سود ۲۵۰ ميليارد دلاري غول‌هاي نفتي غربي از جنگ اوكراين
پنج شركت نفتي بزرگ جهان از زمان آغاز جنگ اوكراين كه به افزايش شديد قيمت‌هاي انرژي و قبوض مصرف‌كنندگان منجر شد، بيش از يك چهارم تريليون دلار سود كرده‌اند.
پنج شركت نفتي بزرگ جهان از زمان آغاز جنگ اوكراين كه به افزايش شديد قيمت‌هاي انرژي و قبوض مصرف‌كنندگان منجر شد، بيش از يك چهارم تريليون دلار سود كرده‌اند. در سال ۲۰۲۲، صنعت نفت به دليل سودهاي هنگفتي كه شركت‌هاي بزرگ نفتي براي آن سال گزارش كرد، هدف حملات متعدد سياستمداران بلندپايه قرار گرفت. اين همان سالي بود كه حمله نظامي روسيه به اوكراين، به افزايش شديد قيمت نفت و گاز منجر شد و به نوبه خود، افزايش چشمگير سود شركت‌هاي بزرگ نفتي را به دنبال داشت و جهان توسعه يافته يادآوري واضحي را گرفت كه امنيت انرژي، امري قطعي نيست. همچنين به خاطر آورد كه نفت و گاز همچنان مبناي عملكرد عادي هر اقتصادي هستند. جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا، اين صنعت را به سود جويي در جنگ، متهم و تهديد كرد از سود بادآورده اين صنعت، ماليات خواهد گرفت. دولت انگليس و دولت‌هاي اروپايي متعددي، به تهديدهاي خود براي دريافت ماليات از سود بادآورده اين شركت‌ها عمل كرده و ماليات جديدي را اعمال كردند. اكنون، سازمان غيرانتفاعي گلوبال ويتنس، بار ديگر به محاسبه اين سودها پرداخته و گزارشي را منتشر كرده كه نشان مي‌دهد شركت‌هاي بزرگ نفتي از زمان شروع جنگ اوكراين، بيش از ۲۵۰ ميليارد دلار درآمد داشته‌اند. هنگامي كه شركت‌هاي بزرگ نفتي در سال اول پاندمي كوويد، به سودهاي هنگفتي رسيدند، سهامداران خوشحال زيادي را به همراه داشتند بدون اينكه با واكنش‌هايي از سوي جهان سياست روبه‌رو شوند. اما وقتي شركت‌هاي بزرگ نفتي سودهاي كلاني به دست آوردند زيرا بخش وسيعي از جهان متوجه شد نمي‌تواند تامين نفت و گاز خود را قطعي بداند، اين شركت‌ها ناگهان هدف اتهامات سودجويي از جنگ قرار گرفتند. طبق گزارش گلوبال ويتنس، پنج شركت بزرگ نفتي در جهان شامل بريتيش پتروليوم، شل، توتال انرژي، اكسون موبيل و شورون، حدود ۲۰۰ ميليارد دلار بين سهامداران خود تقسيم كردند، در حالي كه آنها در حال انجام اين كار بودند، بيش از ۱۰ هزار غيرنظامي در جنگ اوكراين كشته شدند. بر اساس گزارش اويل پرايس، تلاش براي مقصر دانستن شركت‌هاي بزرگ نفتي براي همه‌چيز، تبديل به يك روش استاندارد براي بسياري از سازمان‌هاي غيرانتفاعي شده است. طرح يك ارتباط تصادفي بين عملكرد مالي شركت‌هاي بزرگ نفتي در طول بحران انرژي اروپا كه ناشي از جنگ بود، كمي زياده‌روي است. آنچه كه اين بحران در واقع نشان داد اهميت اساسي هيدروكربن‌ها براي امنيت انرژي اروپا يا در واقع هر بخش ديگر از جهان بود. در واقع، اين بحران روشن كرد با وجود تلاش‌هاي اروپا براي گذار از هيدروكربن به برق كم‌كربن، نفت و گاز و حتي زغال‌سنگ، هنوز براي سيستم انرژي اين قاره ضروري هستند. افزايش قيمت به اندازه كافي گواه اين بود كه اين كالاها با وجود تلاش نخبگان سياسي براي خلاصي از شر آنها، حياتي باقي مانده‌اند. با گذشت دو سال از آغاز جنگ اوكراين، اوضاع تغيير كرد و متعاقب آن، بحراني كه ۲۰ ميليارد دلار سوددهي سهامداران شركت‌هاي بزرگ نفتي را به همراه داشت هم تغيير كرد. كمبود عرضه و در نتيجه نابودي تقاضا در سال ۲۰۲۲، از بين نرفت. نابودي تقاضا حتي زماني كه قيمت نفت و گاز به سطوح بسيار مطلوب‌تري كاهش يافتند، ادامه يافت زيرا اروپا مجبور شد از واردات گاز روسيه از طريق خط لوله، به گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) از خاورميانه و امريكا سوئيچ كند و معلوم شد ال‌ان‌جي، كمي گران‌تر از گاز خط لوله است. همچنين دريافت كه انرژي گران قيمت، باعث رشد اقتصادي قوي نمي‌شود. در حال حاضر، بزرگ‌ترين اقتصاد اتحاديه اروپا و همچنين انگليس كه ششمين اقتصاد بزرگ جهان است، در ركود هستند. در هر دو مورد، ريشه‌هاي ركود اقتصادي را مي‌توان در بحران انرژي كه در واقع قبل از ورود نيروهاي روسيه به شرق اوكراين در فوريه سال ۲۰۲۲ آغاز شده بود، جست‌وجو كرد. اين وضعيت در پاييز سال ۲۰۲۱ آغاز شد كه اولين نشانه‌هاي كمبود عرضه در بازار گاز طبيعي نمايان شد. شركت‌هاي بزرگ نفتي در سال ۲۰۲۳، سود بسيار پايين‌تري از سال ۲۰۲۲ داشتند. هيچ كس حتي يك كلمه درباره آن صحبت نكرد، درست مانند زماني كه شركت‌هاي بزرگ نفتي، ميلياردها دلار را در طول ركود تقاضا براي نفت در سال ۲۰۲۰ از دست دادند. با وجود خشم فزاينده عمومي و انتقاد از ماشين سود سوخت فسيلي، پيش‌بيني مي‌شود پنج شركت بزرگ كه ارقام كل سال مالي آنها در هفته‌هاي آينده منتشر مي‌شود، براي سال ۲۰۲۳، بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار به سرمايه‌گذاران خود سود دهند. طبق گزارش گاردين، موسسه اقتصاد انرژي و تحليل مالي در گزارشي (IEEFA) اعلام كرد اين شركت‌ها احتمالا امسال، با وجود كاهش قيمت‌هاي بازار كالاها كه منجر به كاهش سود مي‌شود، پول بيشتري به سهامداران پرداخت خواهند كرد.
