مرگ در برجك تنهايي
طي هفتههاي اخير چندين خبر خودكشي و ديگر كشي سربازان وظيفه در خبرگزاريها و شبكههاي اجتماعي منتشر شده است آخرين مورد آن هم بازميگردد به خودكشي سربازي در شهرستان بم استان كرمان. اينكه حالا از سوي مسوولان دادگستري شهرستان بم كه اين سرباز حفاظت فيزيكي آن را بر عهده داشته عنوان شده تحقيقات اوليه نشان از اختلافات شخصي دارد يك سمت ماجرا و اين اتفاقي كه هر از گاهي براي سربازان در پادگانهاي ما رخ ميدهد و هميشه هم در حد يك خبر باقي مانده و هيچ كس پيگير آن نميشود سوي ديگر اين ماجراي تلخ به حساب ميآيد.
طي هفتههاي اخير چندين خبر خودكشي و ديگر كشي سربازان وظيفه در خبرگزاريها و شبكههاي اجتماعي منتشر شده است آخرين مورد آن هم بازميگردد به خودكشي سربازي در شهرستان بم استان كرمان. اينكه حالا از سوي مسوولان دادگستري شهرستان بم كه اين سرباز حفاظت فيزيكي آن را بر عهده داشته عنوان شده تحقيقات اوليه نشان از اختلافات شخصي دارد يك سمت ماجرا و اين اتفاقي كه هر از گاهي براي سربازان در پادگانهاي ما رخ ميدهد و هميشه هم در حد يك خبر باقي مانده و هيچ كس پيگير آن نميشود سوي ديگر اين ماجراي تلخ به حساب ميآيد. هميشه وقتي چنين اتفاقاتي رخ ميدهد مساله به اندازه يك اختلاف شخصي و خانوادگي يا دعواي شخصي كوچك شمرده ميشود و در نهايت هم خيلي زود به دست فراموشي سپرده ميشود در واقع هيچ كارشناس و پژوهشگري تحقيق و بررسي در اين مورد را به عهده نميگيرد اگر هم بررسيهايي صورت بگيرد در همان بهانههاي سطحي باقي ميماند و هيچكس به عمق ماجرا كاري ندارد. در حالي كه مهم اين است دلايل چنين اتفاقاتي از سوي كارشناسان و افراد متخصص مورد بررسي قرار بگيرد. هر اتفاقي ميتواند يك عامل سطحي داشته باشد و ديگر عاملي كه خيلي راحت قابل شناسايي نباشد. اينكه سرباز حفاظت فيزيكي دادگستري شهر بم بعد از چند ساعت مرخصي به محل خدمت خود برگشته و اسلحه را تحويل گرفته و در برجك نگهباني به زندگي خود پايان داده است، اما مرگ در برجك تنهايي بعد ظاهري ماجرا به حساب ميآيد و اگر بررسيهاي بيشتري صورت بگيرد ميتواند ابعاد بسيار گستردهتري داشته باشد. در واقع كساني كه قانون دو سال خدمت سربازي اجباري را تصويب كردهاند بايد به اين مساله هم فكر كنند كه اين خدمت سربازي اجباري تا كجا ميتواند بر توان روحي و رواني افراد تاثيرات منفي بگذارد. در حالي كه بسياري از كشورهاي پيشرفته سربازي را به شغلي تبديل كردهاند كه افراد ميتوانند بهطور داوطلبانه در آن استخدام شوند و براي اين كار هيچ نيازي به اجبار نيست. در واقع ورود به سربازي منجر به تغييرات عمدهاي در زندگي فردي، خانوادگي و اجتماعي سرباز ميشود و مقطع بسيار حساسي بهشمار ميرود. قرار گرفتن در چنين شرايطي غالباً با فشار و نگراني توام بوده و ميتواند عملكرد و سلامت رواني افراد را تحت تاثير قرار دهد. اين دوره جديد در زندگي با همه مزايايي كه دارد، با استرسهاي زيادي هم همراه است. يكي از مهمترين دغدغهها در دوران سربازي، حفظ سلامت جسمي ورواني سربازان است.اما نكته اصلي اينجاست كه مسوولان امر به جز تقسيم آنها و فرستادنشان به پادگانها و حوزههاي ديگر خدمتي چه كاري براي آنها انجام ميدهند. اصلا اين سربازان از لحاظ روحي و رواني مورد بررسي قرار ميگيرند؟ اينكه عدهاي به دليل مشكلات روحي ممكن است معاف شوند آنها حسابشان از افرادي كه به عنوان فرد سالم وارد خدمت نظام وظيفه ميشوند و در نهايت چند ماه بعد با اسلحهاي كه در اختيار دارند يا ديگر سربازان را هدف قرار ميدهند يا به زندگي خود پايان ميدهند موضوعي است كه بايد به آن توجه كرد. نكته مهم ديگر اين است كه برخي پژوهشها ثابت كرده كه محل خدمت ميتواند تاثير بسيار مستقيم بر روح و روان سربازان داشته باشد. اينكه آنها در شرايطي خدمت كنند كه اضطراب و افسردگي را افزايش دهد يا در شرايطي خدمت كنند كه توان كنترل بر ناآراميهاي روحي خود را داشته باشند بسيار در مورد اقدام به خودكشي موثر است. به هر حال لازم است يك بار براي هميشه دست انداركاران و مسوولان در مورد نحوه اجراي خدمت سربازي، نحوه تقسيم افراد و اصلا اجباري بودن يا نبودن خدمت سربازي تجديد نظر كنند قبل از اينكه آمارهايي از اين دست بيش از پيش افزايش پيدا كند.