بازندگان و برندگان مناقشه فلسطین و اسرائیل
لایه‌های تحلیلی مختلفی در خصوص مناقشه اسراییل و فلسطینی‌ها می‌توان مطرح کرد. لایه نخست این مشکل، وجود بازیگرانی است که نه تنها به حل مشکلات کمک نکرده‌اند، بلکه باعث بروز معضلات بیشتری شده‌اند. آمریکا، اروپا و... به جای تشویق دو طرف به گفت‌وگو، صلح و یافتن نقاط مشترک بیشتر در فکر ارسال تسلیحات جنگی بیشتر به منطقه بوده‌اند.
1) در دهه 70 میلادی به عنوان دانشجو در فرانسه تحصیل می‌کردم، در آن دوران با دوستانم درباره موضوعات مختلف جهانی با هم بحث و تبادل نظر داشتیم. یکی از موضوعاتی که در آن دوران بازخوردهای رسانه‌ای فراوانی پیدا کرده بود و در محافل دانشگاهی هم درباره آن گفت‌وگوهای بسیاری صورت می‌گرفت، موضوعات مرتبط با جنگ اعراب و اسراییل و مشکلات مرتبط فلسطینی‌ها بود.
خاطرم هست در آن ایام با یکی از همکلاسی‌های یهودی‌ام درباره مشکل فلسطین و اسراییل صحبت می‌کردم. به او می‌گفتم تا زمانی که مطالبات فلسطینی‌ها برای داشتن یک کشور مستقل به رسمیت شناخته نشود، اسراییل هم هرگز روی آرامش و صلح به خود نخواهد دید. به این دوست یهودی‌ام می‌گفتم تا زمانی که شما بخواهید درباره مطالبات فلسطینی‌ها گارد بگیرید و صفر یا صدی نگاه کنید، مردم این منطقه رروی خوش نخواهند دید. امروز هم واقعیت داستان فلسطین و اسراییل به همین شکل است؛ سال‌ها تناقض، دوری، چالش و دشمنی روی هم تلنبار شده تا جایی که امروز به شکل یک دمل چرکین در منطقه نمایان شده است. به طور کلی معتقدم ماجرای اسراییل و فلسطین از پیچیدگی‌های فراوانی برخوردار است. لایه‌های تحلیلی مختلفی در خصوص مناقشه اسراییل و فلسطینی‌ها می‌توان مطرح کرد. لایه نخست این مشکل، وجود بازیگرانی است که نه تنها به حل مشکلات کمک نکرده‌اند، بلکه باعث بروز معضلات بیشتری شده‌اند. امریکا، اروپا و... به جای تشویق دو طرف به گفت‌وگو، صلح و یافتن نقاط مشترک بیشتر در فکر ارسال تسلیحات جنگی بیشتر به منطقه بوده‌اند.
2) باید توجه داشت مانند هر منازعه دیگری در این چالش هم دیپلماسی عمومی و مدیریت افکار عمومی حرف نخست را می‌زند. پس از حمله حماس به اسراییل در روزهای ابتدایی تصاویری از تهاجم حماس به اسراییل منتشر شد که افکار عمومی برخی کشورها را نسبت به این جنبش تغییر داد. نباید فراموش کرد که آرمان فلسطین برای بسیاری از آزادی‌خواهان جهان فارغ از دین و مذهب و تفکر محترم است . این یک ظرفیت مهم است و باید از آن حفاظت کرد. ممکن است برخی طرف‌ها، تلاش کنند با انتشار برخی تصاویر و اخبار این آرمان را خدشه‌دار سازند. گسترش دامنه تنازعات و استفاده اسراییل از سلاح‌های غیرمتعارف جنگی باعث شد تا طرف فلسطینی هم با تلفات سنگینی مواجه شود. تصاویر دلخراشی که این روزها از غزه و ویرانی‌هایش منتشر می‌شود تکان‌دهنده و دردآور است.
3) معتقدم موضوع غزه در منطقه خاورمیانه به کانون‌های دیگر و بازیگران دیگری هم مرتبط شده است. این روند ممکن است مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کند. اگر اسراییلی‌ها حمله زمینی به غزه را آن گونه که تهدید کرده بودند تداوم بخشند، آتش بحران شعله‌ور‌تر شده و دامنه بحران بیشتر می‌شود. چرا که حدود 65 هزار مبارز فلسطینی در غزه حضور دارند، این روند باعث گسترش سطح کشتار در منطقه می‌شود. برخی کانون‌ها تلاش می‌کنند حزب‌الله لبنان را وارد مناقشه کنند. البته خوشبختانه با اتخاذ تدابیر درست، هنوز این روند شکل نگرفته است. اما اگر این موضوع عینیت پیدا کند، خطر گسترش دامنه بحران به سایر کشورهای منطقه جدی‌تر می‌شود. معتقدم صحبت‌های رهبری در روزهای ابتدایی بحران بسیار مهم بوده است. ایشان بلافاصله اظهاراتی را مطرح کرده و هر نوع دخالت ایران در این مناقشه را رد کردند. این واکنش، تلاش‌های کانون‌های بحران آفرین را بی‌اثر ساخت. نباید فراموش کرد کانون‌های بحران‌آفرین به دنبال افزایش فروش اسلحه هستند و خاورمیانه بهترین بازار برای فروش اسلحه به شمار می‌رود.
4) معتقدم ایران در شرایط فعلی باید نهایت خویشتنداری را به کار ببندد تا دشمنان نتوانند ایران را در برابر کار انجام شده قرار بدهند. این رخداد یک حادثه استثنایی است که همه جداول منطقه‌ای را به هم زده است. مانند هر بحران دیگری این بحران هم برندگان و بازندگانی دارد. بازنده اصلی این بحران، جدای از اسراییل، عربستان سعودی است که صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری صورت داده بود تا شکل و شمایل تازه‌ای به منطقه بدهد. اما با این بحران برنامه‌هایش به هم ریخته است. از سوی دیگر طرح ابراهیم هم با پیوست‌های اقتصادی، سیاسی، ارتباطی، راهبردی و... از دستور کار خارج شده است. اما مهم‌ترین برنده این بحران بدون تردید روسیه است.
کشوری که در مناقشه با اوکراین گرفتار شده بود. اما این بحران از یک طرف توجه غرب، امریکا و همچنین رسانه‌ها را از اوکراین متوجه اسراییل می‌کند و از سوی دیگر، فرصت را در اختیار این کشور قرار می‌دهد تا برنامه‌هایش در جبهه‌های جنگ علیه اوکراین را دنبال کند. امریکا و اروپا از این پس ناچارند امکانات مالی، تسلیحاتی و لجستیکی خود را در دو جبهه اسراییل و اوکراین تقسیم کنند و این به نفع روسیه است. ضمن اینکه بحران اسراییل و فلسطین قیمت اقلام انرژی مانند نفت را در بازارهای جهانی بالا برده و منابع بیشتری در اختیار روسیه قرار می‌دهد.
