کشاورزان ایرانی، خردهپا، پیر و کمسواد هستند
تازهترین آمار ارائهشده از سوی مرکز آمار ایران نشان میدهد ۵۴درصد از بهرهبرداران کشاورزی ایران (معادل ۲۱۷۰هزار بهرهبردار) بیش از ۵۰ سال دارند که جمعیت پیر به حساب میآیند.
در صورتی که اگر جمعیت بهرهبرداری بین ۴۰ تا ۵۰سال را به این بهرهبرداران اضافه کنیم ۷۸درصد از بهرهبرداران کشاورزی ایران بالای ۴۰سال سن دارند که میانسالان و کهنسالان را تشکیل میدهند.
این آمار نشان میدهد فقط ۸۲۸هزار بهرهبردار کشاورزی در ایران در سن ۲۵ تا ۳۰سال هستند که جمعیت جوان به حساب میآیند. یک محاسبه ساده نشان میدهد فقط ۲۱درصد از بهرهبرداران کشاورزی را جوانان تشکیل میدهند.
سواد کشاورزان
از ۴میلیون بهرهبردار کشاورزی در ایران ۱۳۷۶هزار نفر از آنها بیسوادند. ۱۴۰۶هزار نفر از بهرهبرداران کشاورزی سواد ابتدایی و غیررسمی دارند و ۱۰۱۴هزار نفر تحصیلات راهنمایی، متوسطه و پیشدانشگاهی دارند. از ۴میلیون بهرهبردار کشاورزی در ایران فقط ۳۱۶۴۱بهرهبردار فوقدیپلم و بالاتر کشاورزی دارند و ۱۷۷۷۴۶بهرهبردار نیز فوقدیپلم و بالاتر غیرکشاورزی دارند. از ۳۱هزار فوقدیپلم و بالاتر کشاورزی بهرهبردار در کشاورزی در سال۱۳۹۳ استان کرمان با ۴۰۸۱بهرهبردار در صدر قرار دارد. پس از کرمان استانهای مازندران با ۲۶۹۷بهرهبردار، استان فارس با ۲۴۶۸بهرهبردار، گیلان با ۲۰۲۳بهرهبردار و خراسانرضوی با ۱۹۴۸بهرهبردار دارای تحصیلات فوقدیپلم و بالاتر مرتبط با کشاورزی در مرتبه بعدی قرار دارند. به این ترتیب از ۳۱۶۴۱نفر دارای تحصیلات کشاورزی حدود ۴۲درصد آنها در ۵استان یادشده قرار دارند و ۵۸درصد در بقیه استانها.
۸۶ درصد زارعان ایرانی کمتر از ۵ هکتار زمین دارند
۸۶درصد از کل بهرهبرداران اراضی زراعی ایران در سال ۱۳۹۳ در زمینهایی ۴ تا کمتر از ۵ هکتار زراعت میکنند. شمار این بهرهبرداران ۲۱۱۳هزار گزارش شده است. تازهترین گزارش ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نشان م یدهد ۶۰۰هزار بهرهبردار زراعی در ایران در زمینهایی کمتر از یک هکتار فعالیت میکنند که ۲۵درصد از کل بهرهبرداران به حساب میآیند. ۴۲درصد از بهرهبرداران زراعی ایران دارای زمینهای کشاورزی یک تا کمتر از ۵ هکتار هستند. براساس این گزارش از ۲میلیونو400هزار بهرهبردار زراعی فقط ۳۴هزار بهرهبردار در زمینهایی با مساحت ۵۰ هکتار و بیشتر فعالیت میکنند که بسیار ناچیز است و فقط ۵۱ بهرهبردار بالای ۲هزار هکتار داریم. این توزیع ناکارآمد زمین زراعی در ایران به نفع زمینهای خرد یکی از دلایل بهرهوری پایین زراعت در ایران به حساب میآید.
زمینهای خرد زراعی درآمدی اندک دارند که کفاف هزینههای تولید و زندگی بهرهبرداران زراعی را نمیدهد و دولت مجبور میشود که یارانه پرداخت کند و این خود به رانتهای نامحسوس منجر میشود و از طرف دیگر به عدم تعادل در قیمتهای نسبی منجر شده و کشاورزان تهیدستتر میمانند.