پزشكيان، ظريف و ضرورت حل معضل تحريمها
هيچ فرد و جرياني در ايران وجود ندارد كه مخالف رفع تحريمها باشد؛ تنها عده معدودي كه از آنها با عنوان كاسبان تحريمها ياد ميشود از تداوم تحريمها و تنشها خشنود هستند. افراد و گروههايي كه به بهانه دور زدن تحريمها، كاسبي پر رونقي راه انداختهاند و اموال مردم را به جيب ميزنند. جماعت زيادي از ايرانيان اما موافق لغو تحريمها هستند.
هيچ فرد و جرياني در ايران وجود ندارد كه مخالف رفع تحريمها باشد؛ تنها عده معدودي كه از آنها با عنوان كاسبان تحريمها ياد ميشود از تداوم تحريمها و تنشها خشنود هستند. افراد و گروههايي كه به بهانه دور زدن تحريمها، كاسبي پر رونقي راه انداختهاند و اموال مردم را به جيب ميزنند. جماعت زيادي از ايرانيان اما موافق لغو تحريمها هستند. اختلاف ميان اين دو تفكر از كجا شكل ميگيرد؟ اختلاف اصلي بر سر چگونگي رفع تحريمهاست. بايد ديد آيا با شعار دادن ميتوان تحريمها را پايان داد و لغو كرد؟ اينكه جريان سياسي خاصي مدام يادآوري كند كه ضعفهاي برجام چه بوده و نقاط قوت اين سند را اساسا نبيند آيا كمكي به رفع تحريمها و حل مشكلات مردم ميكند؟ برجام هرچه كه بود گذشت؛ بايد ديد امروز چه كار ميتوان براي كاستن از آلام مردم صورت داد؟ حتي منتقدان برجام هم كه كاسب تحريم نيستند، موافق لغو تحريمها هستند. منتها روش آنها اين است كه ميگويند بايد نگاهمان به داخل باشد. آنها تصور ميكنند كه صرفا ميشود از طريق درونزايي و افزايش توليد ملي طرف مقابل را از تداوم تحريمها پشيمان كرد. اما اگر قرار بود از اين طريق اين مكلات حل شوند، طي 3 سال زمامداري دولت سيزدهم اين مشكلات بايد پشت سر گذاشته ميشد. اما اين گونه نشد؛ براي هر نوع واردات و صادراتي در عمل بايد با كشورها مختلف و نهادهاي گوناگون ارتباط داشت. معاملات تهاتري در قرن 21 عملا موضوعي پايان يافته است.
اما ايران ناچار است به دليل تحريمها از آن استفاده كند. براي پايان دادن به اين روش غلط بايد تحريمها را لغو كرد. مگر اينكه مثلا براي درآمد 100 دلاري صادرات نفت و ساير اقلام، ناچار به تخفيق 20 تا 30 دلاري باشيم. در ادامه براي انتقال همين 70 تا 80 دلار به داخل كشور هم بايد 20 تا 25 درصد، حق دلالي پرداخت كرد تا پول ملت ايران به كشور منتقل شود. در واقع نيمي از داراييهاي مردم به دليل تحريمها از ميان رفته و نصيب دلالها ميشود. دوستاني كه مخالف برجام هستند، هيچ راهكار جايگزيني ارايه نميكنند. مسعود پزشكيان در صحبتهاي ديروز خود كه همراه با محمدجواد ظريف در صدا و سيما انجام شد، از مخالفان برجام خواست كه راهكار جايگزين خود را براي برجام ارائه كنند.
اينكه ادعا شود كه تحريم نعمت است و تحريمها اقتصاد را شكوفا ميكند، درست نيست. شايد مردم سالها قبل اين ادعاها را قبول ميكردند اما امروز يك چنين اظهارات غير واقعي مورد پذيرش مردم هم نيست. برخي از افراد و گروهها اعلام ميكنند اگر گفته شود تحريمها اثرگذار است به معناي آدرس دادن به دشمن است. اما اين افراد و گروهها فراموش ميكنند كه امروز دادههاي اطلاعاتي و اقتصادي كشورها، پنهان نيست و به راحتي ميتوان اثرات تحريم در اقتصاد ايران و هر نقطهاي از جهان را استخراج كرد. ايران بايد به سمتي حركت كند كه در آن الگويي شفاف از رشد ارائه شود. چه موافقان برجام و چه مخالفان آن، بايد الگوها و راهكارهاي مدنظر خود را ارائه كرده و اجازه دهند مردم از دل اين برنامهها و گفتمانها رويكرد مورد نظر خود را انتخاب كنند. مسعود پزشكيان چهرهاي است كه در اين مسير حركت ميكند. گفتمان خود را ارائه ميكند و راهكار مورد نظر خود را ارائه ميدهد. به نظرم 4 راهكار مهم را براي عبور از چالشهاي موجود ميتوان در دستور كار قرار داد.
1) بالا بردن توان اقتصادي از طريق تعامل كردن با كشورهاي مختلف تا حد ممكن. 2) بالا بردن توان هستهاي كشور كه خوشبختانه بسترهاي آن فراهم شده است. 3) افزايش توان ديپلماسي عمومي كشور براي اقناع افكار عمومي داخلي و خارجي. 4) اتخاذ ديپلماسي قوي در حوزه سياست خارجي كه از طريق آن بتوان راهبردهاي كشور را به درستي اجرايي كرد. همه اين ضرورتها در گروي پايان دادن به تحريمهاي اقتصادي است. يكي از كارهاي مهمي كه ميتواند عملياتي شود، گفتوگوي مستقيم با ايالات متحده است.
برخي مدام گذشته را به رخ ميكشند و ميگويند چون در گذشته تلاش شد و به ثمر نرسيد، پس ديگر نبايد به دنبال آن رفت. امروز به اين صورت است كه ايران ديدگاههايش را به طرف عماني ميگويد و طرف عماني آن را در اختيار امريكا قرار ميدهد و امريكا هم نظراتش را به رابط عماني ميگويد و الي آخر!!! لازم است گفتوگوها در راستاي تحقق منافع ملي به صورت مستقيم با طرف امريكايي ادامه يابد. رييسجمهور آينده ايران بايد مذاكرات را با طرفهاي اروپايي و امريكايي با هدف پايان دادن به تحريمها آغاز كرده و تداوم ببخشد.