آثار لغو تحریم نیمه دوم 95
محمدعلی نجفی در شروع کار دولت اصلاحات در سال 1376 به ریاست سازمان برنامه و بودجه وقت منصوب شد تا در کنار مسعود نیلی و سایر مدیران ارشد این نهاد، برنامه سوم توسعه نوشته شود. حضور 3ساله نجفی در سازمان یادشده او را با ریز و درشت اقتصاد ایران آشنا کرد و توشه‌یی برای طرح مباحث کلان اقتصادی برای او شده است. نجفی روز پنج‌شنبه در همایش مذاکره ملی که از طرف حزب کارگزاران سازندگی برگزار شد حاضر شد و یکی از 3سخنران اصلی بود. برخلاف انتظار اعضای حاضر در نشست که شاید منتظر سخنان سیاسی او بودند، نجفی ترجیح داد در حوزه اقتصاد صحبت کند. او سخنانش را 3 بخش کرد.
در بخش نخست، میراث باقی‌مانده از دولت‌های نهم و دهم در بخش اقتصاد را تشریح کرد. در بخش دوم اما او کارنامه 2ساله دولت روحانی در این حوزه و به ویژه کارنامه دولت روحانی در مذاکرات هسته‌یی را یادآور شد. نجفی در بخش آخر سخنانش به موضوع آشکار شدن اثرات لغو تحریم بر کسب‌وکار ایرانیان و اقتصاد کلان پرداخت.
منتظر نیمه دوم 95 باشید
رییس اسبق سازمان برنامه و بودجه معتقد است نباید منتظر اثرات زودهنگام در کسب‌وکار و معیشت شهروندان پس از مذاکرات وین باشیم. نجفی تصریح کرد: با توجه به اینکه آذرماه امسال زودترین زمان قابل پیش‌بینی برای لغو تحریم‌ها و اجرای ماهیت و مفاد توافق وین است، به نظر می‌رسد آشکار شدن اثرات تحریم‌ها حتی در پایان سال 1394 نیز چندان آشکار نخواهد شد. من معتقدم برای دیدن نتایج آثار لغو تحریم باید تا نیمه دوم سال 1395 منتظر باشیم. هنر دولت و هواداران دولت این است که مدیریت انتظارات کارآمدی در این مدت برای خواسته‌های مردم تدارک ببینند. در حال حاضر گروه‌های منتقد و دلواپس که پیش از این به مسائل اقتصادی اهمیت نمی‌دادند اکنون با دمیدن بر تنور انتظارات اقتصادی می‌خواهند این توافق را تخفیف دهند.
نجفی افزود: لغو تحریم‌ها به این دلیل در کوتاه‌مدت اثرات محسوس ندارند که بر بودجه دولت و درآمد حاصل از صادرات نفت تقریبا بی‌اثر است. به این معنی که حتی اگر صادرات نفت پس از لغو تحریم افزایش یابد به دلیل سقوط قیمت نفت در بازارهای جهانی شاهد افزایش چشمگیر درآمد ارزی نخواهیم بود و بودجه دولت نیز رشد نخواهد داشت. در صورتی که سایر اعضای اوپک با ایران همکاری نکنند و صادرات نفت ایران به میزان کنونی صادرات افزوده شود شاهد کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی خواهیم بود.
این سیاستمدار ایرانی ادامه داد: توجه داشته باشیم که لغو تحریم‌ها موضوعیت خالص ندارد و آنچه پس از تحریم انجام می‌شود را باید اندازه‌گیری کرد و دید چه گام‌هایی برمی‌داریم. اگر بتوانیم بنیادهای اقتصاد ایران که در 8سال فعالیت دولت نهم و دهم سست و لرزان شده را پس از لغو تحریم‌ها محکم کنیم می‌توان به آینده امید داشت.
وی تصریح کرد: اگر قرار باشد پس از لغو تحریم کاری در حوزه تقویت بنیادهای اقتصاد صورت پذیرد حمایت مقام معظم رهبری یک ضرورت تمام‌عیار است. همان‌طور که حمایت‌های مقام معظم رهبری در به ثمر نشستن گفت‌وگوهای هسته‌یی بسیار موثر واقع شد و در حقیقت بدون حمایت ایشان به جایی نمی‌رسیدیم در این بخش نیز حمایت ایشان ضرورت دارد. وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: واقعیت این است که همه ابعاد اثرات تحریم اتفاق افتاده را نمی‌توان بازگو کرد زیرا رقبای منطقه‌یی از این حقایق سوءاستفاده خواهند کرد. دولت آقای روحانی در شرایطی قرار دارد که نمی‌تواند همه آنچه اتفاق افتاده است را بازگو کند. این مساله موجب شده که رقبای منطقه‌یی و همچنین گروه‌های منتقد که خود را دلواپس می‌نامند از این شرایط سوءاستفاده کنند. این مساله نباید موجب شود که شرایط به زیان مردم باشد. دولت یازدهم عقبه پرخطری را پشت سر گذاشته است و کامیابی خوبی به دست آورده که البته این موفقیت حاصل کار نظام بود. البته دولت به ویژه شخص رییس‌جمهور نیز زحمت زیادی کشیده است و کارهای مهمی در اقتصاد انجام شده است. کاهش نرخ تورم از 40درصد به 15درصد اتفاق مهمی بود که موجب شد گروه
کشورهای 1+5 برای مذاکره با ایران تشویق شوند. کشورهای طرف مذاکره وقتی دیدند که رشد اقتصادی منفی شده سال‌های 91 و 92 به رشد مثبت رسیده است، فهمیدند که اگر به توافق نرسند نمی‌توانند پیشرفت‌های ایران را سد کنند.
بخش خصوصی نیرومند
محمدعلی نجفی درباره اولویت‌های پس از تحریم توضیح داد باید پارادایم اقتصاد ایران تغییر یابد و چند کار در ذیل این تغییر پارادایم اولویت دارند. اولویت اول این است که تولیدات ایرانی به سمت تولید صادرات‌محور حرکت کند. اولویت دوم این است که صنایع و فعالیت‌های زیربنایی را محل سرمایه‌گذاری قرار دهیم. از همه اینها بالاتر اما این است که در آینده بخش خصوصی در اولویت باشد و فعالیت‌ها از طرف دولت و شرکت‌های خصولتی به سمت بخش خصوصی هدایت شود. مذاکره ملی با هدف تفاهم ملی و در مسیر این است که بشود اقتصاد را به رشدهای بالا رساند.
