ايران، در انتظار تكميل كابينه دولت پزشكيان

هرچند شهادت اسماعيل هنيه در تهران و واكنش جهاني نسبت به اين اتفاق تلخ، بخش مهمي از فضاي سياسي ايران را نيز به خود اختصاص داد اما با توجه به اينكه تنها چند روز از مراسم تحليف رييس‌جمهور گذشته، بخش مهمي از جامعه در انتظار نهايي شدن تركيب كابينه دولت چهاردهم و آغاز به كار همه‌جانبه براي حل مشكلات كشور هستند.

در روزهايي كه از آغاز به كار رسمي مسعود پزشكيان گذشته، او پس از انتصاب محمد رضا عارف به عنوان معاون اول خود اعلام كرد كه كار بر روي گزينه‌هاي نهايي وزراي پيشنهادي به مجلس نيز ادامه دارد و اين احتمال وجود دارد كه در هفته جاري، فهرست ابتدايي نامزدها از سوي پزشكيان تاييد شده و سپس براي دريافت راي اعتماد به مجلس شوراي اسلامي ارسال شود.

همزمان با اين اتفاق اما رييس‌جمهور در حكمي مهم، سمت محمد جواد ظريف را در دولت جديد مشخص كرد. ظريف كه در طول مبارزات انتخاباتي، به عنوان يكي از اصلي‌ترين اعضاي ستاد پزشكيان فعاليت كرده بود، پيش از اين گفته بود كه علاقه‌اي به حضور در دولت ندارد اما با حكم رييس‌جمهور، ظريف نيز اعلام كرده كه در سمت معاون راهبردي پزشكيان، كار خود را رسما آغاز خواهد كرد.

در حكم پزشكيان براي ظريف آمده: به استناد اصل يكصد و بيست و چهارم قانون اساسي و با توجه به مراتب شايستگي و تجارب ارزشمند مديريتي سوابق دانشگاهي و اجرايي به موجب اين حكم جناب عالي را به سمت «معاون راهبردي رييس‌جمهور» منصوب مي‌نمايم. انتظار مي‌رود با بهره‌گيري از تجربه‌هاي انباشته مديران ارشد كشور در دهه‌هاي گذشته و توانمندي‌هاي گسترده علمي تخصصي و كاربردي، نخبگان انديشكده‌ها و نهادهاي جامعه مدني، تحولات كلان داخلي و بين‌المللي و ميزان توفيق در دستيابي به اهداف قانون اساسي سند چشم‌انداز و سياست‌هاي كلي مصوب مقام معظم رهبري (مدظله العالي) را رصد نموده، مستقيما به اينجانب منعكس نماييد. در انجام اين وظيفه توجه به تعهدات انتخاباتي و ظرفيت‌هاي نظارتي مردمي ضروري است به منظور جلوگيري از اضافه كردن ساختار و تشكيلات جديد و استفاده بهينه از ظرفيت‌هاي موجود، شايسته است مسووليت مركز بررسي‌هاي استراتژيك رياست‌جمهوري را بر عهده گرفته و وظايف و كارويژه‌هاي اين مركز را به تشكيلات مناسب براي معاونت راهبردي رياست‌جمهوري تبديل كنيد. بديهي است به منظور اجراي وظايف اين معاونت دستگاه‌ها و نهادهاي دولتي همكاري لازم را به عمل خواهند آورد.توفيقات جناب عالي را از درگاه خداوند متعال خواستارم.

به دنبال اين دستور، جواد ظريف نيز با انتشار متني رسما تاييد كرد كه در اين حوزه جديد كار خود را آغاز خواهد كرد. متن پيام محمدجواد ظريف در شبكه اجتماعي ايكس به شرح زير است:

«سلام بر شما. از تذكر مشفقانه شما سپاسگزارم.

قرار نداشتم در اين دولت مسووليتي را قبول كنم. ولي نگراني، دلخوري و اصرار هم ميهنان بزرگوار، به ويژه در فضاي مجازي، در چند روز گذشته باعث شد كه ناگزير شوم آن نگاه را قدري تغيير دهم؛ ولي در حد رسميت يافتن يك مسووليت مشورتي كه بارها گفته‌ بودم در خدمت رييس‌جمهور عزيز خواهم بود.

پيشنهاد بيشتر دوستان پذيرفتن معاونت سياسي رييس‌جمهور بود اما آن سمت از يك سو مسووليتي اجرايي بود و از سوي ديگر باعث تداخل در وظايف و شائبه تضعيف وزارت‌خانه‌هاي سياسي مي‌شد كه آن را به مصلحت ندانستم. 

بر اين اساس، پيش‌نويس حكم معاونت راهبردي رييس‌جمهور با چند هدف تهيه شد و با امضاي تفقدآميز رياست محترم جمهوري رسميت يافت:

۱- هيچ ديوانسالاري و سازوكار جديدي درست نشود و باري بر بودجه دولت و سفره مردم نباشد.

۲- هيچ تداخلي در كار دستگاه‌ها ايجاد نشود.

۳-هيچ دستگاهي تضعيف نشود.

۴-حلقه وصل دولت با مردم، انديشكده‌ها و نهادهاي مدني نظارتي همچون ‎كمند باشد.

۵-با توجه به اصرار دكتر پزشكيان و تاكيدات بنده در دوران انتخابات و نيز در سه هفته رياست بر شوراي راهبري مبني بر استفاده از فكر نو و توانمندي‌هاي جديد (كه اميدوارم و مي‌كوشم با درايت و شجاعت دكتر پزشكيان عزيز حاصلش در تركيب هيات دولت كام مردم را شيرين‌ كند) از يك سو و ضرورت بهره‌گيري از تجربه انباشته مديران با تجربه چهل سال گذشته از سوي ديگر، مسووليت جديد بتواند جايگاهي رسمي براي اين مهم ايجاد كند.

ضمن تشكر از تذكر سازنده جنابعالي،
اميدوارم در اين مسير بنده را از راهنمايي خود محروم نفرماييد.»

به اين ترتيب تركيب نزديكان پزشكيان در انتخابات براي حضور در كابينه در حال روشن شدن است. اين در حالي است كه كار دولت براي معرفي وزرا نيز ادامه دارد. معاون اول رييس‌جمهور گفت: جلسات تعيين و معرفي كابينه در حال انجام است و اميدواريم قبل از اينكه به ضرب‌الاجل قانوني برسيم، كابينه معرفي شود.محمدرضا عارف در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: جلسات تعيين و معرفي كابينه در حال انجام است و ان‌شاءالله اميدوار هستيم قبل از اينكه به ضرب‌الاجل قانوني برسيم، آقاي رييس‌جمهور كابينه را كه از افراد شايسته خواهند بود، معرفي كند و در اين بين شايستگي افراد اولويت اصلي است.

در كنار بحث بر سر اعضاي كابينه، به نظر مي‌رسد كه بسياري از كشورهاي جهان نيز آماده هستند تا همكاري خود با دولت ايران را آغاز كنند. رييس‌جمهور در روزهاي گذشته در جريان ديدارهاي متعدد بين المللي كه داشته از اين گفته كه ايران با حفظ اصول طلايي و كلان خود، آمادگي دارد تا با دنيا تعامل داشته باشد. توجه به حادثه شهادت اسماعيل هنيه و لزوم موضع‌گيري كشورهاي مستقل جهان نسبت به اين موضوع نيز مساله ديگري است كه از سوي پزشكيان مورد تاكيد قرار گرفته است.

پزشكيان در بخش از سخنان خود در ديدار با «ژورالدو الكمين» معاون رييس‌جمهور برزيل، اقدام جنايتكارانه ترور شهيد اسماعيل هنيه رييس دفتر سياسي حماس را نشان‌دهنده خوي وحشي‌گري رژيم صهيونيستي و عدم پايبندي آنها به قوانين و معاهدات بين‌المللي عنوان كرد و افزود: رژيم جنايتكار صهيونيستي در غزه زنان و كودكان را به خاك و خون مي‌كشد و مدارس و بيمارستان‌ها را بمباران مي‌كند اما تأسف‌آور آن است كه مدعيان حقوق بشر از اين رژيم حمايت مي‌كنند. معاون رييس‌جمهور برزيل هم ضمن محكوميت اقدام جنايتكارانه ترور اسماعيل هنيه و نيز كشتار زنان و كودكان فلسطيني در نوار غزه بر همبستگي دولت و ملت برزيل با مردم فلسطين تاكيد كرد. ژورالدو الكمين همچنين با تاكيد بر آمادگي كشورش براي تعميم همكاري‌هاي دوجانبه ايران و برزيل از بخش تجاري و كشاورزي به بخش‌هاي مختلف بهداشت و درمان، دارويي، انرژي، پتروشيمي و معادن، دعوت نامه رسمي لولا داسيلوا رييس‌جمهور برزيل براي حضور دكتر پزشكيان در اجلاس سال آينده بريكس در اين كشور را به رييس‌جمهور تقديم كرد.

رييس‌جمهور در ديدار با «عثمان صالح محمد» وزير امور خارجه اريتره، همسويي و اشتراك مواضع ايران و اريتره به ويژه در حمايت و پشتيباني از مردم مظلوم فلسطين را ارزشمند توصيف و با تاكيد بر ضرورت افزايش تلاش‌ها براي تقويت و ارتقاي روابط في‌مابين تصريح كرد: جمهوري اسلامي ايران براي انتقال تجارب و اشتراك ظرفيت‌هاي خود با كشور اريتره آمادگي دارد.

پزشكيان همچنين ترور اسماعيل هنيه را اقدامي جنايتكارانه و رذيلانه عنوان و تأكيد كرد: بدون ترديد اين جنايت بدون پاسخ نخواهد ماند. در ادامه اين ديدار وزير امور خارجه اريتره نيز در اين ديدار انتخاب پزشكيان به عنوان رييس‌جمهور ملت ايران را تبريك گفت و گسترش تعاملات و روابط جمهوري اسلامي ايران و اريتره را خواستار شد. عثمان صالح محمد همچنين ضمن محكوميت ترور اسماعيل هنيه رييس دفتر سياسي جنبش حماس، اين اقدام جنايتكارانه را به دو ملت ايران و فلسطين تسليت گفت. پزشكيان در ديدار با «پنگ چينگ هوآ» فرستاده ويژه رييس‌جمهور و نايب رييس كنگره ملي خلق چين، چين را شريكي راهبردي و استراتژيك در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران دانست و تصريح كرد: چين همواره از دوستان روزهاي سخت ايران بوده است و كمك‌هاي پكن براي مقابله با تحريم‌هاي ظالمانه امريكا را از ياد نخواهيم برد.

وي با بيان اينكه «رژيم صهيونيستي و حاميان آن به دنبال گسترش تنش و تداوم ناآرامي در منطقه هستند»، به عضويت دايم چين در شوراي امنيت سازمان ملل اشاره كرد و از دولت اين كشور خواست از تمام ظرفيت‌هاي خود براي محكوم كردن جنايتگري‌هاي رژيم صهيونيستي استفاده كند. در ادامه اين ديدار فرستاد ويژه رييس‌جمهور چين نيز در اين ديدار ضمن تبريك و ابلاغ سلام و آرزوهاي نيك رييس‌جمهور چين براي موفقيت پزشكيان در دوره رياست‌جمهوري، ايران را كشوري مهم در منطقه و شريكي راهبردي براي چين دانست و تصريح كرد: چين براي روابط با ايران اهميت زيادي قائل بوده و خواستار توسعه هر چه بيشتر اين روابط است. پنگ چينگ هوآ همچنين از پاسخ دكتر پزشكيان به پيام تبريك رييس‌جمهور چين و اتخاذ مواضع اميدبخش در زمينه توسعه همكاري‌هاي دو كشور قدرداني كرد.

پزشكيان شامگاه در ديدار با «ساليفو مودي» فرستاده ويژه و وزير دفاع نيجر، ضمن تبريك فرا رسيدن اولين سالگرد انقلاب مردم نيجر، براي آنها در اين مسير آرزوي موفقيت كرد و با بيان اينكه ملتي كه عزم و اراده و رهبراني آگاه و شجاع داشته باشد مي‌تواند در مقابل همه توطئه‌هاي دشمنان آزادي و استقلال خود بايستد، اظهار داشت: تلاش خواهيم كرد همكاري‌هاي فيمابين را در عرصه‌هاي مختلف گسترش دهيم. فرستاده ويژه رييس‌جمهور نيجر هم با بيان اينكه انقلاب جوان نيجر، انقلاب اسلامي و دولت نيجر، نظام جمهوري را الگوي خود قرار داده‌اند، خاطرنشان كرد: دولت امروز نيجر برآيند استقلال‌خواهي مردم اين كشور و واكنشي به عملكرد دولت وابسته قبل بود و همه تلاش ما اين است كه با اتكا به خودمان منافع و رفاه مردم را تامين كنيم.

به اين ترتيب با نهايي شدن فهرست كابينه در روزهاي آينده و در صورتي كه مجلس با دولت در دادن راي اعتماد همكاري كند، دولت جديد ايران در ماه پاياني تابستان با تمام توان فعال خواهد شد و بايد ديد كه شرايط تا چه ميزان امكان دستيابي به اهداف را پيدا خواهد كرد.