چگونه از خودمان در برابر نور خورشید محافظت کنیم؟
مواجهه بیش از حد با UV یا اشعه فرابنفش به عنوان علت اصلی اثر مضر روی پوست، چشم و سیستم ایمنی شناخته شده است این در حالی است که با محافظت مناسب، چهار مورد از هر پنج سرطان پوست قابل پیشگیری است و انجام اقدامات احتیاطی ساده می‌تواند همه چیز را تغییر دهد.
مرتضی حسن‌نیا کارشناس پرتوها در مرکز بهداشت خوزستان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به افزایش دما و چگونگی حفاظت در برابر پرتوهای فرابنفش خورشیدی اظهار کرد: افزایش میزان بروز سرطان‌های پوست در دهه‌های گذشته، با قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش شغلی و تفریحی بسیار مرتبط است.
وی با بیان اینکه آسیب UV عمدتا قابل اجتناب است، افزود: مواجهه بیش از حد با UV به عنوان علت اصلی اثر مضر روی پوست، چشم و سیستم ایمنی شناخته شده است. در برخی فرهنگ‌ها، برنزه شدن ممکن است از نظر زیبایی، مطلوب باشد و خود را به عنوان نمادی از جذابیت و تندرسی مطرح کرده باشد در صورتی که هیچ جنبه سلامتی در مورد برنزه شدن وجود ندارد. برنزه شدن ناشی از مقاومت پوست شما برای جلوگیری از آسیب بیشتر است.
چگونه با خیال راحت از آفتاب لذت ببریم؟
کارشناس پرتوها در مرکز بهداشت خوزستان گفت: با محافظت مناسب، چهار مورد از هر پنج سرطان پوست قابل پیشگیری است و انجام اقدامات احتیاطی ساده می‌تواند همه چیز را تغییر دهد.
وی بیان کرد: فعالیت‌های خارج از منزل فواید جسمی و روانی زیادی دارد. این فواید باید با محافظت از پوست در برابر اثرات نامطلوب شناخته شده اشعه UV متعادل شوند. برای اقدامات حفاظتی مناسب در برابر نور خورشید باید زمان مواجهه با آفتاب ظهر محدود شود؛ تشعشعات UV نور خورشید دو ساعت قبل تا دو ساعت پس از ظهر خورشیدی قوی‌ترین تشعشعات هستند. تا حد امکان باید قرار گرفتن در معرض UV را در این ساعات، به ویژه در ماه‌های بهار و تابستان، محدود کرد. می‌توان با خیال راحت در ساعات اولیه صبح و اواخر بعد از ظهر بیرون از منزل رفت زیرا در این بازه، خطر آفتاب سوختگی بسیار کاهش می‌یابد.
به شاخص UV دقت کنید
حسن‌نیا گفت: شاخص UVI شاخص اندازه‌گیری میزان اشعه UV است. مقادیر این شاخص از صفر به بالا متغیر است؛ هر چه UVI بیشتر باشد، احتمال آسیب به پوست و چشم بیشتر می‌شود و زمان کمتری برای آسیب رساندن نیاز دارد. این ابتکار مهم به ما کمک می‌کند تا فعالیت در فضای باز به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که از قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه UV جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: هر چند باید همیشه اقدامات احتیاطی را در برابر مواجهه بیش از حد با این اشعه انجام داد اما برای اقدامات ایمنی در برابر اشعه UV در زمانی که شاخص UV برابر ۳ یا بالاتر است، باید دقت ویژه‌ای شود. اندازه‌های شاخص UV برای منطقه یا مکان خاص شما ممکن است وجود داشته باشد؛ به عنوان مثال می‌توانید به وب‌سایت‌های خدمات هواشناسی و اپلیکیشن‌های هواشناسی یا SunSmart Global UV App که زمان‌های حفاظت در برابر نور خورشید را نیز نشان می‌دهد، مراجعه کنید.
هوشمندانه از سایه استفاده کنید
کارشناس پرتوها در مرکز بهداشت خوزستان گفت: زمانی که اشعه UV شدیدترین میزان را دارد باید به دنبال سایه گشت. البته باید توجه شود که مکان‌های سایه‌دار مانند درختان، چترها یا سایبان‌ها، محافظت کامل در برابر UV را تامین نمی‌کنند و هنوز فرد در معرض UV ناشی از تشعشعات پراکنده و بازتابش‌ها است؛ به ویژه در مکان برفی یا در مناطقی با سطوح روشن مانند سطوح آب، سواحل شنی، یا ساختمان‌های سفید.
وسایل حفاظتی بپوشید
وی بیان کرد: بهترین محافظت در برابر UV در فضای باز با استفاده از لباس حاصل می‌شود. یک کلاه با لبه پهن حفاظت در برابر UV را برای چشم‌ها، گوش‌ها، صورت و پشت گردن را تامین می‌کند. لباس‌های کیپ بافته شده، از پوست حفاظت می‌کنند و عینک آفتابی به سبک wraparound که صددرصد حفاظت در برابر UV-A و UV-B را تامین می‌کند، آسیب‌های چشمی ناشی از مواجهه با نور خورشید را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
از کرم ضدآفتاب استفاده کنید
حسن‌نیا گفت: توصیه می‌شود از کرم‌های ضدآفتاب با طیف گسترده برای نواحی پوستی که نمی‌توانند با لباس پوشانده شوند، استفاده شود. استفاده از کرم ضدآفتاب با طیف گسترده (حفاظت UV-A و UV-B) با حداقل SPF ۳۰ توصیه می‌شود. هر دو ساعت یکبار، به ویژه پس از تعریق، شنا، بازی یا ورزش در فضاهای باز، مجدداً از کرم ضد آفتاب استفاده شود.
وی افزود: البته حفاظت در برابر نور خورشید به بهترین وجه از طریق در سایه ماندن و پوشیدن لباس، به جای استفاده از کرم‌های ضدآفتاب به دست می‌آید. کرم‌های ضدآفتاب نباید برای طولانی کردن زمان سپری شده در نور خورشید استفاده شوند. این کرم‌ها با اینکه می‌توانند شروع آفتاب‌سوختگی را به تاخیر بیندازند اما نمی‌توانند به طور کامل اشعه UV را مسدود کنند.
از استفاده از دستگاه‌های برنزه‌کننده خودداری کنید
کارشناس پرتوها در مرکز بهداشت خوزستان گفت: دستگاه‌های برنزه‌کننده به گونه‌ای طراحی شده‌اند که میزان بالایی از اشعه UV ساطع می‌کنند. ارتباط واضحی بین استفاده از دستگاه برنزه‌کننده و سرطان پوست وجود دارد. آثار مفید استفاده از دستگاه برنزه‌کننده مانند تولید ویتامین D، با آثار مضر آن مغلوب می‌شود بنابراین بهتر است از برنزه‌کننده‌ها به طور کامل اجتناب شود. به همین منظور، چندین کشور قوانینی را برای ممنوعیت یا محدود کردن استفاده از دستگاه‌های برنزه کننده اجرا کرده‌اند.
حفاظت در برابر نور خورشید کی ضروری می‌شود؟
وی عنوان کرد: به طور کلی باید بین بهار و اوایل پاییز که پرتوهای خورشید در شدیدترین اندازه هستند، مراقب بود. در مناطق گرمسیری و نزدیک به خط استوا، بسته به نوع پوست هر فرد ممکن است محافظت در برابر اشعه فرابنفش در تمام طول سال ضروری باشد.
حسن‌نیا گفت: اشعه UV کمی در ساعات اولیه صبح یا اواخر بعدازظهر به زمین می‌رسد اما میزان UV می‌تواند دو ساعت قبل و دو ساعت پس از ظهر خورشیدی بسیار بالا باشد.
وی بیان کرد: هنگامی که در تعطیلات در مکان‌های آفتابی هستید، آنجا می‌توانید در خطر جدی ناگهانی مواجهه با تابش شدید UV باشید، به ویژه افرادی که پوست روشن دارند.
چنین مواجهه متناوبی یک عامل خطر جدی برای سرطان پوست است بنابراین مهم است که از حساسیت UV خود آگاه باشید و از خود در برابر اشعه UV محافظت کنید.کارشناس پرتوها در مرکز بهداشت خوزستان گفت: سطوح می‌توانند تابش UV را منعکس کنند و بنابراین اشعه UV را به میزانی بالاتر از مقدار پیک روزانه شاخص UV، تشدید می‌کنند.
به عنوان مثال برف می‌تواند ۹۰ درصد از اشعه UV را منعکس کند در حالی که نمای سفید حدود ۲۰ درصد از تابش UV را منعکس می‌کند. باید مطمئن شوید که از خود در بربر UV محافظت می‌کنید؛ به ویژه زمانی که به اسکی می‌روید، ورزش‌های آبی انجام می‌دهید یا زمان طولانی را در ساحلی با رنگ روشن می‌گذرانید.
