ديپلماسي در دورنماي جديد

۱۴۰۳/۰۳/۱۵ - ۲۳:۵۶:۱۹
کد خبر: ۳۱۳۹۶۵
ديپلماسي در دورنماي جديد

دولت جديد فارغ از حوزه‌هاي مختلف بايد در حوزه ديپلماسي هم راهبردهاي خلاقانه‌اي به كار بگيرد تا دستاوردهاي قبلي حفظ و دستاوردهاي جديدتري نيز خلق شود. واقعيتي كه براي ايران امروز بسيار مهم است، آن است كه نگاه و مروري در خصوص دلايل موفقيت‌هاي كشور و بهبود شاخص‌هاي موفقيت منطقه‌اي شود، سپس دستاوردهاي كسب شده بررسي و استخراج و عواملي كه باعث شكل‌گيري اين موفقيت‌ها شده، تقويت شوند.

جعفر قنادباشي

دولت جديد فارغ از حوزه‌هاي مختلف بايد در حوزه ديپلماسي هم راهبردهاي خلاقانه‌اي به كار بگيرد تا دستاوردهاي قبلي حفظ و دستاوردهاي جديدتري نيز خلق شود. واقعيتي كه براي ايران امروز بسيار مهم است، آن است كه نگاه و مروري در خصوص دلايل موفقيت‌هاي كشور و بهبود شاخص‌هاي موفقيت منطقه‌اي شود، سپس دستاوردهاي كسب شده بررسي و استخراج و عواملي كه باعث شكل‌گيري اين موفقيت‌ها شده، تقويت شوند. در نقطه مقابل از سياست‌هايي كه باعث بروز مشكلات شده و ظرفيت‌هاي كشور را در مسير هدر رفتن قرار داده، جلوگيري شود. واكنش‌هاي قدرت‌هاي بزرگ نشان مي‌دهد كه ايران توانسته دستاوردهاي قابل توجهي در حوزه سياست خارجي به دست آورد. به گونه‌اي كه امروز ايران از سوي طرف‌هاي مختلف به عنوان يك قدرت منطقه‌اي مطرح شده است. تحريم‌هاي اقتصادي دامنه‌دار، مذاكرات هسته‌اي و...واكنش‌هايي است كه دليل بروز آنها پيشرفت ايران است.هر اندازه ايران به عنوان محور مجموعه‌اي كشورهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي پيشرفت كند، دامنه اثرگذاري ساير كشورها در منطقه كاهش پيدا كرده و آنها را ناچار به واكنش‌هاي تند و مبتني بر خشم مي‌كند. ايران در سطح منطقه جدا از راهبردهاي قبلي كه طي دهه‌هاي اخير دنبال كرده بايد مناسبات تازه‌اي را هم در پيش گيرد، از جمله اين ضرورت‌ها توسعه مناسبات اقتصادي با كشورهاي منطقه و گسترش روابط با همسايگان است. اين رويكرد هم در حوزه اقتصادي (واردات و صادرات كالاهاي مورد نياز ايران) و هم در حوزه تامين امنيت منطقه اثرگذار است. هر اندازه ايران روابط مناسب‌تري با همسايگان داشته باشد، مرزهايش را بيشتر امن كرده است.روابط ايران با اقليم كردستان، پاكستان و جمهوري آذربايجان بسيار كليدي و مهم است و نتايج آن امروز به عينه پيداست. موضع‌گيري منطقي ايران در خصوص رخدادهاي افغانستان هم از اين دست سياست‌هاي درست است. بيشترين صادرات ايران اتفاقا به همين نوع كشورهاي منطقه و همسايه است. در ماجراي جمهوري آذربايجان بسياري از كشورهاي معاند تلاش مي‌كردند روابط ايران با اين كشورها را همراه با چالش كنند كه سياست‌هاي درست ايران باعث شد، روابط دو كشور به شكل راهبردي تحكيم شود. دشمناني كه درصدد سوءاستفاده از روابط ايران با آذربايجان بودند امروز متوجه شده‌اند كه روابط اين دو كشور راهبردي شده و به راحتي با چالش مواجه نمي‌شود. همين وضعيت در خصوص روابط ايران با تركمنستان هم صدق مي‌كند. واردات گاز ايران از تركمنستان در سال‌هاي قبل مشكلاتي داشت كه اين مشكلات در دوران جديد حل و فصل شدند. گسترش روابط با عربستان و بهبود روابط با كشورهاي حاشيه خليج‌فارس از  ديگر دستاوردهايي است كه ايجاد شده و در دورنماي آينده بايد حفظ شود.در حوزه روابط آسيايي ايران توانست به ديپلماسي فعالي دست بزند و عضو شانگهاي و پس از آن عضو بريكس شود. پيگيري‌ها و پشتكارهاي دستگاه سياست خارجي، ايران را به مجموعه وسيع‌تري از كشورها و مجامع وارد ساخت و تنوع بيشتري در سبد ديپلماسي ايران ايجاد كرد. نتيجه اين ديپلماسي فعال، امنيت بيشتر در منطقه و اتحاد بيشتر كشورهاي اسلامي بود. در حوزه روابط با عربستان هم ايران ديپلماسي درخشاني را در پيش گرفت. ايجاد معاونت اقتصادي در حوزه سياست خارجي يكي ديگر از دستاوردهاي ايران در اين حوزه بود. دولت جديد بايد تلاش كرده تا اين دستاوردهاي مثبت را دنبال كند. اعمال سياست‌هاي تشويقي براي بخش خصوصي در راستاي بهبود مناسبات ارتباطي و اقتصادي با كشورهاي منطقه مي‌تواند در دوران جديد هم ادامه يابد و دستاوردهاي بسياري براي ايران شكل دهد. ايران بايد تلاش كند دامنه روابط خود را از منطقه به جهان تا افق كشورهاي آفريقايي و امريكاي لاتين هم برساند. محور اصلي سياست‌هاي ايران بايد ترغيب بخش خصوصي به فعاليت و رابطه برقرار كردن باشد. در خصوص مواجهه با قدرت‌هاي جهاني هم سياست‌هاي درستي از سوي ايران اعمال شده كه در دولت بعدي هم بايد دنبال شود. اگر اين احساس در قدرت‌هاي غربي ايجاد شود كه ايران در مسائل مختلف مايل به عقب‌نشيني است آنها به پيش مي‌رانند و مطالبات بيشتري را مطرح مي‌كنند. ايران بايد از موضع عزت با قدرت‌هاي جهاني مذاكره و گفت‌وگو كند و بداند نتيجه‌بخش‌ترين سياست در عرصه عمل، ايستادگي در برابر خواسته‌هاي نامعقول قدرت‌ها و تلاش براي استيفاي منافع ملي است.