گلناز پرتوي مهر|
سازوكار توليد بار اول و همكاري بخش‌هاي حوزه استخراج نفت و گاز با شركت‌هاي دانش‌بنيان محرك اصلي توسعه ظرفيت برداشت و رشد اقتصادي در بخش استخراج نفت و گاز بودند؛ با بومي‌سازي تجهيزات و همچنين ورود فناوري، ميزان برداشت نفت و گاز به حداكثر ميزان رسيده است و اين امر زمينه را براي توسعه تجارت انرژي ايران و همچنين رشد كلي اقتصادي ايران فراهم كرده است.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، اخيرا نيز با مشاركت چندين شركت دانش‌بنيان و شركت ملي نفت ايران، توليد بار اول دكل‌هاي حفاري افقي انحرافي آغاز شده است كه توليد بار اول اين محصول نه تنها هزينه‌ها را كاهش داده، بلكه رقابت‌پذيري كشور را در بازار جهاني افزايش داده است.
علي خسرويان، كارشناس حوزه علم و فناوري، با اشاره به مشاركت شركت‌هاي دانش‌بنيان در تحول در صنعت برداشت نفت و گاز ايران و نقش داشتن اين همكاري در تحقق رشد 25.6 درصدي در بخش استخراج نفت و گاز كشوربه خبرنگار «تعادل» گفت: شركت‌هاي دانش‌بنيان نقش محوري در توسعه تجارت و رشد اقتصادي بخش نفت و گاز ايران دارند. در سال‌هاي اخير، بخش استخراج نفت و گاز به عنوان محرك قابل توجه رشد اقتصادي ظاهر شده است و نرخ رشد بيش از 25.6 درصدي را در تابستان 1402 تجربه كرده است. رشد سريع اين بخش تنها به سهم آن در رشد كلي اقتصادي نسبت داده نمي‌شود بلكه به تاكيد روزافزون آن بر نوآوري، فناوري و راه‌حل‌هاي دانش‌بنيان در بهينه‌سازي فرآيندهاي استخراج نفت نيز منتج خواهد شد.
وي در ادامه با اشاره به يكي از جديدترين محصولاتي كه در فرآيند توليد بار اول به دنبال بومي‌سازي آن هستيم؛ گفت: يكي از حوزه‌هاي خاص كه شركت‌هاي دانش‌بنيان در آن مشاركت قابل توجهي داشته‌اند، توليد دكل‌هاي حفاري افقي انحرافي است كه به نام سيستم‌هاي چرخشي هدايت شونده (RSS) نيز شناخته مي‌شود. اين دكل‌ها براي افزايش استخراج نفت، به ويژه از مخازن نفتي معمولي، ضروري هستند. اهميت استراتژيك اين فناوري در قابليت حفاري افقي از يك نقطه براي رسيدن به مخزن مورد نظر است كه هزينه كلي استخراج نفت را كاهش مي‌دهد. در حال حاضر دانش فني مورد نياز براي توليد چنين تجهيزات پيچيده‌اي تنها در سه كشور در سراسر جهان موجود است. اما ايران با سرمايه‌گذاري هدفمند 500 ميليارد توماني براي اولين‌بار قصد دارد اين تجهيزات را در داخل كشور توسعه دهد.
خسرويان ادامه داد: گفتني است سال گذشته يك شركت دانش‌بنيان با حمايت صندوق نوآوري و شكوفايي رياست‌جمهوري، دستگاه مته حفاري چاه‌هاي نفت و گاز با قابليت حفاري تا عمق بيش از چهار هزار متر را با موفقيت توسعه داد. اين دستاورد قابل توجه از طريق طراحي و توليد اصلي به دست آمد و اهميت شركت‌هاي دانش‌بنيان را در پيشبرد نوآوري و پيشرفت‌هاي فناوري در بخش نفت و گاز برجسته كرد. همچنين رقابتي بودن قيمت فروش محصول اين شركت نسبت به جايگزين‌هاي خارجي موجب صرفه جويي ارزي قابل توجهي براي كشور شده است.
اين كارشناس حوزه علم و فناوري با اشاره به همكاري دو قطب نفت و قطب علمي كشور در سال‌هاي اخير ذيل سازوكار توليد بار اول گفت: همكاري صنعت نفت و شركت‌هاي دانش‌بنيان توانمند، با تسهيل مكانيسم توليد بار اول، در توسعه بخش نفت و گاز ايران و متعاقب آن رشد اقتصادي موثر بوده است. دولت سيزدهم با تقويت مشاركت با شركت‌هاي دانش‌بنيان فعال در حوزه نفت و سرمايه‌گذاري در توليد و بومي‌سازي تجهيزات، بازار تضميني تجارت نفت خام خود را با موفقيت گسترش داده است. اين گسترش بازارهاي نفت كه از طريق مشاركت شركت‌هاي دانش‌بنيان حاصل شده است، به عنوان پايه‌اي محكم براي تحقق پتانسيل رشد اقتصادي بخش نفت و گاز عمل مي‌كند. ايران با بهره‌گيري از تخصص و نوآوري شركت‌هاي دانش‌بنيان توانسته جايگاه خود را در بازار جهاني نفت و گاز ارتقا دهد. رشد بخش نفت و گاز به عنوان محرك اقتصادي كشور بر اهميت اين شركت‌ها در پيشبرد توسعه اقتصادي تاكيد مي‌كند. مشاركت آنها فراتر از پيشرفت‌هاي فناوري است و شامل ايجاد شغل، توليد درآمد و افزايش رقابت در بازارهاي بين‌المللي مي‌شود.
وي در ادامه گفت: همكاري و حمايت مستمر صنعت نفت وگاز از شركت‌هاي دانش‌بنيان، هم از نظر مالي و هم از طريق ابتكارات سياست‌گذاري، در تضمين رشد پايدار و مشاركت آنها در بخش نفت و گاز بسيار مهم است. سرمايه‌گذاري در تحقيق و توسعه، دسترسي به سرمايه، توسعه زيرساخت‌ها و گسترش بازار از جمله زمينه‌هايي است كه دولت مي‌تواند از آنها حمايت كند. علاوه بر اين، تقويت همكاري بين شركت‌هاي دانش‌بنيان و موسسات آموزشي مي‌تواند توانايي آنها را براي نوآوري و توسعه راه‌حل‌هاي پيشرفته بيشتر كند.
خسرويان در پايان اظهار كرد: سازوكار توليد بار اول و همچنين همكاري بخش‌هاي حوزه استخراج نفت و گاز با شركت‌هاي دانش‌بنيان محرك اصلي توسعه ظرفيت برداشت و رشد اقتصادي در بخش استخراج نفت و گاز بودند؛ با بومي‌سازي تجهيزات و همچنين ورود فناوري، ميزان برداشت نفت و گاز به حداكثر ميزان رسيده است و اين امر زمينه را براي توسعه تجارت انرژي ايران و همچنين رشد كلي اقتصادي ايران فراهم كرده است. اخيرا نيز با مشاركت چندين شركت دانش‌بنيان و شركت ملي نفت ايران، توليد بار اول دكل‌هاي حفاري افقي انحرافي آغاز شده است كه توليد بار اول اين محصول نه تنها هزينه‌ها را كاهش داده، بلكه رقابت‌پذيري كشور را در بازار جهاني افزايش داده است.
