مذاكرات ايران و افغانستان در حقابه هيرمند وارد فاز جديد شد
سخنگوي صنعت آب با تاكيد بر اينكه هيچ‌گاه از حقابه هيرمند عقب‌نشيني نخواهيم كرد، گفت: مجموعه اقداماتي كه در حوزه تامين آب سيستان انجام داديم مطلقا جايگزين حق آب ايران از هيرمند نيست، اينها راهبردهايي است تا هرگز مردم سيستان و بلوچستان و زاهدان نگران وضعيت وخيم و لاينحل آب نباشند.
سخنگوي صنعت آب با تاكيد بر اينكه هيچ‌گاه از حقابه هيرمند عقب‌نشيني نخواهيم كرد، گفت: مجموعه اقداماتي كه در حوزه تامين آب سيستان انجام داديم مطلقا جايگزين حق آب ايران از هيرمند نيست، اينها راهبردهايي است تا هرگز مردم سيستان و بلوچستان و زاهدان نگران وضعيت وخيم و لاينحل آب نباشند.
عيسي بزرگ‌زاده در گفت‌وگو با ايلنا، درباره ديپلماسي ايران در حوزه حقابه هيرمند و اوضاع آب در سيستان و بلوچستان اظهار داشت: در مورد سيستان و بلوچستان و مشخصا رودخانه هيرمند گفتني‌هاي قابل توجهي وجود دارد، سال‌هاي طولاني و در طول تاريخ؛ آب منطقه سيستان از هيرمند تامين مي‌شد، طي معاهده ۱۳۵۱ حقابه‌اي براي ايران در نظر گرفته شد كه ميزان آن در سال نرمال ۸۲۰ ميليون متر مكعب است، يعني اين حقابه كه قبل از معاهده چند ميليارد متر مكعب بود به كمتر از يك ميليارد متر مكعب كاهش پيدا كرد، قبلا آب در هامون‌ها به ميزان چند ميليارد متر مكعب جمع مي‌شد و در طول سال به مصرف مي‌رسيد اما وقتي حقابه ما از هيرمند كم و به ۸۲۰ ميليون متر مكعب رسيد، ايران مخازن چاه‌نيمه را راه‌اندازي كرد تا اين آب كم را در درون مخازن چاه‌نیمه ذخيره كند، سطح اين مخازن نسبت به هامون پوزك، صابوري و هيرمند كمتر بود، اين آب كم براي مردم سيستان باقي مي‌ماند تا در طول سال بتوانند از آن استفاده كنند.
وي ادامه داد: اگر چاه‌نيمه‌ها نبودند و ما اين آب‌ها را ذخيره نمي‌كرديم در عرض ۲ تا ۳ ماه آب تبخير شده و مردم سيستان بدون آب مي‌ماندند، سال‌هاي طولاني اين سيستم حاكم بود تا اينكه سد كمال‌خان افتتاح شد، سدي كه ساز و كارهاي طراحي اشتباهي دارد و در طرف مسير اصلي هيرمند تنها دريچه‌هاي كنترل شده را تعبيه كرده و سرريز آزاد را در ارتفاع پايين‌تر و به طرف شوره‌زار گودزره هدايت كرده‌اند و اين باعث هدررفت فراوان آب در مواقع سيلابي و آسيب‌پذير شدن حقابه ايران شده است. سخنگوي صنعت آب گفت: از همان زمان ديپلماسي و تدبير ايران بر اين قرار گرفت كه بايد راهبرد تامين آب را تغيير دهد بنابراين طرح روئين‌تن‌سازي سيستان را پيشنهاد و در دولت مصوب شد كه در دولت كنوني به اجرا درآمد، تا پيش از اين طرح تامين آب ۵ شهرستان سيستان، بيش از ۹۰۰ شهر منطقه توسط هيرمند تامين و درواقع تك‌منبعي بود، حتي آب منطقه ۲ زاهدان هم از هيرمند تامين مي‌شد، اكنون در تامين حقابه اين رودخانه اختلال ايجاد شده بنابراين تامين آب يك ميليون نفوس ايراني به‌علاوه مهاجرين افغان منطقه به خطر افتاد، به‌عبارت ديگر تامين آب ۵ شهرستان، ۱۱ شهر، نزديك ۱۰۰۰ روستا و منطقه زون ۲ زاهدان كه ۵۰۰ هزار نفر در آن منطقه ساكن هستند؛ به مخاطره افتاد، نتيجه اينكه تصميم گرفتيم راهبرد را تغيير دهيم و تامين آب از تك‌منبعي به چندمنبعي تبديل شود.
وي بيان داشت: در چارچوب طرح روئين‌تن‌سازي سيستان سه بسته راهبردي تعريف شد، بر اين اساس اقدامات كوتاه‌مدت و آني عمدتا بر حفاري چاه در منطقه جمع‌آوري آب بوده است، زيرا مشكل كميت آب داشتيم و نمي‌توانستيم به اندازه كافي آب شيرين را تامين كنيم و آب شور با اي‌سي ۱۸ تا ۲۰ هزار واحد را داشتيم بنابراين آب‌شيرين‌كن، ايستگاه پمپاژ و مهندسي مجدد تاسيسات منطقه را انجام داديم، بيش از ۲۰۰ حلقه چاه در منطقه هامون، هيرمند، هرمك، شيله، زهك، سيستان و بندان حفر كرديم، ده‌ها كيلومتر جاده دسترسي، تجهيز و جمع‌آوري ايجاد شد، ده‌ها كيلومتر لوله‌گذاري، مخازن نگهداري آب، ايستگاه پمپاژ كمكي و آب‌شيرين‌كن احداث شد، اين اقدامات فوري و اضطراري با اقدامات ميان‌مدت كه انتقال آب از آبخوان شرقي پشتيباني شد يعني كار بخش آبخوان شرقي هم آغاز شده و با قدرت جلو مي‌رود، در طرح بلندمدت هم انتقال آب از دريا در دستور كار است كه پيشرفت كار خوبي دارد، با مجموعه اين عوامل سيستم تك‌منبعي منطقه تبديل به چندمنبعي شد، يعني با با اقدامات اضطراري و كوتاه‌مدت تا ۵ سال و با اقدامات ميان‌مدت ۵ تا بيش از ۱۰ سال هدف‌گذاري شده و مشكل نخواهيم داشت، با اقدامات بلندمدت نيز كلا پروژه تكميل مي‌شود.
