آيتالله سيد ابراهيم رييسي در حين خدمت‌رساني و افتتاح سد در استان آذربايجان شرقي (يكشنبه ۳۰ ارديبهشت) طي سانحه‌اي به شهادت رسيد.
آيتالله سيد ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور كه براي افتتاح سد مرزي «قيز قلعه‌سي» به آذربايجان شرقي سفر كرده بود، به علت سانحه‌اي كه براي بالگرد حامل وي و همراهانش رخ داد، به شهادت رسيد.
آيتالله آل هاشم امام جمعه تبريز، حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه، مالك رحمتي استاندار آذربايجان شرقي و چند تن ديگر از همراهان از جمله سرنشينان بالگرد حامل رييس‌جمهور بوده‌اند.
بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران «در صورت فوت، عزل، استعفا، غيبت يا بيماري بيش از دو ماه رييس‌جمهور و يا در موردي كه مدت رياست‌جمهوري پايان يافته و رييس‌جمهور جديد بر اثر موانعي هنوز انتخاب نشده و يا امور ديگري از اين قبيل، معاون اول رييس‌جمهور با موافقت رهبري، اختيارات و مسووليت‌هاي وي را بر عهده مي‌گيرد و شورايي متشكل از رييس مجلس و رييس قوه قضاييه و معاون اول رييس‌جمهور موظف است ترتيبي دهد كه حداكثر ظرف مدت 50 روز رييس‌جمهور جديد انتخاب شود. در صورت فوت معاون اول و يا امور ديگري كه مانع انجام وظايف وي گردد و نيز در صورتي كه رييس‌جمهور، معاون اول نداشته باشد مقام رهبري فرد ديگري را به جاي او منصوب مي‌كند».
به دنبال اين حادثه تلخ، رهبر معظم انقلاب، ضمن تسليت شهادت آيتالله رييسي، محمد مخبر – معاون اول رييس‌جمهور – را به عنوان مسوول قوه مجريه و متولي برگزاري انتخابات زودهنگام رياست‌جمهوري منصوب كردند.
متن كامل پيام رهبر انقلاب به شرح زير است:
بسم‌الله الرّحمن الرّحيم
انا لله و انا اليه راجعون
با اندوه و تاسف فراوان خبر تلخِ درگذشتِ شهادت گونه عالم مجاهد، رييس‌جمهور مردمي و با كفايت و پرتلاش، خادم‌الرضا عليه السلام جناب حجت‌الاسلام و المسلمين آقاي حاج سيد ابراهيم رييسي و همراهان گرامي ايشان رضوان‌الله عليهم را دريافت كردم.
اين حادثه ناگوار در اثناي يك تلاش خدمت‌رساني اتفاق افتاد؛ همه مدت مسووليت اين انسان بزرگوار و فداكار چه در دوران كوتاه رياست‌جمهوري و چه پيش از آن، يكسره به تلاش بي‌وقفه در خدمت به مردم و به كشور و به اسلام سپري شد.
رييسي عزيز خستگي نمي‌شناخت. در اين حادثه تلخ، ملت ايران، خدمتگزار صميمي و مخلص و با ارزشي را از دست داد. براي او صلاح و رضايت مردم كه حاكي از رضايت الهي است بر همه‌چيز ترجيح داشت، از اين رو آزردگي‌هايش از ناسپاسي و طعن برخي بدخواهان، مانع تلاش شبانه روزي‌اش براي پيشرفت و اصلاح امور نمي‌شد.
در اين حادثه سنگين شخصيت‌هاي برجسته‌اي مانند حجت‌الاسلام آل هاشم امام جمعه محبوب و معتبر تبريز، جناب آقاي امير عبداللهيان وزير خارجه مجاهد و فعال، جناب آقاي مالك رحمتي استاندار انقلابي و متدين آذربايجان شرقي و گروه پروازي و ديگر همراهان نيز به رحمت الهي پيوستند.
اينجانب پنج روز عزاي عمومي اعلام مي‌كنم و به ملت عزيز ايران تسليت مي‌گويم. جناب آقاي مخبر طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسي در مقام مديريت قوه مجريه قرار مي‌گيرد و موظف است به همراهي روساي قواي مقنّنه و قضاييه ترتيبي دهند كه ظرف حداكثر 50 روز رييس‌جمهور جديد انتخاب شود.
در پايان تسليت صميمي خود را به مادر گرامي جناب آقاي رييسي و همسر فاضل و بزرگوار ايشان و ديگر بازماندگان رييس‌جمهور و خانواده‌هاي محترم همراهان به ويژه والد ماجد جناب آقاي آل هاشم معروض مي‌دارم و صبر و تسلاي آنان و رحمت الهي براي درگذشتگان را مسألت مي‌كنم.
سيدعلي خامنه‌اي
با دستور رهبري انقلاب، نخستين جلسه سران قوا با ميزباني محمد مخبر برگزار شد. در جلسه فوق‌العاده سران قوا به ميزباني محمد مخبر معاون اول رييس‌جمهور بر ادامه خدمت‌رساني دولت مردمي و همراهي سران قوا تاكيد شد.
اين جلسه صبح روز (دوشنبه) و درپي اعلام عروج آيتالله رييسي رييس‌جمهور محبوب و مردمي و هيات همراه؛ به ميزباني محمد مخبر معاون اول رييس‌جمهور برگزار شد.
دكتر قاليباف و حجت‌الاسلام والمسلمين محسني اژه‌اي، روساي دو قوه مقننه و قضاييه ضمن تسليت به رهبري معظم انقلاب، مردم شريف ايران و معاون اول رييس‌جمهور و اعضاي دولت بر همكاري كامل با محمد مخبر براي انجام وظايف قوه مجريه تاكيد كردند .
مخبر در اين نشست با اعلام تاثر عميق و حزن غير قابل وصف خود و اعضاي دولت، تصريح كرد: راه خادم الرضا و دوستدار ملت ايران، آيتالله رييسي در انجام وظايف محوله را بدون هيچ خللي دنبال خواهيم كرد و امام خامنه‌اي و ملت شريف ايران مطمن باشند راه ما راه رييس‌جمهور مردمي است و خدمت توقف نخواهد داشت .
كشور تعطيل نمي‌شود
پس از اعلام عزاي عمومي از سوي رهبر معظم انقلاب، اين گمانه زني به وجود آمد كه شايد دولت روزهايي را در تقويم رسمي تعطيل كند، موضوعي كه بر اساس اعلام سخنگوي دولت اجرايي نخواهد شد. سخنگوي دولت از دلايل تعطيل نشدن دولتي گفت و يادآورشد كه در جلسه هيات دولت، اعضاي دولت گفتند از رييس‌جمهور مي‌ترسيم، اعلام تعطيلي كنيم. او مي‌گفت از خدمت به مردم انرژي مي‌گيرم. علي بهادري جهرمي در مراسم گراميداشت ياد رييس‌جمهور و وزير خارجه كشورمان در مسجد دانشگاه تهران اظهار كرد: اميرعبداللهيان انسان متواضع، اخلاق مدار و مدير جهادي در ميدان بود. در اوج مسائل غزه، عذرخواهي مي‌كرد كه در يك جلسه غيبت مي‌كرد. مي‌گفتم از سفرهاي خارجي شما اطلاع دارم و نياز نيست به من خبر بدهيد، ولي اگر باز هم در سفر بود، به من اطلاع مي‌داد. سخنگوي دولت با بيان اينكه هنوز در دهانم نمي‌چرخد رييس‌جمهور را شهيد خطاب كنم، گفت: شهادت هديه خدا براي آقاي رييسي بود. حدود شش سال توفيق همكاري با آقاي رييسي در قوه قضاييه و دولت را داشتم . فاصله وي با همه كساني كه كار كرده‌ام از زمين تا آسمان است. وي واقعا خستگي ناپذير بود و براي خدمت به مردم شب وروز نمي‌شناختند.
سخنگوي دولت اضافه كرد: يك بار ايشان از سفر خارجي آمده بود و در فرودگاه به استقبال‌شان رفتم. همانجا داشت براي فردا برنامه‌ريزي مي‌كرد تا جلسات را از ساعت ۷ شروع كنيم. همراهانش گفتند يادمان نمي‌آيد آخرين وعده غذايي را رييس‌جمهور كي خورده است. رييس‌جمهور گفت قرص بياوريد سر درد دارم و من گفتم شما به استراحت نياز داريد. رييس‌جمهور رگباري به من گفت كه فلان كارها را انجام داده اي؟ اصلا اهل استراحت نبود. وي افزود: رييس‌جمهور فردي اخلاق مدار بود. جديت در كار داشت با كسي تعارف نداشت. در بركناري‌ها اين مساله را مشاهده كرديد. جز خدا و خدمت به مردم، خط قرمزي نداشت. هر كه به وي نزديك‌تر بود احساس خطر بيشتري مي‌كرد، چون سخت‌گيري به آنها بيشتر بود. با اين حال اخلاق مدار بود. اخلاص و خدامحوري فوق‌العاده‌اي داشت. مي‌گفت من طلبه خدمتگزاري بيشتر نيستم. ذره‌اي در ايشان تكبر و منيت وجود نداشت. وي افزود: در جلسه با استانداران شبهه‌اي مطرح شد كه در سال آخر دولت شايد به صلاح نباشد تصميمي گرفته شود كه ايشان برآشفته شد و مي‌گفتند اگر مبناي تصميم‌گيري جز خدا باشد، شرك است. اگر كسي درباره راي آوري صحبت مي‌كرد از چشم رييس‌جمهور مي‌افتاد و ديگر مورد اعتماد نبود. در عين پركاري، دعاي توسل هفتگي، دعاها، روضه‌ها و زيارت عاشوراي وي هرگز قطع نشد.
بهادري جهرمي يادآور شد: ما كم مي‌آورديم، ولي او از نماز صبح كارش را شروع مي‌كرد. تعطيلي براي او معنا نداشت. برخي گلايه داشتند كه چرا هنوز تعطيلي اعلام نكرديد؟ در جلسه هيات دولت، اعضاي دولت گفتند از رييس‌جمهور مي‌ترسيم، اعلام تعطيلي كنيم. او مي‌گفت از خدمت به مردم انرژي مي‌گيرم. سخنگوي دولت بابيان اينكه برخي روساي جمهور فكر مي‌كردند رهبر هستند، اما رييسي واقف به جايگاه رييس‌جمهور و رهبري بودند، تصريح كرد: مي‌گفت دبيرخانه دولت تك تك فرمايشات رهبري را مرور كرده و تكاليف مربوط به دستگاه‌هاي دولتي را پيگيري كنند. اين تكاليف را شخصا از وزرا پيگيري مي‌كردند. دنبال اين بود كه كارها عقب نيفتد. معتقد بود كه ما بايد خود را هزينه ولايت كنيم. بهادري جهرمي با بيان اينكه رييس‌جمهور مساله محور بود و خيلي جدي و پيگير حل مسائل بود، گفت: نكات ديدار خود با دانشجويان را به دولت آورد و گفت اين مسائل مطرح شده حق است و بايد دنبال شود. خودش وسط ميدان بود. سخنگوي دولت با بيان اينكه براي عدالت در پرداخت‌ها دو مصوبه داشتيم كه در دولت راي نمي‌آورد، اظهار كرد: رييس‌جمهور درباره حق ماموريت‌هاي خارجي كه به دلار پرداخت مي‌شد، مي‌گفت اين پرداخت مخصوص عده خاصي است و بايد به ريال پرداخت شود كه كسي براي دلار به ماموريت نرود.
بهادري همچين گفت: در زمينه تصويب سقف حقوق براي شركت‌هاي شبه دولتي به رييس‌جمهور گفتم فكر نمي‌كنم راي بياورد. در دولت در اين زمينه بحث شد و مخالف زياد وقت گرفت و من بايد دفاع مي‌كردم. كمي بعد از بحث‌ها، رييس‌جمهور گفت با من بحث كنيد، من طرف شما هستم. بالاخره ما تعارف نداشتيم عدالت در پرداخت‌ها را يا مي‌خواستيم يا نمي‌خواستيم. رييس‌جمهور با تك تك مخالفان صحبت كرد و ديگر كسي حرف نداشت و هركس اِن قُلت مي‌آورد، رييس‌جمهور جواب مي‌داد و ديگر كسي روي اين را نداشت كه راي منفي بدهد، چون توجيهي نداشت. در مورد تبديل حق ماموريتي از دلار به ريال هم خود رييس‌جمهور طرف بحث شد. وي با اشاره به توجه رييس‌جمهور به خانواده شهدا، تصريح كرد: ايشان يك‌بار براي من تعريف كرد كه مادر شهيد او را دعوا مي‌كرد كه‌چرا به منزل ما براي ناهار نيامدي؟آقاي رييسي گفت جواب دادم كه ۴۰ همراه دارم و شما اذيت مي‌شوي و شما من را حلال كن. آن مادر به رييس‌جمهور گفت كه ۱۵۰ ياسين براي موفقيت شما خواندم. او به من گفت تا وقتي دعاي مادر شهيدان پشت سر ماست غمي نداشته باش. وي در پايان گفت: اين منش رييس‌جمهور، مسووليت مسوولان را بيشتر مي‌كند. آنها وسواس رييس‌جمهور براي خدمت رساني به مردم را ديدند. اعضاي دولت پيمان بسته‌اند همين مسير را ادامه دهند.
دولت همچنين تاكيد كرده كه روال خدمت رساني به مردم نيز ادامه خواهد داشت. سخنگوي اقتصادي دولت سيزدهم اعلام كرد: در تامين كالاهاي اساسي، انرژي و سوخت، خدمات پولي و مالي هيچ مشكلي وجود ندارد و در حوزه پرداخت مالي نيز بودجه‌ريزي خزانه‌داري تمام حقوق‌هاي كاركنان دولت و بازنشستگان و يارانه‌هاي نقدي پرداخت شده است و اگر مرحله پاياني در حوزه اجرايي بانك‌ها داشته باشد، امروز ادامه خواهد يافت. سيد احسان خاندوزي با حضور در رسانه ملي اظهار كرد: جلسه فوق‌العاده هيات وزيران ۷ صبح امروز با رياست معاون اول رييس‌جمهور برگزار شد و با توجه به مشي آيتالله رييسي مبني بر استمرار بدون خستگي و با پشتكار نسبت به اداره امور كشور و رفع مشكلات مردم، اعضاي محترم هيات دولت گزارشي از آخرين وضعيت حوزه خود را در جلسه هيات وزيران ارايه كردند. وي گفت: در جلسه امروز هيات دولت وزراي اقتصادي، رييس سازمان برنامه و بودجه و رييس كل بانك مركزي گزارشي از آخرين وضعيت خود را ارايه كردند و به حمدالله در تامين كالاهاي اساسي، حوزه انرژي و سوخت، در حوزه خدمات پولي و مالي مشكلي در تامين و ارايه خدمات وجود ندارد.
خاندوزي افزود: در حوزه پرداخت مالي، بودجه‌ريزي خزانه‌داري تمام حقوق‌هاي كاركنان دولت و بازنشستگان و يارانه‌هاي نقدي پرداخت شده است و اگر مرحله پاياني در حوزه اجرايي بانك‌ها داشته باشد، امروز ادامه خواهد يافت. وزير امور اقتصادي و دارايي تصريح كرد: به لحاظ گزارش وضعيت شاخص‌هاي اقتصادي شرايط با ثبات و تحت مديريت بخش‌هاي اقتصادي است و البته مقرر شد كه كميته ستاد اقتصادي دولت به شكل روزانه اين پايش مستمر را تا پايان دوره ماموريت اين دولت بدون ساعتي خلل، به شكل روزانه ادامه دهد. به گفته سخنگوي اقتصادي دولت، گزارش‌ها به معاون اول ارايه خواهد شد و در صورت نياز به تدابير فوريتي، اين اتفاق رخ خواهد داد.
زندگي‌نامه رييس دولت سيزدهم
آيتالله سيد ابراهيم رييسي در آذرماه سال ۱۳۳۹ هجري شمسي در خانواده‌اي روحاني در شهر مشهد و در محله نوغان ديده به جهان گشود. پدر وي حجت‌الاسلام سيدحاجي رييس الساداتي و همچنين مادر وي سيده عصمت خداداد حسيني از سلاله سادات حسيني و نسبت‌اش از هر دو طرف به حضرت زيد بن علي بن الحسين (ع) مي‌رسد. رييسي در ۵ سالگي پدر خود را از دست داد. او تحصيلات ابتدايي را در مدرسه جواديه گذرانده و تحصيل در علوم حوزوي را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آيتالله موسوي‌نژاد شروع كرد. در سال ۱۳۵۴ جهت ادامه تحصيل به حوزة علمية قم و مدرسه آيتالله بروجردي رفت و مدتي نيز در مدرسه‌اي كه با مديريت آيتالله پسنديده تحت نظر امام خميني اداره مي‌شد، تحصيل نمود. در پي اهانت به امام خميني (ره) در روزنامة اطلاعات در ۱۷ دي‌ماه سال ۱۳۵۶ و آغاز حركت‌هاي مردمي، دكتر رييسي در اجتماعات اعتراضي كه مبدأ اغلب آنها مدرسه آيتالله بروجردي (مدرسه خان) بود، شركت داشت و در قالب هسته‌اي از طلاب انقلابي فعاليت مي‌نمود. وي در اين دوران فعاليتهاي مبارزاتي خود را در قالب ارتباط با علماي انقلابي آزاد شده از زندان و يا در تبعيد، پي گرفت. همچنين در تجمعاتي مثل تحصن علما و روحانيون در دانشگاه تهران، شركت نمود.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، وي در دوره تربيتي خاصي كه مرحوم شهيد بهشتي جهت كادرسازي براي تأمين نيازهاي مديريتي نظام اسلامي برگزار كرده بود، شركت كرد و به دنبال شورش‌هاي ماركسيستي و ايجاد مشكلات متنوع در مسجد سليمان، به همراه گروهي از طلاب در قالب فعاليتهاي فرهنگي به آن منطقه رفت. پس از بازگشت از مسجد سليمان، مجموعه سياسي ـ عقيدتي پادگان آموزشي صفر دو در شاهرود را تأسيس و براي مدت كوتاهي آن را اداره كرد.
ورود آيتالله رييسي به عرصة مديريت از سال ۱۳۵۹ و با حضور در جايگاه دادياري شهرستان كرج آغاز شد و پس از مدتي با حكم شهيد قدوسي، به سمت دادستان كرج منصوب شد. موفقيت او در ساماندهي وضعيت پيچيده اين شهر موجب شد تا پس از دو سال در تابستان ۱۳۶۱ همزمان با دادستاني شهر كرج، مسووليت دادستاني شهر همدان را نيز عهده‌دار شود. حضور همزمان او در اين دو مسووليت، براي مدتي ادامه يافت تا آنكه به عنوان دادستان استان همدان معرفي شد و از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳، در اين سمت خدمت نمود.
رييسي در سال ۱۳۶۲ در سن ۲۳ سالگي با دكتر جميله سادات علم الهدي دختر ارشد آيتالله سيد احمد علم الهدي ازدواج كرد. دكتر علم الهدي دانشيار رشته فلسفه علوم تربيت دانشگاه شهيد بهشتي تهران، رييس سابق پژوهشگاه علوم انساني است. آيتالله رييسي و دكتر علم الهدي داراي دو فرزند دختر هستند.
آيتالله رييسي در سال ۱۳۶۴ به عنوان جانشين دادستان انقلاب تهران منصوب شد و به اين ترتيب، دوره مديريت قضايي وي در تهران آغاز شد. به دنبال موفقيت وي در حل پرونده‌هاي قضايي پيچيده، امام خميني (ره) طي احكام ويژه و مستقيم وي و حجت الاسلام نيري را براي رسيدگي به مشكلات اجتماعي در برخي استان‌ها از جمله لرستان، كرمانشاه و سمنان مامور كرد. بعد از رحلت امام (ره) آيتالله سيد ابراهيم رييسي با حكم رييس قوه قضاييه وقت به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به مدت پنج سال اين مسووليت را برعهده داشت. وي از سال ۱۳۷۳ به رياست سازمان بازرسي كل كشور منصوب شد كه خدمت ايشان در اين سمت تا سال ۱۳۸۳ ادامه يافت.آيتالله رييسي از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به مدت ده سال معاون اول قوه قضاييه بود. وي كه دو رييس قوه را در اين سمت تجربه مي‌كرد به عنوان يكي از مسوولان ارشد قضايي كشور مسووليت سازماندهي و اداره تشكيلاتي اين مجموعه را بر عهده داشت و از سال ۱۳۹۳ تا اسفند ۱۳۹۴ نيز به عنوان دادستان كل كشور خدمت كرد. آيتالله رييسي از سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۴۰۰ با حكم مقام معظم رهبري، دادستان ويژه روحانيت نيز بود.در سال ۱۳۷۶، ايشان به پيشنهاد برخي اعضاي موثر جامعة روحانيت مبارز از جمله آيتالله مهدوي كني و تصويب شوراي مركزي جامعه روحانيت به عضويت در آن شورا در آمد. در اسفند ۱۳۹۴، آيت االله رييسي با حكم آيتالله العظمي خامنه‌اي (مدظله العالي) به توليت آستان قدس رضوي منصوب شد. وي در سه سال فعاليت در سمت توليت آستان قدس رضوي، اقدامات موثري در چارچوب خدمت موثر به حرم نوراني حضرت ثامن الحجج علي بن موسي الرضا (ع) و ارايه خدمات به زائران اين بارگاه قدسي در پايتخت معنوي ايران اسلامي انجام داد. رسيدگي به امور زائران بارگاه مقدس امام هشتم (ع)، خدمت به مجاوران و به ويژه مستمندان و مستضعفان حرم رضوي، ترويج معارف قرآني و مكتب اهل بيت (ع) در جهان اسلام، بهره مند ساختن تهيدستان نقاطي از كشور كه موقوفات آستان قدس در آن قرار دارد و سامان بخشيدن به بنگاه‌هاي اقتصادي و خدماتي آستان قدس رضوي، موارد مورد تاكيد رهبر معظم انقلاب اسلامي در منشور هفتگانه حكم انتصاب آيتالله رييسي در سمت توليت آستان قدس رضوي بودند. آيتالله رييسي در ۱۶ اسفند سال ۱۳۹۷ با حكم رهبر معظم انقلاب (مدظله العالي) به رياست قوه قضاييه منصوب شد. تدوين و نهايي كردن سند تحول قضايي و هوشمند سازي قوه قضاييه، از جمله اقدامات وي در طول دوران رياست دستگاه قضا بود. آيتالله رييسي درسال ۱۴۰۰ با شركت در سيزدهمين دوره رياست‌جمهوري، با كسب بيش از ۱۸ميليون راي مردم درانتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰، رييس‌جمهور ايران شد.
از پيگيري حادثه تا مراسم‌هاي نكوداشت
رييس ستادكل نيروهاي مسلح، معاون هماهنگ‌كننده اين ستاد را مامور بررسي علل سقوط بالگرد رييس‌جمهور كرد. سردار سرلشكر محمد باقري رييس ستاد كل نيروهاي مسلح، هيئت عاليرتبه‌اي را با مسووليت سردار علي عبدالهي معاون هماهنگ كننده ستادكل نيروهاي مسلح مامور بررسي ابعاد و علل سقوط بالگرد رييس‌جمهور كرد.
همچنين وزير كشور گفت: پيكرهاي مطهر شهداي خدمت روز سه‌شنبه اول خرداد از ميدان شهدا تا مصلاي تبريز بدرقه و سپس براي آيين‌هاي پيش‌بيني‌شده به تهران منتقل خواهند شد. احمد وحيدي عصر دوشنبه پس از شركت در جلسه هماهنگي و برنامه‌ريزي بدرقه پيكرهاي مطهر شهداي خدمت گفت: شهادت حضرت آيتالله رييسي رييس‌جمهور محترم و مردمي و خستگي‌ناپذير و شهيد آيتالله آل هاشم امام‌جمعه محترم تبريز و نماينده ولي‌فقيه در استان و شهيد اميرعبداللهيان وزير محترم امور خارجه و شهيد مالك رحمتي استاندار محبوب و پرتلاش آذربايجان شرقي و همچنين رياست تيم حفاظت و كادر پرواز را به محضر رهبر معظم انقلاب و مردم شريف ايران و مردم شهيدپرور استان آذربايجان شرقي تسليت مي‌گويم. وي با اشاره به انتقال پيكرهاي مطهر شهدا از محل حادثه به شهر تبريز گفت: مراحل قانوني كار در حال انجام است.
وزير كشور افزود: مراسم باشكوه بدرقه پيكرهاي شهدا (سه شنبه اول خرداد ماه) از ساعت ۹.۳۰ صبح از ميدان شهدا تا مصلاي تبريز برگزار خواهد شد و سپس اين شهيدان جهت مراسم و آيين‌هاي پيش‌بيني‌شده به تهران منتقل مي‌شوند.
همچنين خبرگزاري ايسنا نوشت: اجتماع مردم ايران (امام رضايي‌ها) براي پاسداشت شهادت خادم الرضا، آيتالله سيد ابراهيم رييسي و همراهانش برگزار شد. جمعيت زياد مردم در ميدان وليعصر، اشك‌ها و بعضا فرياد زن‌ها و مردها به خوبي محبوبيت او را در دل‌ها نشان مي‌دهد. چهارسال خادم امام هشتم (ع) در آستان قدس رضوي بود و حالا خادمان امام رضا (ع) به ميدان وليعصر (عج) آمدند تا به عزاداران رييس‌جمهور شهيدشان، چاي و شربت بدهند. شور و اشتياق مردم براي دست گرفتن عكس‌هاي سيد ابراهيم ديدني است. زنان و مردان مدام سراغ خودرويي را مي‌گيرند كه عكس‌هاي رييس‌جمهور شهيد را پخش مي‌كند. حاج حسين يكتا، بازمانده جنگ و كسي كه همواره با رواياتش از جنگ در هور و شلمچه شناخته مي‌شود، حالا روايتگر خدمات و زندگي شهيد رييسي شده است. جمعيت بيشتر و بيشتر مي‌شود. جوان و پير هم ندارد. هنوز هم كسي اين اتفاق را باور نمي‌كند. بهت در چهره‌ها موج ميزند. بعد از روايتگري حاج حسين يكتا، ميثم مطيعي مداح جوان اهل بيت ميكروفون را دست مي‌گيرد. اشك‌هاي سوختگان غم ابراهيم ديدني است. صداي خسته خانوم مسني آرام به گوش مي‌رسد: يا امام رضا ببخش كه رييس‌جمهورمان را سالم از تو تحويل گرفتيم و حالا پيكر تكه تكه او را به تو تحويل مي‌دهيم. مقصد تمام روضه‌ها به سيدالشهدا مي‌رسد. پيكر سوخته و تك تك شده سيد ابراهيم، گريز خوبي شد تا مراسم عزاداري بر او به اشك بر مصيبات امام حسين (ع) ختم شود و چه توفيقي از اين بالاتر كه بعد از شهادت هم، ياد و خاطره سيد شهيدان را براي مردمت زنده كني. حالا چندسال است كه اجتماع امام رضايي‌ها در روز تولد امام هشتم شيعيان در شهرهاي مختلف كشور رسم شده است، اما امسال اين اجتماع با خبري سهميگن و غمناك همراه بود، اما اين اتفاق نيز، ياد امام رضا (ع) را از دل‌ها نبرد. هرچه باشد، سيد ابراهيم خود را خادم امام هشتم (ع) ميدانست و پس از شهادتش نيز ياد محبوب خود را از دل‌ها پاك نخواهد كرد.
پيام‌هاي تسليت داخلي و جهاني
به دنبال انتشار خبر شهادت آيتالله رييسي، مقامات سياسي داخلي و بين المللي اين حادثه را به مردم ايران تسليت گفتند. حجت‌الاسلام‌والمسلمين حسن روحاني، رييس‌جمهور سابق ايران در دوره‌هاي يازدهم و دوازدهم، در پيامي شهادت آيتالله سيد ابراهيم رييسي رييس‌جمهور، وزير امور خارجه، امام جمعه تبريز، استاندار آذربايجان شرقي، تيم حفاظت و خدمه پرواز را در پي سانحه سقوط بالگرد تسليت گفت. متن كامل پيام روحاني به اين شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحيم انا لله و انا اليه راجعون
خبر ناگوار سقوط بالگرد حامل رييس‌جمهور محترم و همراهان، موجب تأثر و نگراني فراوان شد. متأسفانه اين حادثه دلخراش به شهادت حجت‌الاسلام‌والمسلمين سيد ابراهيم رييسي رييس محترم جمهوري اسلامي ايران، آقاي دكتر حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه، حجت‌الاسلام‌والمسلمين سيدمحمدعلي آل‌هاشم نماينده ولي فقيه در استان آذربايجان شرقي و امام جمعه تبريز، آقاي دكتر مالك رحمتي استاندار آذربايجان شرقي، تيم حفاظت و خدمه پرواز منجر شد و صفحه تلخي در كتاب انقلاب اسلامي ورق خورد. انقلاب اسلامي در طول 45 سال گذشته روزهاي تلخ بسياري ديده اما با عنايات الهي و هدايت حضرت امام راحل و مقام معظم رهبري و حمايت مردم بزرگوار توانستيم اين مصائب را به جلوه‌هاي ماندگار همدلي ملي و اتحاد اجتماعي تبديل كنيم. بدون ترديد اين مصيبت بزرگ را نيز با تكريم به‌يادمادني شهداي گرانقدر توسط مردم عزيز و تقويت انسجام اجتماعي طي خواهيم كرد. اينجانب اين ضايعه بزرگ و شهادت مسوولان خدمتگزار مردم را به حضرت ولي عصر (عج)، مقام معظم رهبري حفظه‌الله تعالي، هيأت دولت، خانواده محترم شهدا و مردم شريف ايران تسليت عرض كرده و با طلب مغفرت و رحمت براي آن عزيزان، اميدوارم روح شهدا با اولياء الهي محشور و حضرت موسي بن الرضا (ع) در روز ميلادشان مهمانشان فرمايد. محمدجواد ظريف وزير سابق خارجه، شهادت آيتالله سيد ابراهيم رييسي رييس‌جمهور و حسين امير عبداللهيان وزير خارجه را تسليت گفت. متن پيام به شرح زير است: «شهادت رياست گرانقدر جمهوري، برادر عزيزم وزير امور خارجه و ديگر شهداي ارجمند حادثه دردناك ديروز را تسليت عرض مي‌كنم. رضوان الهي براي شهدا، آرامش و شكيبايي براي بازماندگان و همبستگي و بهروزي براي مردم ايران آرزومندم.» در پي شهادت حجت‌الاسلام و المسلمين سيد ايراهيم رييسي و همراهان در سانحه سقوط هليكوپتر، يادگار امام پيام تسليتي را صادر كرد. متن پيام حجت‌الاسلام و المسلمين بدين شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحيم
انالله و انااليه راجعون
حادثه دلخراش سقوط هليكوپتر و شهادت ناباورانه رييس‌جمهور، وزير امور خارجه، نماينده ولي فقيه در آذربايجان شرقي، استاندار و همراهان‌شان، مايه تأثر شديد شد.
اينجانب از سال‌ها قبل با شهيد حجت‌الاسلام و المسلمين سيد ابراهيم رييسي آشنايي و معاشرت داشتم. صفاي باطن، تواضع و شوق خدمتگزاري به مردم مهم‌ترين ويژگي او در تمام اين ادوار بود. ارتقاي مسووليت‌هاي رسمي، هيچگاه باعث دگرگوني روحيات اين روحاني خدمتگزار نشد. ارادت قلبي شهيد رييسي به امام چنان بود كه در مهم‌ترين سال‌هاي مسووليت در قوه قضاييه و رياست‌جمهوري نيز آن را فراموش نكرد و بر آن مداومت مي‌ورزيد.
همچنين لازم مي‌دانم از امام جمعه محبوب و مردمي تبريز آيتالله آل هاشم و ديپلمات نجيب و محترم جناب آقاي دكتر اميرعبداللهيان ياد كنم و خدمات آنان در اين سال‌ها را تكريم كنم. ضمن عرض تسليت به بازماندگان و طلب صبر براي آنها، حشر اين شهيدان با اولياء الهي را از خداوند خواستارم. بدون شك، وجود آرامش بخش حضرت آيتالله خامنه‌اي در اين شرايط، همچون لنگرگاهي ثبات آفرين براي كشور ماست. جمهوري اسلامي ايران از ابتداي تشكيل خود با حوادث بسيار سختي رو به رو بوده است و از تمام آنها با سلامت عبور كرده است. همان‌گونه كه پيوند عميق ميان امام و ملت ايران در دهه اول انقلاب توانست كشور را بيمه كند، امروز نيز تدبير رهبري انقلاب و هوشمندي مردم باعث عبور از اين روزها خواهد شد.
ان شاءالله
سيد حسن خميني
مقامات بين المللي نيز به اين حادثه واكنش نشان دادند. آيتالله سيستاني، مرجع عالي‌قدر شيعيان در نجف در پيامي نوشت: با نهايت تاسف خبر وفات سيد ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور ايران و همراهانش را دريافت كرديم. اين ضايعه دردناك را به ملت و دولت ايران به‌ويژه خانواده جان باختگان تسليت مي‌گويم و براي آنها آرزوي صبر و شكيبايي دارم. مقتدي صدر، رهبر جريان صدر عراق در پيامي نوشت: با نهايت تاسف خبر فوت رييس‌جمهور ايران را دريافت كرديم. اين حادثه دردناك را به جمهوري اسلامي ايران تسليت مي‌گوييم. از خداوند متعال مي‌خواهيم به ملت ايران امنيت عطا فرمايد. از خداوند متعال مي‌خواهيم به دو ملت دوست ايران و عراق برادري، امنيت و استقلال در سايه مرجعت خود عطا كند. از خداوند متعال مي‌خواهيم كه بلا را از امت اسلامي به‌ويژه عراق و غزه عزيز دور كند. اسپن بارت ايده، وزير خارجه نروژ در پيامي نوشت: از شنيدن خبر درگذشت ابراهيم رييسي رييس‌جمهور و حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه شوكه شدم. به خانواده‌هاي همه جانباختگان حادثه سقوط هليكوپتر تسليت مي‌گويم. فرح دخل‌الله، سخنگوي ائتلاف نظامي غربي ناتو در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: درگذشت رييس‌جمهور رييسي، وزير خارجه اميرعبداللهيان و ساير جانباختگان در حادثه سقوط بالگرد را به ملت ايران تسليت مي‌گوييم. وزارت امور خارجه فرانسه با انتشار بيانيه‌اي ضمن ابراز همدردي با خانواده‌هاي شهداي سقوط بالگرد اعلام كرد: درگذشت ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور، حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه و همراهان آنها را به جمهوري اسلامي ايران تسليت مي‌گوييم. ايگناتزيو كاسيس، وزير امور خارجه سويس در پيامي در صفحه شخصي كاربري خود در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: در پي سانحه بالگردي كه جان رييس‌جمهور رييسي و همتايم وزير امور خارجه اميرعبداللهيان و هيات همراه آنها را گرفت، به خانواده قربانيان و شهروندان ايراني متاثر از آن تسليت مي‌گويم.عبدالمجيد تبون، رييس‌جمهور الجزاير در پيامي به محمد مخبر، سرپرست رياست‌جمهوري نوشت: جناب معاون اول رييس‌جمهور گفت: ما از همان وهله اول به همراه شما با نگراني لحظات دشواري كه ملت برادر ايران تجربه كرد را دنبال كرديم. خداوند متعال مقدر كرد كه خبر فاجعه‌بار فوت برادر عزيز ابراهيم رييسي را با حسرت و درد عميق و همدردي صادقانه و برادرانه به همراه رهبري سياسي، دولت و ملت ايران دريافت كنيم. در اين شرايط سخت كه ملت الجزاير با برادران خود در ايران همدرد است، من به شخصه برادر و شريكي را از دست دادم كه برادري و همكاري در حمايت از مسائل عادلانه امت اسلامي و دفاع از آن داشتيم. وزارت امور خارجه مالزي نيز با انتشار پيامي درگذشت رييس‌جمهور و وزير امور خارجه ايران را «عميقا» به دولت و ملت ايران تسليت گفته و با ملت ايران ابراز همدردي كرد. ويكتور اوربان، وزير امور خارجه لهستان نيز گفت: مايلم عميق‌ترين تسليت خود را درباره سانحه اندوهباري كه جان رييس‌جمهور ابراهيم رييسي و وزير امور خارجه حسين اميرعبداللهيان را گرفت، ابراز كنم. به ياد ملت ايران و دعاگوي آنها هستيم. وزارت امور خارجه كره جنوبي نيز در بيانيه‌اي بيان كرد: دولت جمهوري كره عميق‌ترين تسليت و همدردي خود را به خانواده‌هاي داغ‌دار و مردم ايران درباره درگذشت رييس‌جمهور رييسي و همراهان او در يك سانحه سقوط بالگرد در ۱۹ مه ابراز مي‌كند. دولت كره، خالصانه، آرزو مي‌كند كه ملت ايران بتوانند در كنار هم سوگ از دست دادن رهبري در يك سانحه را از سر بگذرانند.
سلمان بن عبد العزيز، پادشاه عربستان و محمد بن سلمان، وليعهد عربستان در بيانيه‌اي درگذشت «سيد ابراهيم رييسي» رييس‌جمهور و «حسين اميرعبداللهيان» و ساير همراهان‌شان را تسليت گفتند. حمد بن عيسي، پادشاه بحرين با ارسال پيامي براي مقام معظم رهبري شهادت سيد ابراهيم رييسي و حسين اميرعبداللهيان رييس‌جمهور و وزير خارجه را به آيتالله خامنه‌اي تسليت گفت و همدردي عميق خود را با ايشان اعلام كرد. پادشاه بحرين همچنين گفت: از خداوند متعال مي‌خواهيم كه آنها را در غفران و رحمت خود قرار دهد و به خانواده و عزيزان‌شان صبر عنايت فرمايد.
سلطان هيثم بن طارق، پادشاه عمان در پيامي به مقام معظم رهبري شهادت سيد ابراهيم رييسي و همراهان وي را تسليت گفته و براي شهدا آرزوي مغفرت و براي خانواده‌هاي آنها آرزوي صبر و شكيبايي كرد. وي همچنين گفت: از خداوند متعال مي‌خواهيم كه رهبر ايران و ملت دوست ايران را از هر بدي دور بدارد. ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه درگذشت ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور ايران را «تراژدي بزرگي» براي ملت ايران دانست و با تسليت شهادت همتاي ايراني خود در سانحه سقوط بالگرد، به اهميت نقش او در توسعه روابط دوجانبه تهران-مسكو اشاره كرد. پوتين گفت: رييسي شخصا، كمك‌هاي با ارزشي به توسعه روابط همسايگي خوب ميان روسيه و ايران كرد. رييس‌جمهور ايران سياستمدار برجسته‌اي بود كه جان خود را وقف خدمت به كشور خود كرد. شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين نيز شهادت رييس‌جمهور و وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران در سانحه هوايي را از سوي دولت و ملت چين به «محمد مخبر»، سرپرست قوه مجريه تسليت گفت.
در پيام شي به مخبر آمده است: از شنيدن خبر درگذشت جناب آقاي سيد ابراهيم رييسي در سانحه هليكوپتر شوكه شده‌ام. اينجانب به نمايندگي از دولت و ملت چين، ضمن تسليت عميق به شما، مراتب همدردي خالصانه خود را به شما، خانواده آقاي رييسي و دولت و مردم ايران ابراز مي‌نمايم. پس از انتصاب به عنوان رييس‌جمهور ايران، جناب آقاي رييسي كه براي تضمين امنيت و ثبات ايران و پيشبرد توسعه و رونق كشور نقش مهمي را ايفا نمودند و همچنين به تلاش‌هاي مثبت جهت تحكيم و تقويت مشاركت راهبردي جامع چين و ايران پرداخت. در گذشت ايشان يك فقدان بزرگ براي مردم ايران است و مردم چين نيز يك دوست خوب را از دست داد و من بسيار غمگين شدم. دولت و مردم چين دوستي ديرينه چين و ايران را بسيار گرامي مي‌دارد. باور دارم با تلاش مشترك في مابين مشاركت راهبردي جامع چين و ايران به‌طور مداوم تحكيم و توسعه پيدا كند. فوميو كيشيدا، نخست وزير ژاپن گفت كه از درگذشت ناگهاني عاليجناب آيتالله سيدابراهيم رييسي عميقا اندوهگين شده است.
كيشيدا با اشاره به گفت‌وگوهاي خود با رييس‌جمهور شهيد ايران بر اساس سوابق دوستي و روابط ديرينه ژاپن، گفت كه از سوي دولت و ملت ژاپن، عميقا، به دولت و ملت ايران و خانواده‌هاي داغ‌ديده تسليت مي‌گويد. رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در پيامي نوشت: درگذشت اندوهبار رييس‌جمهور ابراهيم رييسي و وزير امور خارجه حسين اميرعبداللهيان و ديگر اعضاي هيات همراه آنها را تسليت مي‌گويم. در اين برهه دشوار، با خانواده و ملت ايران همدردي مي‌كنيم و به يادشان هستيم.
بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته طبق متن قانون اساسي، معاون اول رييس‌جمهور وظيفه اداره كشور را بر عهده خواهد گرفت و ظرف 50 روز آينده، با برگزاري انتخابات، منتخب جديد ملت براي يك دوره چهار ساله انتخاب خواهد شد.
