نبض گیشه در دستان فیلم‌های کمدی

پرونده اکران فیلم‌های سینمایی سال ۱۴۰۲ با اکران 55 فیلم به اتمام رسید. اغلب فیلم‌های اکران شده در سال 1402 کمدی بودند و بیشترین میزان مخاطب را هم در جدول فروش به خود اختصاص دادند.

به گزارش اکوایران، تجربه تعطیلی سینماها در ایام کرونا و کاهش نرخ مخاطبان، در کنار جشنواره فجر چهل و یکم که جشنواره‌ای پرحاشیه و کم رقابتی بود، امید به بازگشت رونق به گیشه سینما بسیار کم رنگ شده بود. این ناامیدی اما با اکران فیلم «فسیل» در ایام نوروز رنگ باخت. استقبال از این فیلم، به قدری بود که موجب شد مدیران دولتی و صنفی، «فسیل» را که اکران خود را از 25 اسفند 1401 شروع کرده بود، نزدیک به یک سال روی پرده سینما نگه دارند؛ اتفاقی که خودش می‌تواند یک رکورد تلقی شود.
قبضه گیشه با فیلم‌های کمدی‌

استقبال از «فسیل» موجب شد سیلی از فیلم‌های کمدی روانه پرده سینمای ایران در سال 1402 شوند. اتفاقی که اعتراض گروهی از فعالان سینمای غیرکمدی (اجتماعی) و فعالان بخش خصوصی را در پی داشت. اما این آمار فروش و تعداد مخاطب بود که حرف اصلی را می‌زد.

در  بررسی آمار مخاطب و فروش فیلم‌های سینمای ایران در سال ۱۴۰۲، چند نکته مهم وجود دارد. اولین نکته آن است که باوجود فروش بیش از هزار میلیارد تومان و مخاطب نزدیک به ۲۷ میلیون نفر، که در نوع خودش رونقی به گیشه سینما داده است، سال ۱۳۹۷، همچنان بالاترین نرخ مخاطب را در دو دهه اخیر سینمای ایران با ۲۸.۵ میلیون نفر در اختیار دارد. با اختلاف نزدیک یک و نیم میلیونی، اما باید این موضوع را هم در نظر داشت که تعداد سالن‌های سینما در سال ۱۳۹۷، ۵۰۰ سالن بود و امسال به بیش از 800 سینما رسیده است.

نکته دوم، قبضه پرفروش‌های امسال با آثار کمدی است. در میان 6 فیلم پرفروش امسال (فسیل، هتل، هاوایی، شهر هرت، ویلای ساحلی، انیمیشن بچه زرنگ) همگی کمدی هستند. این درحالی است که در سال 1397، در میان ۶ فیلم پرفروش، فیلم‌های غیرکمدی «مغز‌های کوچک زنگ زده»، «لاتاری» و «به وقت شام» هم دیده می‌شود. پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی در اکران ۱۴۰۲، «سه کام حبس» با ۴۱۷ هزار نفر تماشاگر و فروش نزدیک به 20 میلیارد تومان بود. 

ضربه به میزان فروش و مخاطب سینما با انتشار نسخه غیرقانونی فیلم‌

سال ۱۴۰۲ می‌توانست به یک سال رویایی برای سینما ایران، به خصوص سینمای جدی و غیرکمدی آن، تبدیل شود اما لو رفتن نسخه غیرقانونی و قاچاق برخی از فیلم‌ها مانع این امر شد. فیلم‌هایی نظیر «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی، «جنگ جهانی سوم» ساخته هومن سیدی، «خط فرضی» ساخته فرنوش صمدی، «تفریق» ساخته مانی حقیقی، «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی، «بی‌رویا» ساخته آرین وزیردفتری، «اورکا» ساخته سحر مصیبی و «شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیوند؛ که قربانی قاچاق فیلم‌هایشان در فضای مجازی شدند. فیلم‌هایی که کارگردان‌ها و بازیگران خوش نامی در آنها حضور داشتند و می‌توانستند در بالا بردن میزان فروش و مخاطب سینما بسیار تاثیرگذار باشند.

به عنوان مثال فیلم «تفریق» با بازی نوید محمدزاده و ترانه علیدوستی در نظرسنجی سایت فیلم‌نیوز درخصوص اینکه علاقه‌مند به تماشای کدام فیلم سینمایی بر پرده سینما هستید، با ۲۱.۱۳ درصد آرا بیشترین رای را نسبت به سایر گزینه‌ها به دست آورد.

«جنگ جهانی سوم» که عنوان بهترین فیلم افق‌های جشنواره ونیز را بدست آورد، باوجود لو رفتن و انتشار نسخه غیرقانونی‌اش، توانست فروشی حدود 7 میلیارد تومان داشته باشد. فیلمی که اگر انتشار نسخه قاچاق آن اتفاق نمی‌افتاد، حتما فروش بسیار بیشتری بدست می‌آورد.

از جمله فیلم‌های غیرکمدی موفق و پرفروش سال ۱۴۰۲، می‌توان به فیلم «ملاقات خصوصی» اشاره کرد. این فیلم که در چهلمین جشنواره فجر نیز با استقبال مخاطبان و منتقدان مواجه شد، در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ اکران شد و تا پایان سال بیش از ۱۹ میلیارد تومان بلیت فروخته بود. این فیلم غیرکمدی در پاییز 1402 با فروش ۳۳ میلیارد و ۹۳۷ به اکران خود در سینما‌ها پایان داد و پرفروش‌ترین فیلم غیرکمدی تاریخ سینمای ایران لقب گرفت.

محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حاشیه آخرین جلسه هیئت دولت در سال 1402 گفت: فروش فیلم‌های سینمایی ما چندین برابر نسبت به اعداد اولیه پیش‌بینی‌شده رشد کرده و از حدود ۴۰۰ میلیارد سال گذشته به نزدیک ۱۳۰۰ میلیارد در سال جاری رسیده است. او همچنین در خصوص تعداد سینماهای کشور نیز اظهار کرد: تعداد سینما از ۵۷۰ در آغاز دولت امروز نزدیک به ۹۰۰ شده است.

سینما‌های کشور با این آماری که وزیر ارشاد از فروشش اعلام کرد، به استقبال اکران نوروزی 1403 می‌رود.