سایه جنگ حماس و اسرائیل بر بازار انرژی جهان

 یک روز پس از حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل در 7 اکتبر، که در آن تعداد زیادی اسرائیلی به‌وسیله نیروهای حماس در جنوب این کشور کشته و ربوده شدند، دولت اسرائیل دستور تعطیلی میدان گازی تامار را صادر کرد.

به گزارش اکوایران، به گفته المانیتور، این میدان دومین میدان بزرگ اسرائیل است که حدود 10 تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی دارد. قبل از تعطیلی، این میدان معمولاً حدود 70 درصد از نیازهای تولید برق اسرائیل را برآورده می‌کرد.

اسرائیل تاکنون توانسته است منابع گازی را از میدان‌های دیگر خود پرکند تا تقاضای داخلی و مشتریان بین‌المللی را تامین کند. اما تشدید درگیری‌ها و بسته شدن تامار، در حالی که ترس از گسترش جنگ در بقیه خاورمیانه افزایش یافته است، باعث آشفتگی در بازار انرژی شده است.

قیمت نقدی گاز طبیعی مایع (LNG) در روز چهارشنبه بیش از 40 درصد افزایش یافت و به 18.345 دلار به ازای هر یک میلیون واحد حرارتی بریتانیا (MMBtu) رسید که بالاترین رقم در 8 ماه گذشته است.

گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که برخی از خریداران گاز طبیعی مایع در شمال آسیا برنامه‌های خود را برای دستیابی به سوخت اضافی زمستانی در نتیجه حمله حماس و بمباران سنگین غزه از سوی اسرائیل را متوقف کرده‌اند.

قیمت‌ها زمستان گذشته در بحبوحه افزایش تورم و تحریم‌های غرب علیه روسیه - که سابقاً بزرگترین تامین‌کننده نفت و گاز اروپا بود - به دلیل تهاجم این کشور به اوکراین در اوایل سال 2022 افزایش یافت. اما خوشبختانه برای بسیاری در این قاره، زمستان نسبتاً گرم بود.

کالوم مکفرسون، رئیس بخش کالا در اینوستک، توضیح داد که کمبود ساختاری گاز برای اروپا به دلیل تحریم‌های صادرات انرژی روسیه بسیار بیشتر از نفت است و قیمت گاز و در نتیجه قیمت برق حساس‌تر از نفت است. تغییر مسیر جریان نفت نیز بسیار آسان‌تر از جریان گاز است.

او به المانیتور گفت: «ذخایر گاز اروپا تقریباً پر است، اما ما هنوز زمستان طولانی در پیش داریم. بنابراین اگر خطری برای عرضه ظاهر شود، باید فکر کنیم که در صورت تحقق چه اتفاقی خواهد افتاد. پس از آن شما همچنین باید خطر سرد شدن غیرمعمول زمستان را در نظر بگیرید که به فشار عرضه می‌افزاید. در آن سناریو، ممکن است شاهد بازگشت به نوع رفتار قیمتی باشیم که در سال 2022 رایج شد. اگر زمستان نسبتاً ملایم باشد، موجودی‌های بالا به این معنی است که می‌توانیم شاهد کاهش قیمت گاز باشیم.»

رابین میلز، مدیر اجرایی «قمر انرژی»، معتقد است که بدبینانه‌ترین سناریو ممکن است برای اروپا «بسیار بد» باشد، اما فعلا چنین چیزی بعید است؛ زیرا قبلا قیمت‌هادر دو جنگ بزرگ، حمله به زیرساخت‌های انرژی، و اختلال در عرضه گاز و نفت مقاومت کرده‌اند.

میلز به المانیتور گفت: «اتفاقات دیگری احتمال بیشتری دارند، اتفاقاتی همچون حملات انفرادی به نفتکش‌ها، اجرای تشدید تحریم‌ها علیه ایران و حذف مجدد چند صد هزار بشکه نفت در روز از بازار، و توقف طولانی‌تر عرضه گاز اسرائیل به مصر و توقف مجدد صادرات ال‌ان‌جی رخ دهد.»

رهبران اروپایی برای جلوگیری از تشدید درگیری در تلاش هستند تا خسارت‌ها را کنترل کنند. ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا روز پنجشنبه برای دیدار با بنیامین نتانیاهو وارد اسرائیل شد، در حالی که اولاف شولز، صدراعظم آلمان روز سه‌شنبه، قبل از رفتن به مصر، برای گفت‌وگو به اسرائیل سفر کرد. «اورسولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا نیز هفته گذشته به اسرائیل سفر کرده بود.

برای کاهش خطرات سیاسی بیشتر و اختلال در بازارهای انرژی، مقامات اروپایی در تلاش هستند تا از درگیری با ایران - دشمن اصلی اسرائیل و حامی حماس، جهاد اسلامی و حزب‌الله مستقر در لبنان - جلوگیری کنند یا آن را محدود کنند و اگر صادرات ایران با تحریم‌های بیشتر مختل شود آماده استفاده از ظرفیت مازاد تولید نفت خواهند بود. میلز گفت که تأسیسات تامار به محض اینکه ایمن تشخیص داده شود، مجدداً راه‌اندازی خواهد شد.

پل هورسنل، رئیس جهانی تحقیقات کالا برای بانک استاندارد چارترد، گفت که مبانی مقدماتی نشان می‌دهد که اروپا با وجود آشفتگی‌های اخیر، گاز بسیار خوبی تامین می‌کند.

طبق گزارش زیرساخت گاز اروپا، ذخایر ال‌ان‌جی اتحادیه اروپا به بالاترین حد خود رسیده است، یعنی حدود 113.4 میلیارد متر مکعب (میلی متر مکعب) که بیش از 97 درصد ظرفیت ذخیره‌سازی است.

هورسنل به المانیتور گفت: «حتی در یک زمستان غیرمعمول سخت، این مقدار برای تامین اروپا کافی خواهد بود، زیرا تقاضا همچنان بسیار ضعیف است.»

علاوه بر این که تعطیلی تامار نگرانی‌هایی را در مورد کاهش صادرات ال‌ان‌جی مصر به اروپا ایجاد می‌کند، همچنین این نگرانی وجود دارد که اعتصابات بالقوه کارگری در تاسیسات ال‌ان‌جی در استرالیا - یکی از بزرگترین تولید کنندگان ال‌ان‌جی در جهان - ممکن است بازار را محدودتر کند و جریان گاز به اروپا را کاهش دهد.

به گفته هورسنل «علیرغم همه نگرانی‌های عرضه بیش از حد، قیمت‌ها هنوز دو سوم نسبت به سال گذشته کاهش دارد و سخت است که ببینیم چگونه قیمت‌ها می‌تواند در زمستان نسبت به زمستان قبلی بالاتر رود. در واقع، آنقدر گاز وجود دارد که مطمئن نیستم چگونه می‌توان از سقوط قیمت در بهار جلوگیری کرد - زمانی که موجودی انبارها برداشت فصلی خود را به پایان رساندند.»

کریس لونی، تحلیلگر ارشد استراتژی کالاهای جهانی و تیم تحقیقاتی منا در مارکت آر‌بی‌سی کپیتال به المانیتور گفت: «در حالی که بازارهای گاز ایالات متحده بیشتر محفوظ مانده است، عناوین بین‌المللی در بازارهای جهانی گاز به دلیل خرابکاری مشکوک در خط لوله دریای بالتیک و خطرات ناشی از جنگ اسرائیل و حماس، با ترس و وحشت قیمت‌گذاری می‌شوند. در حالی که ممکن است بازارهای گاز اروپا لزوماً بدترین قیمت زمستانی را که در سال‌های اخیر دیده شده تجربه نکنند، کاملاً واضح است که خطرات رو به افزایش است.»