهانی انرژی ایفا می‌کند و به عنوان یک منبع انرژی پاک و همه کاره عمل می‌کند. با این حال، تولید و مصرف گاز طبیعی همیشه با هم هماهنگ نیستند و منجر به ناترازی در عرضه و تقاضای گاز می‌شود. برای مقابله با این چالش، ایجاد منابع ذخیره‌سازی گاز طبیعی یک راه‌حل موثر ثابت شده است.
کشورهای اروپایی با موفقیت تاسیسات ذخیره‌سازی گاز را برای مدیریت تغییرات فصلی تقاضا و تضمین امنیت انرژی اجرا کرده‌اند. به گزارش «تعادل»، الگوهای تولید و مصرف گاز طبیعی اغلب به دلیل عوامل مختلفی مانند تغییرات فصلی، تغییرات در تقاضا و اختلال در عرضه، عدم تطابق زمانی را نشان می‌دهند. تأسیسات ذخیره‌سازی گاز امکان انباشت گاز اضافی را در دوره‌های کم تقاضا و آزادسازی آن در دوره‌های اوج تقاضا فراهم می‌کند. این به حفظ عرضه پایدار و تضمین امنیت انرژی کمک می‌کند. با جبران ناترازی گاز، منابع ذخیره‌سازی قابلیت اطمینان و انعطاف‌پذیری سیستم تامین گاز را افزایش می‌دهد. کشورهای اروپایی تجربه گسترده‌ای در توسعه و بهره‌برداری از تاسیسات ذخیره‌سازی گاز طبیعی دارند.
موفقیت ذخیره‌سازی گاز در اروپا را می‌توان به عوامل مختلفی نسبت داد؛ اروپا انواع مختلفی از تأسیسات ذخیره‌سازی گاز، از جمله مخازن گاز تخلیه شده، غارهای نمکی و سفره‌های زیرزمینی را به کار می‌گیرد. این تنوع امکان ایجاد یک زیرساخت ذخیره‌سازی انعطاف پذیر را فراهم می‌کند که می‌تواند شرایط مختلف زمین‌شناسی و الزامات عملیاتی را در خود جای دهد. همچنین کشورهای اروپایی از ذخیره‌سازی فصلی برای مدیریت نوسانات تقاضای گاز ناشی از شرایط آب و هوایی استفاده می‌کنند. در دوره‌های کم تقاضا، گاز اضافی به انبارها تزریق می‌شود و در دوره‌های پر تقاضا، گاز ذخیره شده خارج می‌شود.
این رویکرد عرضه قابل اعتماد را در طول سال تضمین می‌کند. ایران با داشتن ذخایر فراوان در مناطق شرقی و شمال شرقی، تولیدکننده و صادرکننده قابل توجه گاز طبیعی است. با این حال، این مناطق با چالش‌های مربوط به ناترازی عرضه و تقاضای گاز مواجه هستند. ایجاد منابع ذخیره‌سازی گاز در این مناطق می‌تواند مزایای متعددی را به همراه داشته باشد. تأسیسات ذخیره‌سازی گاز در شرق و شمال شرق ایران می‌توانند با تضمین عرضه مداوم گاز طبیعی در دوره‌های اوج تقاضا یا اختلال در عرضه، امنیت انرژی را افزایش دهند.
این امر به ویژه برای تامین نیازهای انرژی صنایع، مصرف‌کنندگان مسکونی و تاسیسات تولید برق بسیار مهم است. همچنین توسعه زیرساخت‌های ذخیره‌سازی گاز در این مناطق می‌تواند باعث رشد اقتصادی و توسعه منطقه‌ای شود و به توسعه کلی اجتماعی-اقتصادی منطقه کمک می‌کند. نواحی شرقی و شمال شرقی ایران به دلیل شرایط اقلیمی و فعالیت‌های صنعتی، تغییرات فصلی در تقاضای گاز را تجربه می‌کنند. تأسیسات ذخیره‌سازی گاز، انباشت گاز اضافی را در دوره‌های کم تقاضا و آزادسازی آن در زمان اوج تقاضا امکان‌پذیر می‌سازد و عرضه پایدار را در طول سال تضمین می‌کند.
ایجاد منابع ذخیره‌سازی گاز طبیعی راه‌حلی موثر برای جبران ناترازی گاز ارایه می‌دهد و تامین انرژی مطمئن را تضمین می‌کند. کشورهای اروپایی اجرای موفقیت‌آمیز تأسیسات ذخیره‌سازی گاز را نشان داده‌اند که بر اساس انواع مختلف ذخیره‌سازی، استراتژی‌های ذخیره‌سازی فصلی، ادغام بازار، و چارچوب‌های نظارتی قوی انجام می‌شود. شرق و شمال شرق ایران با ذخایر قابل توجه گاز طبیعی خود می‌توانند از ایجاد منابع ذخیره‌سازی گاز بهره فراوان ببرند. این تسهیلات باعث افزایش امنیت انرژی، حمایت از توسعه منطقه‌ای، مدیریت تغییرات تقاضای فصلی و ایجاد انعطاف‌پذیری بازار می‌شود.
با این حال، پرداختن به چالش‌های مربوط به تناسب زمین‌شناسی، توسعه زیرساخت‌ها، چارچوب‌های نظارتی و تامین مالی برای اجرای موفقیت آمیز ذخیره‌سازی گاز در این مناطق بسیار مهم است. با بهره‌گیری از تجارب موفق کشورهای اروپایی و تطبیق آنها با نیازها و شرایط خاص ایران، مناطق شرق و شمال شرق کشور می‌توانند زیرساخت‌های ذخیره‌سازی گاز قوی ایجاد کنند که به بازار گاز طبیعی باثبات و کارآمد کمک می‌کند.
