موبايل بومي طرفدار ندارد

فروشندگان موبايل معتقد هستند كه وضعيت فروش موبايل داخلي در بازار موبايل چشمگير نيست. به‌نظر مي‌رسد به نسبت تبليغاتي كه براي خريد موبايل داخلي انجام مي‌شود، استقبال افراد از برندهايي كه به‌نام توليد داخل عرضه مي‌شود، خيلي پايين است. گفته مي‌شود برخي از فروشندگان نيز مجبور به خريد اين برندها از شركت‌‌هاي توليدكننده هستند. توليد گوشي‌هاي همراه در داخل كشور، عنوان پروژه تكراري‌اي است كه دولت سيزدهم به بهانه صرفه‌جويي در خروج از ارز، به سراغش رفته است. مدتي قبل محمد خوانساري، رييس سازمان فناوري اطلاعات ايران از تخصيص ۵۰۰ ميليارد تومان تسهيلات اشتغال‌زايي براي توليد يك‌ميليون گوشي هوشمند ايراني خبر داد. عيسي زارع‌پور هم از برنامه جديد وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات گفته بود: «امسال براساس برنامه، يك‌ميليون گوشي اقتصادي زير ۱۰۰ دلار توليد مي‌شود.» طي سال‌هاي گذشته، گوشي‌هايي كه به انحاي مختلف در داخل توليد شده بودند، در بازار موجود بود. اما موضوع توليد گوشي جديد ايراني، از نيمه‌هاي سال ۱۳۹۸ بود كه به يكي از مباحث حوزه فناوري اطلاعات تبديل شد، آن هم توليد يك گوشي كه ايرادهاي مدل‌هاي قبلي را برطرف كرده باشد و بتواند با نسخه‌هاي خارجي رقابت كند. درباره مزيت توليد گوشي داخلي گفته شده كه با توليد گوشي باكيفيت ايراني با قيمت مناسب، با قدرت خريد مردم، تحول ديجيتال و اشتغال كمك خواهد شد. اگرچه ويژگي‌ها و خدماتي كه براي گوشي داخلي در نظر گرفته شده، هنوز اعلام نشده اما استفاده از سيستم عامل بومي ظاهرا يكي از اين ويژگي‌ها است. امكان باندل گوشي‌ ايراني توسط اپراتورها هم موضوع ديگري است كه اعلام شد؛ عرضه گوشي‌هاي باندل با سيم‌كارت اپراتورهاي معتبر در سراسر دنيا، يكي از خدماتي است كه سال‌هاست در كشورهاي پيشرفته در حال انجام است. باندلينگ گوشي مجموعه‌اي از چند كالا به همراه قيمت آنها در يك بسته به همراه گوشي است كه توسط اپراتورها به مشتريان داده مي‌شود. برخي از اپراتورها از بسته‌هاي باندلينگ گوشي استفاده مي‌كنند؛ به‌گونه‌اي كه گوشي‌هايي با برندهاي مختلف را به همراه خدمات اينترنتي و تماس خود، در يك بسته‌ باندلينگ در اختيار برخي از كاربران قرار مي‌دهند و در زمان تحويل گوشي به مشتريان شرايطي را تعيين مي‌كنند و هزينه‌ آن را به صورت اقساطي حساب مي‌كنند. معمولا همراه اين گوشي پكيجي موجود است كه تا پايان اقساط مي‌توانند از گوشي استفاده كنند؛ مثلا گوشي را با سيم‌كارت در اختيار كاربران قرار مي‌دهند و مشتريان به هيج وجه نمي‌توانند سيم‌كارت را عوض كنند و از خدمات تماس و اينترنت اين سيم‌كارت تا زماني مي‌توانند استفاده كنند كه اقساط گوشي را به‌صورت كامل و سر وقت پرداخت كرده باشند، در صورتي كه به شرايط باندلينگ عمل نكنند، بعد از محدوديت زماني كه تعيين شده، گوشي از رجيستر خارج شده و ديگر قابل استفاده نيست. درصورتي كه اپراتورهاي داخلي بتوانند گوشي ايراني را براي مشتركان خود باندل كنند، به اين معناست كه هر اپراتور با در اختيار قرار دادن گوشي ايراني، مشترك را ملزم به استفاده از امكانات اپراتور خود مي‌كند و اما به ازاي آن، مي‌توان گوشي تلفن همراه را با شرايطي از جمله دريافت اقساطي، خريداري كرد و اين موضوع مي‌تواند موجب افزايش سهم گوشي‌هاي ايراني در بازار شود.

موبايل داخلي و توهم فروش آن در بازار موبايل
در يك سال اخير حداقل چهار شركت واردكننده موبايل تصميم گرفته‌اند موبايل داخلي توليد كنند. در چند سال اخير يكي از رويكردهاي اصلي دولت، حمايت از توليد داخل است و اين رويكرد با طرح‌هاي ويژه و ارايه تسهيلات صورت مي‌گيرد. اما طبق صحبت‌هاي فعالان حوزه موبايل، وضعيت استقبال مردم از موبايل داخلي در بازار با چيزي كه در تبليغات وجود دارد يكي نيست و مصرف‌كنندگان استقبال چنداني از برند داخلي نكرده‌اند. در ويترين حدود ۵۰ درصد مغازه‌ها، موبايل برندهاي داخلي ديده مي‌شود اما موضوعي كه وجود دارد استقبال بسيار پايين مردم از اين موبايل‌ها است. زيرا بسياري از فروشندگان موبايل در گفت‌وگو با پيوست بر اين نكته تاكيد داشتند كه به دليل خريد سبدي، اين برندها را بايد بخرند تا بتوانند، برندي مانند سامسونگ را در سبد محصولات خود قرار دهند.
   بازار براي برند داخلي وجود ندارد
معين طزري، مديرعامل فروشگاه اورنج گفت: تا الان كسي در بازار سمت برند داخلي نيامده است و فقط چند فوتباليست و بازيگر براي تبليغات به سمت موبايل‌هاي داخلي رفتند و آن هم نه‌تنها پولي براي خريد ندادند بلكه شركت توليدكننده بهشان پول داده است كه فقط براي تبليغات با آن برند عكس بيندازند. طزري اعتقاد دارد دليل استقبال نكردن افراد از برند داخلي، نداشتن اعتماد است. وقتي توليد داخلي در حوزه ماشين با كيفيت و شرايط فعلي است، پس مردم در حوزه موبايل هم اعتماد نمي‌كنند. يكي از فروشندگان پاساژ علاالدين گفت: براي ما فرقي نمي‌كند چه برندي را بفروشيم زيرا در هرصورت سودمان را دريافت مي‌كنيم، اما مساله اين است وقتي برند داخلي براي فروش بياوريم، معمولا مشتري خريد نمي‌كند و موبايل براي ماه‌ها در مغازه مي‌ماند. به گفته يكي از فعالان حوزه موبايل، يكي از موبايل‌هاي توليد داخل كه الان تبليغات بسيار گسترده‌اي در سطح شهر دارد، قيمت موبايلش را از حدود ۱۰ ميليون به ۶ ميليون كاهش داده است كه مخاطبان بيشتري به‌سمت اين برند بيايند، اما اين كاهش قيمت هم تاثيري در جذب مخاطب نداشت از طرفي اين شائبه را متبادر كرد كه حاشيه سود موبايل داخلي چقدر است كه يك شركت مي‌تواند در عرض چند ماه قيمت را تا اين حد كاهش دهد. متين رمضاني، فعال حوزه موبايل درباره موبايل داخلي در بازار گفت: موبايل‌هاي توليد داخلي مثل، باند در مغازه‌ها وجود دارد اما ما اين موبايل را براي فروش نداريم. باند به زمان زيادي براي جلب اعتماد بين مردم نياز دارد. اين موبايل در ابتدا قيمت بالايي داشت و استقبال نشد اما بعدتر كه قيمت را كاهش دادند، مشتري‌ها كم‌كم به سمت اين برند آمدند. به گفته يكي از مغازه‌داران پاساژ علاالدين، يكي از چالش‌هاي مغازه‌داران در راستاي خريد موبايل داخلي اين است كه فروشنده‌هايي كه توانايي واردات ندارند و از شركت‌‌هاي واردكننده كالا مي‌خرند، سبد كالا دريافت مي‌كنند. بعضي از شركت‌‌هاي واردكننده در سبد كالايي، علاوه‌بر موبايل‌هاي سامسونگ، برندهاي ايراني را هم مي‌گذارند و فروشنده براي خريد موبايلي مثل سامسونگ مجبور است كه برند داخلي را هم بخرد.

فروشندگان مجبور هستند موبايل داخلي بخرند
داور امان‌پور، فعال حوزه موبايل درباره شرايط بازار موبايل گفت: بازار به‌صورت كلي خيلي ضعيف است و استقبال بالا نيست. قبلا ۹۹ درصد كالاها قانوني و با ارز نيمايي وارد مي‌شد، اما الان شرايط خيلي فرق كرده است. اگر ارز نيمايي به همه شركت‌ها داده شود قيمت يكنواخت است و مردم طبق توان‌شان خريد مي‌كردند. به گفته فعالان حوزه بازار، بيشترين استقبال مردم در بازار از برندهاي آيفون، سامسونگ و شيائومي است و موبايل‌هاي داخلي در اين دسته‌بندي جايگاهي ندارند. مهدي پيران، مديرعامل شركت كارينا همراه گستر با اشاره به وضعيت بازار موبايل گفت: به‌صورت كلي بازار موبايل يك بازار جوان است و بيشتر از ۳۰ سال سن ندارد اما به دليل اينكه با تكنولوژي درارتباط است، بازاري است كه تقاضا براي آن زياد است. بازار امسال نسبت به پارسال تفاوت چنداني نداشته است اما نسبت به پنج سال گذشته تفاوت فاحشي در بخش قيمت‌ها داشته است. مديرعامل شركت كارينا همراه گستر با اشاره به كم بودن فروش موبايل داخلي توضيح داد: من به عنوان يك عمده‌فروشي كه روزانه حدود ۳۰۰ گوشي مي‌فروشم، تا الان هيچ موبايل برند داخلي نفروخته‌ام. استقبال از اينچنين برندهايي بسيار كم است. به دليل فضايي كه در كشور ايجاد شده است مردم نسبت به محصولات داخلي گارد دارند.

تقاضايي براي خريد موبايل داخلي وجود ندارد
پيران گفت: ما هم به عنوان فروشنده قبول داريم كه اين محصولات توليدي نيستند. امكان ندارد گوشي كه در داخل طراحي شده باشد و نرم‌افزارهايي مثل گوگل‌پلي و گوگل‌كروم كه تحريم است را داخلش داشته باشد. اين مسائل مردم را به شك مي‌اندازد و باعث مي‌شود تقاضايي هم براي اين گوشي‌ها نباشد. تا الان مصرف‌كننده‌اي نخواسته برايش موبايل داخلي تهيه كنيم.