پلی‌وود ضد آب بخریم یا MDF؟ راهنمای جامع انتخاب بهترین متریال

وقتی نوبت به انتخاب متریال مناسب برای پروژه‌های چوبی می‌رسد، گزینه‌های بسیاری روی میز قرار می‌گیرد. دو مورد از پرکاربردترین این متریال‌ها، پلی‌وود (چندلایی) و MDF (تخته فیبر با چگالی متوسط) هستند. اما اگر قرار باشد در محیط‌های مرطوب (مثل آشپزخانه، حمام، یا فضای باز) از این متریال‌ها استفاده کنید، چه؟ آیا هر دوی این‌ها به یک اندازه در برابر آب مقاوم هستند؟ اصلاً پلی‌وود ضد آب بخریم یا MDF؟ در ادامه این مطلب به این سوال شما جواب می‌دهیم و کمکتان می‌کنیم تا با درک تفاوت‌های پلی‌وود ضد آب و MDF، بهترین متریال را برای پروژه خود انتخاب کنید.

پلی‌وود (Plywood) چیست؟

پلی‌وود، که در ایران به آن تخته چندلایی هم گفته می‌شود، نوعی فرآورده چوبی مهندسی‌شده است. پلی‌وود از لایه‌های نازک چوب (روکش) که با چسب به هم چسبانده شده‌اند، تشکیل می‌شود. جهت الیاف هر لایه، معمولاً عمود بر لایه مجاور است. این ساختار، باعث افزایش استحکام و مقاومت پلی‌وود در برابر تاب برداشتن و ترک خوردن می‌شود. پلی‌وودها انواع مختلفی دارند، از جمله:

• پلی‌وود معمولی (برای مصارف داخلی)
• پلی‌وود ضد آب (برای مصارف خارجی و محیط‌های مرطوب)
• پلی‌وود دریایی (با بالاترین درجه مقاومت در برابر آب)

همچنین پلی وود به یکی از پر کاربردترین متریال های صنعت ساختمان در سال 2024 تبدیل شده است .

MDF چیست؟

Medium-Density Fiberboard یا تخته فیبر با چگالی متوسط، نوع دیگری از فرآورده‌های چوبی مهندسی‌شده است. MDF از فیبرهای چوبی ریز که با رزین و موم ترکیب شده و تحت فشار و حرارت بالا پرس شده‌اند، ساخته می‌شود. MDF سطحی صاف و یکدست دارد و به راحتی می‌توان آن را رنگ کرد، روکش کرد یا با ابزار شکل داد.

پلی‌وود ضد آب در برابر MDF؛ کدام را انتخاب کنم؟

برای اینکه بتوانیم به این سوال پاسخ دهیم که پلی‌وود ضد آب بخریم یا MDF، باید ویژگی‌های هر کدام را به طور دقیق‌تر بررسی کنیم:

مقاومت در برابر آب:

• • پلی‌وود ضد آب: همان‌طور که از نامش پیداست، برای مقاومت در برابر آب و رطوبت طراحی شده است. در ساخت این نوع پلی‌وود، از چسب‌های ضد آب (مانند چسب فنولیک) استفاده می‌شود و لایه‌های چوب نیز ممکن است با مواد ضد آب آغشته شوند. پلی‌وود دریایی، بالاترین درجه مقاومت در برابر آب را دارد و حتی می‌تواند برای ساخت قایق و اسکله استفاده شود.
  • MDF: به طور ذاتی در برابر آب مقاوم نیست. MDF معمولی، در صورت تماس با آب، متورم می‌شود، تاب برمی‌دارد و استحکام خود را از دست می‌دهد. البته، MDF مقاوم در برابر رطوبت (MR MDF) هم وجود دارد که تا حدی در برابر رطوبت مقاوم است، اما همچنان به پای پلی‌وود ضد آب نمی‌رسد.

استحکام و دوام:

• • پلی‌وود: به دلیل ساختار لایه‌ای و جهت‌گیری متقاطع الیاف چوب، از استحکام و دوام بالایی برخوردار است. پلی‌وود می‌تواند وزن زیادی را تحمل کند و در برابر ضربه و فشار، مقاوم است.
  • MDF: استحکام MDF از پلی‌وود کمتر است و بیشتر مستعد ترک خوردن و شکستن است، به ویژه در لبه‌ها.

قابلیت ابزارخوری و پرداخت:

• • MDF: سطح MDF بسیار صاف و یکدست است و به راحتی می‌توان آن را برش داد، سوراخ کرد، سمباده زد و رنگ کرد. MDF برای ساخت مبلمان ظریف، کابینت، قفسه و... مناسب است.
  • پلی‌وود: برعکس روی پلی‌وود، به اندازه MDF صاف و یکدست نیست و ممکن است نیاز به سمباده‌کشی بیشتری داشته باشد. اما پلی‌وود به دلیل استحکام بالاتر، برای ساخت سازه‌هایی که نیاز به تحمل وزن زیاد دارند (مانند کفپوش، دیوارپوش و...) مناسب‌تر است.

قیمت:

• • MDF: به طور کلی، MDF از پلی‌وود ارزان‌تر است.
  • پلی‌وود: قیمت پلی‌وود، بسته به نوع چوب، نوع چسب، ضخامت و کیفیت، متغیر است. پلی‌وود ضد آب و دریایی، از گران‌ترین انواع پلی‌وود هستند.

کاربردهای هر کدام

قبل از انتخاب متریال مهم است که تکلیفتان را روشن کنید! باید بدانید که متریال موردنظر را برای چه کاری نیاز دارید. در ادامه به بررسی کاربردهای پلی وود و MDF می‌پردازیم:

پلی‌وود

پلی‌وود به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر رطوبت (به ویژه در انواع ضد آب و دریایی)، کاربردهای گسترده‌ای دارد. از جمله مهم‌ترین کاربردهای پلی‌وود می‌توان به ساخت مبلمان و کابینت (به خصوص در محیط‌های مرطوب مانند آشپزخانه و حمام)، دکوراسیون داخلی، دیوارپوش و کفپوش (به ویژه در مکان‌هایی که در معرض رطوبت یا رفت و آمد زیاد هستند) اشاره کرد. همچنین، پلی‌وود به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، در قالب‌بندی بتن، ساخت و ساز (به عنوان تخته‌های زیرسازی، سقف کاذب و...)، صنایع دریایی (ساخت قایق، اسکله و...) و بسته‌بندی (به ویژه برای کالاهای سنگین و صادراتی) کاربرد فراوان دارد.

 پلی وود یکی از مشتقات چوب است که شیوه ساخت متفاوتی نسبت به سایرین دارد. این چوب مهندسی که به تخته چندلایی نیز شهرت دارد، حاصل قرارگرفتن و پرس‌شدن چندلایه از انواع چوب‌ها روی یکدیگر است. تار و پودهای قرار گرفته روی‌هم پس از اعمال فشار بسیار، تبدیل به محصولی می‌شوند که مقاومت و استحکام دو چندانی نسبت به سایر محصولات چوبی خواهد داشت.

MDF

MDF به دلیل سطح صاف و یکدست، قابلیت ابزارخوری و پرداخت عالی، و قیمت مناسب‌تر نسبت به چوب طبیعی و پلی‌وود، بیشتر در مصارف داخلی و محیط‌های خشک کاربرد دارد. از MDF به طور گسترده در ساخت مبلمان و کابینت (به ویژه کابینت‌های آشپزخانه و کمد دیواری)، دکوراسیون داخلی (به عنوان دیوارپوش، پارتیشن و...)، درب‌های داخلی، قفسه‌بندی، ساخت وسایل چوبی ظریف (مانند جعبه‌های تزئینی، قاب عکس و...) و روکش‌کاری استفاده می‌شود. البته، MDF مقاوم در برابر رطوبت (MR MDF) نیز تولید می‌شود که می‌تواند در محیط‌های با رطوبت کم (مانند کابینت‌های آشپزخانه) مورد استفاده قرار گیرد، اما همچنان برای محیط‌های پررطوبت (مانند حمام یا فضای باز) مناسب نیست.

بالاخره پلی‌وود ضد آب یا MDF؟

نتیجه‌گیری

اگر به دنبال متریالی هستید که در برابر آب و رطوبت مقاومت بالایی داشته باشد (مانند کابینت حمام، کفپوش اطراف استخر، مبلمان فضای باز)، پلی‌وود ضد آب (به ویژه نوع دریایی آن) بهترین گزینه است. اما اگر به دنبال متریالی ارزان‌تر و با سطح صاف و یکدست برای کاربردهای داخلی و در محیط‌های خشک هستید، MDF (به ویژه نوع MR MDF) می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.