سايه سنگين ريسك‌ها روي بورس
معاملات بورس تهران در سرماي زمستان يخ زده شرايط خوبي ندارد و هر هفته شاهد بازدهي منفي در معاملات هستيم. مشكل بازار تنها بازدهي منفي نيست؛ بلكه مشكل دخالت و افزايش ريسك‌هاي سيستماتيك است كه باعث خروج نقدينگي و اعتماد از بازار سرمايه شده است.
معاملات بورس تهران در سرماي زمستان يخ زده شرايط خوبي ندارد و هر هفته شاهد بازدهي منفي در معاملات هستيم. مشكل بازار تنها بازدهي منفي نيست؛ بلكه مشكل دخالت و افزايش ريسك‌هاي سيستماتيك است كه باعث خروج نقدينگي و اعتماد از بازار سرمايه شده است.
همچنان دو مشكل افزايش نرخ سود بانكي و مساله نرخ خوراك پالايشگاه‌ها بازار را تحت تاثير قرار داده و بلافاصله پس از خبر افزايش نرخ سود بانكي به 30 درصد تمامي بانك‌ها شروع به تبليغات گسترده كردند كه اين تبليغات در كوتاه‌مدت به زيان بورس تمام خواهد شد. روز سه‌شنبه در خبري اعلام شد كه بر اساس دستورالعمل انتشار گواهي سپرده خاص كه به شبكه بانكي ابلاغ شده و بانك‌ها مي‌توانند براي تأمين سرمايه در گردش طرح‌هاي با بازدهي بالا اقدام به انتشار اين اوراق نموده و در پايان دوره مشاركت، سود قطعي نيز علاوه بر سود علي‌الحساب ۳۰ درصدي به خريداران اين گواهي سپرده در شعب بانك‌ها پرداخت مي‌شود. اين سود 30 درصدی مساوي با جمع‌آوري نقدينگي‌هاي سرگردان از بازارهاي موازي كه نتيجه آن روند نزولي بازارهاي مختلف و خصوصا بورس خواهد بود.
اين افزايش سود بانكي اغلب به درد افرادي مي‌خورد كه به دنبال كسب سود نسبتا معقول با كمترين ريسك ممكن هستند. درست است برخي عقيده دارند كه افزايش نرخ سود در بلندمدت به نفع اقتصاد است؛ اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه افزايش نرخ سود بانكي تنها براي جمع‌آوري نقدينگي براي اهداف خاص است و نمي‌توان به آن كاملا خوش‌بين بود. به جز اين موضوع داستان نرخ خوراك پتروشيمي‌ها دوباره براي بورس مشكل ساز شده است. روز چهارشنبه با دستور محمد مخبر، معاون اول رييس‌جمهور دستورالعمل نحوه محاسبه قيمت خوراك و فرآورده‌هاي نفتي پالايشگاه‌ها با رويكرد حفظ قابليت پيش‌بيني‌پذيري و حمايت از صنايع بورسي مورد بازنگري قرار مي‌گيرد.
يك سال كه بورس درگير اين نرخ خوراك است و به نظر نمي‌رسد كه به همين زودي‌ها وضعيت نرخ خوراك مشخص شود و احتمالا همچنان شاهد زيان به واسطه اين موضوع در بازار سرمايه باشيم. بايد ديد كه مسوولان چه زماني به فكر بورس خواهد افتاد كه اين مشكل برطرف شود.
بازار از نگاه معاملات
شاخص كل در آخرين روز كاري هفته به رقم 2 ميليون و 107 هزار و 303 واحد رسيد و نسبت به آخرين روز معاملاتي هفته قبل 16 هزار و 161 واحد پايين‌تر ايستاد و بازدهي هفته شاخص بورس منفي 0.7 درصد شد. شاخص هم وزن نيز در پايان هفته نسبت به هفته پيشين 4 هزار و 754 واحد بالاتر ايستاد و بازدهي مثبت 0.6 درصدي را ثبت كرد. در هفته اخير، شاخص كل بورس تهران در روز شنبه رشد 3 هزار و 363 واحدي داشت و روز يكشنبه هزار و 205 واحد بالا آمد. اما روز دوشنبه شاخص 7 هزار و 733 واحد افت كرد. روز سه‌شنبه نيز شاخص 9 هزار و 931 واحد ريزش كرد. در آخرين روز معاملاتي هفته شاخص كل براي سومين روز ريزش كرد و 3 هزار و 36 واحد پايين آمد.
در اين هفته، ميانگين ارزش معاملات بازار سهام 75 هزار و 219 ميليارد تومان بود كه نسبت به هفته پيشين 7 درصد افزايش يافته است. اما ميانگين ارزش معاملات خرد بورس نيز 4 هزار و 759 ميليارد تومان بود كه نسبت به رقم 5 هزار و 86 ميلياردي هفته پيشين، كاهش 6 درصدي داشته است.
ميانگين ارزش صف‌هاي فروش در هفته اخير 241 ميليارد تومان بود كه از ميانگين هفته پيشين 185 ميليارد تومان كمتر بود و افت 43 درصدي داشته است. بالاترين رقم هفته 306 ميليارد تومان بود كه در روز دوشنبه ثبت شد و كمترين رقم 200 ميليارد تومان بود كه در روز چهارشنبه ثبت شد. ميانگين ارزش صف‌هاي خريد در هفته اخير 273 ميليارد تومان بود كه از ميانگين هفته گذشته 166 ميليارد تومان بيشتر بود. در اين هفته، ميانگين ارزش صف‌هاي خريد 155 درصد افزايش يافته است. بالاترين رقم هفته 346 ميليارد تومان بود و در روز چهارشنبه ثبت شد. پايين‌ترين رقم به روز دوشنبه برمي‌گردد كه 173 ميليارد تومان بود. در اولين روز معاملاتي هفته، 97 ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شد. روز يكشنبه 29 ميليارد تومان وارد شد. روز دوشنبه نيز 359 ميليارد تومان خارج شد و در روز سه‌شنبه 459 ميليارد تومان خارج شد. در آخرين روز معاملاتي هفته براي 3 روز پول حقيقي خارج شد كه ارزش آن 230 ميليارد تومان بود. در مجموع كل هفته هزار و 116 ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شد و ميانگين روزانه خروج پول حقيقي 223 ميليارد تومان بود كه نسبت به هفته پيشين افت 64 درصدي داشته است.
بورس كالا در يك نگاه
آمار معاملات بازار فيزيكي بورس كالاي ايران نشان مي‌دهد در هفته منتهي به ۱۳ بهمن ۳۶۹ شركت در تالارها و بازار فرعي كالا و محصولشان را عرضه كردند كه به معامله ۳ ميليون و ۱۷۴ هزار تن انواع كالا و محصول به ارزش ۳۴ هزار ميليارد تومان منتهي شد. ارزش معاملات ۱۰ شركت برتر ۱۳.۸ هزار ميليارد تومان برآورد شد. بورس كالاي ايران برترين‌هاي بورس كالا در هفته منتهي به ۱۳ بهمن را براساس ارزش فروش شركت‌ها در بازار فيزيكي اعلام كرد. جزييات رتبه‌بندي جايگاه شركت‌ها از لحاظ فروش به شرح زير است:
فولاد مباركه اصفهان (فولاد) با ثبت معامله ۷۵ هزار تن تختال، ورق سرد، ورق رنگي و ورق قلع اندود به ارزش ۲ هزار و ۲۴۴ ميليارد تومان در رتبه نخست ايستاد. ملي صنايع مس ايران (فملي) با فروش ۶ هزار و ۸۰۰ تن مس كاتد، مس كم عيار، مس مفتول، سولفور موليبدن و اكسيد موليبدن به ارزش يك هزار و ۹۷۲ ميليارد تومان، دوم شد.
معدني و صنعتي چادرملو (كچاد) با فروش ۲۹۵ هزار و ۱۴۲ تن كنسانتره و گندله سنگ آهن، شمش بلوم و مواد فسفاته آهن به ارزش يك هزار و ۶۱۳ ميليارد تومان، سوم شد. مجتمع فولاد خراسان (فخاس) با ثبت معامله ۷۲ هزار و ۵۰۰ تن ميلگرد و شمش بلوم به ارزش يك هزار و ۶۰۶ ميليارد تومان در رتبه چهارم ايستاد. فولاد خوزستان (فخوز) با فروش ۷۲ هزار و ۳۸۰ تن تختال، شمش بلوم و آرگون به ارزش يك هزار و ۵۴۵ ميليارد تومان پنجم شد. پالايش نفت اصفهان (شپنا) با ثبت معامله ۸۸ هزار تن وكيوم باتوم، لوب كات سبك به ارزش يك هزار و ۲۴۶ ميليارد تومان، ششم شد. معدني و صنعتي گل گهر (كگل) با فروش ۲۰۰ هزار تن گندله سنگ آهن به ارزش ۹۵۹ ميليارد تومان در رتبه هفتم ايستاد. پالايش نفت بندرعباس (شبندر) نيز با ثبت معامله ۶۶ هزار و ۶۰۰ تن وكيوم باتوم و لوب كات سنگين به ارزش ۹۵۵ ميليارد تومان هشتم شد.
ذوب آهن اصفهان (ذوب) ۳۹ هزار و ۷۲۸ تن تيرآهن، ميلگرد، ناوداني، شمش بلوم شمش بلوم به ارزش ۹۴۶ ميليارد تومان فروخت نهم شد. سنگ آهن گهر زمين (كگهر) با فروش ۱۵۰ هزار تن گندله و كنسانتره سنگ آهن و ثبت ارزش ۷۱۸ ميليارد تومان دهم شد.
تالار صادراتي بورس كالاي ايران هفته گذشته ميزبان عرضه ۴۳۲ هزار تن محصول بود كه ۲۹۸ هزار تن از اين محصولات مورد معامله قرار گرفت و ارزش ۳.۹ همت را رقم زد. 298 هزار و ۳۰ تن انواع كالا و محصول صنعتي و پتروشيمي به ارزش ۳ هزار و ۸۹۱ ميليارد تومان در رينگ صادراتي بورس كالاي ايران در هفته منتهي به ۱۳ بهمن فروخته شد. در جريان معاملات هفته گذشته تالار صادراتي، ۲۸۵ هزار و ۲۷۵ تن قير به ارزش ۳ هزار و ۷۴۹ ميليارد تومان دادوستد. همچنين در هفته گذشته ۴ هزار تن سبد ميلگرد مخلوط به ارزش ۹۰ ميليارد و ۹۶۰ ميليون تومان در تالار كيش فروخته شد. در هفته‌اي كه گذشت، ۴ هزار تن گندله سنگ آهن به ارزش ۱۸ ميليارد و ۳۹۹ ميليون تومان و ۷۹۵ عايق رطوبتي به ارزش ۱۲ ميليارد و ۵۴۷ ميليون تومان نيز در اين تالار دادوستد شد. 312 تن روغن پايه به ارزش ۸ ميليارد و ۶۷۳ ميليون تومان و ۲۰۸ تن اسلاك واكس سبك به ارزش ۵ ميليارد و ۶۴۲ ميليون تومان در تالار كيش مورد معامله گرفته است. 3 هزار و ۴۰۰ تن گوگرد گرانوله به ارزش ۴ ميليارد و ۴۱۴ ميليون تومان و ۴۰ تن اسيد استيك به ارزش ۸۸۳ ميليون تومان در هفته‌اي كه گذشته مورد معامله قرار گرفت.
