بيمارستاني ديگر در آتش سوخت. طبق آخرين اخبار قربانيان بيمارستان «قائم رشت» به ۱۰ نفر رسيد. اما اين روزها كسي نمي‌تواند در مورد اين اخبار زياد حرف بزند. همه سرگرم شور و حال انتخاباتي‌اند. هيچ كدام از كانديداها طي اين روزها نه در مورد مسائل اجتماعي و نه حتي در مورد حوزه‌هاي مهمي مانند بهداشت ودرمان حرف زده‌اند نه نگاهي به وضعيت معيشتي كارگران انداختند. در اين شرايط كه نامزدهاي انتخاباتي به فكر اين هستند تا حريف رااز ميدان به در كنند در شهري مانند رشت نه يك شهر كوچك دور افتاده بيمارستاني آتش مي‌گيرد. مسوولان بيمارستان بدون توجه به آژير خطر سعي مي‌كنند شرايط را عادي جلوه دهند و در نهايت بعد از ۳ ساعت تعلل اقدام به تخليه بيمارستان مي‌كنند و به اين ترتيب جان ۱۰ انسان بي‌گناه را قرباني ندانم كاري خود كردند.
از تهران تا رشت؛ مرگ در كمين
فرقي نمي‌كند شما در كدام شهر به كدام مركز درماني برويد. همانطور كه يك مركز درماني مجهز در تهران به نام «سينا اطهر» در آتش ندانم كاري سوخت و هم بيماران و هم پزشكان آن قرباني شدند، اتفاقي ديگر در بيمارستان «گاندي» تهران افتاد همان بيمارستاني كه براي ورود هم بايد ميليون‌ها تومان پرداخت مي‌كردي اما اين بيمارستان بدون اينكه مردم خبري از آن داشته باشند بارها اخطار ايمني دريافت كرده بود و بعد از آتش سوزي رييس بيمارستان به فيلمي در فضاي مجازي به دنبال سرپوش گذاشتن بر بي‌توجهي خود و ديگر مسوولان در نقش يك قرباني ظاهر شد. حالا هم بيمارستان قائم رشت بيمارستاني كه خيلي هم ساختمان آن قدمت ندارد نزديك به ۹ سال پيش افتتاح شده اما حالا به جاي اينكه فضاي امن براي بيماران باشد به قتلگاه آنها تبديل شد.
تاييديه آتش‌نشاني هم اثر نكرد
البته استثنائا در مورد بيمارستان قائم رشت، از سوي مسوولان وزارت بهداشت اعلام شده كه تاييديه‌هاي آتش‌نشاني را داشته و از نظر ايمني و اعلام و اطفاء حريق مشكل نداشته و علت حريق هم در دست بررسي است.
خطر «ناايمن‌ها»!
انفجار سيلندر گاز در كلينيك سينا اطهر در تيرماه ۱۳۹۹ با ۱۹ كشته و ۱۴ مصدوم، آتش‌سوزي در بيمارستان حضرت رسول در تيرماه ۱۴۰۱ و موخرترين مورد هم غروب پنجشنبه پنجم بهمن ماه ۱۴۰۲ حريق بيمارستان گاندي تهران كه البته همزمان با اطفا حريق، تخليه بيماران نيز صورت گرفت و خطر از بيخ گوش‌شان رد شد؛ اينها حوادث تلخ سال‌هاي اخير هستند كه البته عبرت نشدند و حالا هم بايد آتش‌سوزي بيمارستان بين‌المللي قائم (عج) رشت و فوت ۹ تن از بيمارانش را به بايگاني تجارب تلخ سال‌هاي گذشته اضافه كرد.
به اذعان مسوولان آتش‌نشاني در استان‌هاي مختلف، ساختمان‌هاي ناايمن در تمام شهرها وجود دارند و مادامي كه پيوست ايمني جدي گرفته نشود و يك‌بار براي هميشه مشكل ساختمان‌هاي ناايمن برطرف نشود، اين خطر وجود دارد كه هر لحظه گاندي‌ها، متروپل‌ها، پلاسكوها و سينا اطهرهاي ديگري تكرار شوند؛ به‌طوري كه به عنوان مثال، مديرعامل سازمان آتش نشاني تهران در ماجراي حريق بيمارستان گاندي عنوان كرد كه هرچند ساختمان‌هاي ناايمن در تهران كاهش يافته، اما همچنان ۷۵ ساختمان به دلايل مختلف ايمن‌سازي نشده‌اند و متاسفانه بيمارستان و اماكن دولتي هم جزو اين ۷۵ ساختمان ناايمن هستند.
در ماجراي حريق در طبقه ۱۶ بيمارستان گاندي، انتقال آن به نماي كامپوزيت و تسري زبانه‌هاي آتش به طبقات ديگر نيز سازمان آتش نشاني اعلام كرد كه اين بيمارستان پنج مرتبه اخطار ايمني داشته اما متاسفانه به اين اخطارها توجهي نشده و اگر يك هزارم خسارتي كه به اين بيمارستان وارد شد، براي ايمني هزينه مي‌كردند اين اتفاق در اين ابعاد رخ نمي‌داد.
۳۵۰ بيمارستان بالاي ۲۵ سال در كشور
در جريان حريق بيمارستان گاندي، دكتر سعيد كريمي، معاون درمان وزارت بهداشت اعلام كرد كه« ۳۵۰ بيمارستان در كشور حضور دارند كه بيش از ۲۵ سال قدمت دارند و اين بيمارستان‌ها به اورهال نياز دارند. وزارت بهداشت به اين بيمارستان‌ها طي يك بازه زماني شش ماهه فرصت داده كه نسبت به رفع خطر اقدام كنند.»
او در آن بازه زماني همچنين گفت كه« ۲۰۰ بيمارستان از ۳۵۰ بيمارستاني كه بايد نسبت به رفع خطر اقدام مي‌كردند، در اين زمينه اقدام كردند. پروانه ۱۰۰ بيمارستان هم به‌دليل عدم رفع مشكلات، تمديد نشده است كه بيمارستان گاندي نيز جزو همين بيمارستان‌هايي بود كه مجوزش تمديد نشده بود.»
نواقصي كه قرار بود رفع شود
در ماجراي حريق بيمارستان بين‌المللي قائم (عج) رشت نيز طبق گفته رييس سازمان آتش‌نشاني رشت، « آژير آتش به صدا درآمده اما عدم انجام درست و به موقع عمليات اوليه اطفا توسط پرسنل و تركيدگي باتري‌ها سبب آتش گرفتن كل اتاقك كه در طبقه منفي بيمارستان قرار داشت، شده و شعله‌ها كل طبقه را در بر گرفته است.»
او درباره تاييديه‌هاي ايمني اين بيمارستان، با بيان اينكه بيمارستان‌ها همه ساله تاييديه‌هاي ايمني را دريافت
و به روزرساني مي‌كنند، تاكيد كرده كه « در سال جاري نيز جلسات مربوط به ايمني را با رياست بيمارستان برگزار كرديم و قرار شد كه برخي از نواقص رفع شود.»
رييس سازمان آتش‌نشاني رشت، بيمارستان قائم را داراي حداقل ضوابط ايمني از جمله سيستم اعلام حريق و خاموش‌كننده‌هاي دستي و فاير باكس نسبت به بيمارستان‌هاي ديگر دانسته و متذكر شده كه « پروانه ساختماني اين بيمارستان در سال ۸۷ صادر شده و لذا در ويرايش جديد آيين نامه ايمني، كليه بيمارستان‌ها مكلف به تعبيه سيستم اطفاء حريق شده‌اند.»
يادآوري ساختمان‌هاي ناايمن و تلنبار هشدارهاي كاغذي
در هر حال حادثه حريق بيمارستان قائم رشت و جان باختن ۹ تن از بيماران باعث شد تا معضل ساختمان‌هاي ناايمن و تلنبار هشدارهاي كاغذي و تقريبا بي‌اثر را مجددا يادآوري كند و براين نكته تاكيد مجدد شود كه ايمني يك مطالبه و كالاي لوكس نيست؛ موضوعي كه پيش از اين سوده نجفي، عضو هيات رييسه شوراي شهر تهران و در پي حادثه آتش‌سوزي بيمارستان گاندي تاكيد كرد كه اخطارهاي آتش نشاني جنبه تشريفاتي و اداري پيدا كرده و لازم است شهرداري نسبت به ثبت شكايت از ساختمان‌هاي ناايمن در قوه قضاييه اقدام كند.
مي‌توان گفت كه پس از حادثه سينا اطهر حساسيت نسبت به ايمني مراكز درماني افزايش يافت و قرار شد اقداماتي در اين زمينه صورت گيرد؛ اما متاسفانه زماني كه ايمن‌سازي به بحث منابع مالي مي‌رسد، دچار مشكل مي‌شود. البته هرچند نمي‌توان گفت كه همه بيمارستان‌ها شرايط ناايمن دارند؛ بلكه برخي از بيمارستان‌ها شرايطي مناسب و متاسفانه برخي ديگر هم در شرايط خطرناك بوده و چندين بار اخطار ايمني دريافت كرده‌اند؛ به ويژه مراكز درماني كه در فضاهاي كوچك‌تر ساخته شده، راه‌هاي فرار آنها مشكل دارد و تراكم جمعيت نيز در آنها بالاست؛ در اين ميان بيمارستان سوختگي شهيد مطهري تهران يكي از مثال‌هاي بيمارستاني است كه اخطارهاي تلنبار شده دارد و جزو بيمارستان‌هاي پرمراجعه و البته پرخطر است. در اين ميان پيش از اين مسوولان منابع فيزيكي وزارت بهداشت بارها نسبت به فرسودگي بيمارستان‌ها در كشور هشدار داده‌اند؛ به‌طوري كه پيش از اين به ايسنا اعلام شده بود كه در دهه ۸۰ در كشور ارزيابي لرزه‌اي بيمارستان‌هاي كشور در دستور كار قرار گرفت و نتايج اين ارزيابي نشان داد كه حدود ۷۰ درصد ساختمان‌هاي درماني يا همان بيمارستان، در كشور فرسوده‌اند. اين ميزان در تهران به دليل قدمت بيمارستان‌ها بيش از ۸۰ درصد بوده است. نتايج همچنين نشان داد بيش از ۹۰ درصد بيمارستان‌هاي فرسوده امكان مقاوم‌سازي نداشته و به عبارتي مقاوم‌سازي آنها توجيه‌پذير نيست و بنابراين اين بيمارستان‌ها بايد جايگزين شوند.
نهضت بيمارستان‌سازي و ترميم درصد فرسودگي
به اذعان مسوولان معاونت توسعه وزارت بهداشت، باتوجه به اينكه سياست نهضت بيمارستان‌سازي در كشور از سال‌هاي گذشته و به‌ويژه در ۱۵ سال اخير با ساخت بيش از ۴۰ هزار تخت بيمارستاني كه بعضي از اين بيمارستان‌ها جايگزين بيمارستان‌هاي فرسوده قبلي بوده‌اند، آغاز شده؛ درصد فرسودگي ترميم يافته و تنها در دولت سيزدهم نيز حدود ۱۷هزار تخت بيمارستاني جديد به بهره‌برداري رسيد؛ با اين وجود وزارت بهداشت پيش از اين اعلام كرده بود كه برنامه جايگزين كردن ۵۰ هزار تخت فرسوده فعلي را در يك برنامه ميان مدت در دستور كار قرار داده كه البته اين برنامه در آن زمان بيش از ۱۵۰ هزار ميليارد تومان براي دولت هزينه داشت و لازم است توسط سازمان برنامه و بودجه و همچنين مجلس شوراي اسلامي مورد حمايت جدي قرار گيرد.
همچنين ذكر اين نكته نيز لازم است كه مسوولان معاونت توسعه وزارت بهداشت درباره وضعيت ايمني بيمارستان‌هاي جديد ساخت و امكان تخليه فوري پرسنل و بيماران در بيمارستان‌ها در صورت بروز حوادث غيرمترقبه پيش از اين به ايسنا اعلام كردند كه «در بيمارستان‌هاي جديد با توجه به ضوابط جديد آتش‌نشاني، فضايي به نام فضاي ايمن در طبقات بيمارستان‌ها تعبيه مي‌شود تا در زمان بروز حادثه بيماران و پرسنل در آن مكان به‌طور موقت مستقر شوند؛ موضوعي كه در ساختمان‌هاي قديمي امكان ايجاد اين فضا به دلايلي از جمله ساختار قديمي و غير استاندارد، وجود ندارد.» در پايان بايد گفت كه ايمني كالاي لوكس و تشريفاتي نيست و انتظار مي‌رود اين روزها كه تنور انتخابات داغ است و نامزدها نيز هر كدام به صورت جداگانه درحال ارايه برنامه‌هاي مهم خود در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و ... در جهت اقناع و جذب راي و اعتماد مردم هستند، در برنامه‌هايشان نگاه ويژه‌اي هم به مقوله پيشگيري و ايمني در ساختمان‌ها و مراكز پرخطري كه عموما هم عمومي و پر رفت و آمد هستند، داشته باشند.
