تحولاتي كه در كمين بورس است
نوسانات مستمر در بازار سرمايه ايران ادامه دارد؛ هر روز خبر تازه‌اي در خصوص بازار سرمايه رسانه‌اي مي‌شود. يك روز بازار قرمزپوش است و روز ديگر بورس ايران رداي سبز بر تن مي‌كند. در اين شرايط مسوولان هم در ظاهر به دنبال تقويت بازار سرمايه هستند. اما مهم‌ترين گزاره براي بهبود شاخص بورس، هدايت جريان نقدينگي كشور به سمت بازار سرمايه است. اينكه نقدينگي، علي‌رغم ارزندگي بورس و كاهش قيمت‌ها در سه سال اخير براي ورود به بورس مردد است چند دليل ساده دارد. دلايلي كه بروز آنها نتيجه عملكرد گذشته اقتصاد كشور و چشم‌اندازهاي آتي است:
نوسانات مستمر در بازار سرمايه ايران ادامه دارد؛ هر روز خبر تازه‌اي در خصوص بازار سرمايه رسانه‌اي مي‌شود. يك روز بازار قرمزپوش است و روز ديگر بورس ايران رداي سبز بر تن مي‌كند. در اين شرايط مسوولان هم در ظاهر به دنبال تقويت بازار سرمايه هستند. اما مهم‌ترين گزاره براي بهبود شاخص بورس، هدايت جريان نقدينگي كشور به سمت بازار سرمايه است. اينكه نقدينگي، علي‌رغم ارزندگي بورس و كاهش قيمت‌ها در سه سال اخير براي ورود به بورس مردد است چند دليل ساده دارد. دلايلي كه بروز آنها نتيجه عملكرد گذشته اقتصاد كشور و چشم‌اندازهاي آتي است:
1) نگاهي به نحوه برخورد تصميم‌گيران با متغيرهاي تاثيرگذار اقتصادي بيندازيد. حتي ترسيم چشم‌انداز ۲-۳ ماهه هم دشوار است. سردرگمي و ناهماهنگي در اعلام نرخ خوراك، نرخ تسعير، نرخ بهره و... باعث مردد شدن ورود سرمايه به بازار مي‌شود. به عنوان نمونه يك روز دولت بدون توضيح قبلي بخشنامه‌اي در خصوص تغيير نرخ خوراك پتروشيمي‌ها تصويب كرده و روز ديگر اين بخشنامه را لغو مي‌كند. در بطن اين تصويب شدن و لغو كردن‌ها اما اين اعتماد و اطمينان سرمايه‌گذاران به بازار سرمايه است كه دچار مشكل مي‌شود.
۲) يكي ديگر از عوامل موثر در چشم‌انداز بازار سرمايه سند مالي يك ساله كشور است. همين اعلام نظر‌هاي متفاوت توسط سياست‌گذاران، بازار را نسبت به بودجه سال ۱۴۰۳ بدبين مي‌كند. سرمايه‌گذاران نگران بند‌هاي بودجه سال ۱۴۰۳ در خصوص صنايع بورسي هستند و معتقدند فعلا دم‌دستي‌ترين ابزار تامين مالي دولت، فشار به شركت‌هاست. اين نااطميناني در اثر تصميمات گذشته دولت ايجاد شده است. تصميم‌سازان و سياست‌گذاران نشان داده‌اند كه برخورد معقولي با مهم‌ترين بازار سرمايه‌اي كشور ندارند. سرمايه‌گذاران نگران هستند كه اين رويكرد دولت دوباره از نقطه‌اي سرباز كند و باعث بروز مشكلات جدي در بازار سرمايه شود.
۳) ابهامات سياست خارجي همچنان پابرجاست و باعث ترديد در سرمايه‌گذاران شده است. تحريم‌ها يكي از مهم‌ترين گزاره‌ها براي پيش‌بيني شرايط آينده هستند. هنوز نشانه‌اي روشن از مكانيسم تصميم‌سازي‌ها براي آينده مشاهده نمي‌شود. آيا دولت مذاكرات را به سرانجام مي‌رساند؟ نمي‌رساند و مخالف احياي برجام است؟ توسعه مناسبات با كشورهاي ديگر و همسايه تداوم دارد يا نه؟و...
4) در اين شرايط ابهام‌برانگيز، اوراق دهم با درآمد ثابت ۲۷-۲۸ درصدي در حال دلبري از سرمايه‌گذاران هستند. نرخ بهره بالاي بانكي در كنار ريسك‌هاي اقتصاد باعث شده تا سرمايه‌گذاران از ورود به بازار ريسكي پرهيز كنند و آسوده خاطر با سود ثابت دريافتي نظاره‌گر روشن شدن اوضاع باشند.
اين اتفاق فقط مختص بورس نيست و تمام بازارهاي سرمايه‌گذاري نظير خودرو و مسكن و ارز هم دچار ركود شديد شده‌اند. اين در حالي است كه روند كلي جهت‌گيري‌هاي اجرايي و سياست‌گذاري‌ها بايد در راستاي تقويت ساختارهاي مولد و دوري از رويكردهاي سوداگرانه باشد. پيش‌نياز تداوم رشد اقتصاد، تقويت بازارهاي مولد از جمله بازار سرمايه است.
بايد منتظر گذشت زمان و روشن شدن ابهامات باشيم با اين وجود با توجه به ارزندگي بازار و سهام بورسي، عده‌اي از سرمايه‌گذاران ريسك‌پذير و بلندمدتي در بازار وجود دارند كه اين شرايط را پذيرفته و در بازار حضور دارند و نوساناتي را در سهم‌‌ها پديد مي‌آورند. اينجا دقيقا جايي است كه راه سرمايه‌گذاران كوتاه‌مدتي و بلندمدتي از هم جدا مي‌شود. بايد ديد چه زماني شرايط براي ورود سرمايه‌گذاران كوتاه‌مدت و ميان‌مدت آماده مي‌شود، بايد نگاه‌مان به ارزش و حجم معاملات باشد تا اولين آلارم‌ها صادر شود اين آلارم‌ها به علت رانت و درز اطلاعاتي معمولا چند روز تا چند هفته زودتر از اعلام اخبار رسمي صادر مي‌شود.
