دانستی‌های لازم درباره عفونت شایع و خطرناک اچ پی وی
HPV شایع ترین عفونت مقاربتی در جهان است، بیش از ۲۰۰ نوع اچ پی وی وجود دارد و اکثر آنها هیچ علامتی ندارند. با این حال، انواع پرخطر آن می تواند منجر به عفونت های مزمن و رشد پیش سرطانی شود.
برخی از انواع HPV یا همان عفونت ویروس پاپیلومای انسانی باعث ایجاد زگیل می شوند و برخی نیز می توانند انواع مختلفی از سرطان را ایجاد کنند. اکثر عفونت‌های HPV منجر به سرطان نمی شوند. اما برخی از انواع HPV تناسلی می توانند باعث سرطان قسمت تحتانی رحم شوند که به دهانه رحم متصل می‌شود. انواع دیگر سرطان‌ها، از جمله سرطان های مقعد، آلت تناسلی، واژن، فرج و پشت گلو (اوروفارنکس)، با عفونت HPV مرتبط هستند. این عفونت ها اغلب از طریق تماس جنسی یا سایر تماس های پوستی منتقل می‌شوند. واکسن‌ها می‌توانند به محافظت در برابر سویه های HPV کمک کنند که احتمال ایجاد زگیل تناسلی یا سرطان دهانه رحم وجود دارد.
در واقع این ویروس زیرگونه‌های متعددی دارد و بر همین اساس تظاهرات و پیامدهای متفاوتی نیز ایجاد کند. برخی از انواع این ویروس ممکن است باعث ایجاد ضایعات زگیل تناسلی شود و البته تعدادی از آنها هم در ظاهر هیچ علامتی ندارند. ضایعات زگیلی ممکن است محدود باشند یا به شکلی وسیع، نواحی تناسلی و اطراف آن را درگیر کند.
هر دو دقیقه یک زن بر اثر سرطان دهانه رحم جان خود را از دست می دهد. در سرتاسر جهان، موارد جدید سرطان دهانه رحم با سرعت نگران کننده ای در حال افزایش است.
با این حال، واکسیناسیون روتین علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، عامل اصلی سرطان دهانه رحم، می تواند از اکثریت قریب به اتفاق موارد جلوگیری کند. هنگامی که واکسن های HPV با غربالگری و درمان سرطان دهانه رحم ترکیب می شوند، نقش اصلی را در مسیر از بین بردن این بیماری کشنده ایفا می کنند.
بیش از ۱۳۰ کشور در حال حاضر واکسن های HPV را در برنامه های معمول ایمن سازی خود ادغام کرده اند، اما این کافی نیست. میلیون‌ها زن و دختر، اغلب آن‌هایی که در فقیرترین کشورهای جهان زندگی می‌کنند، هنوز به واکسن‌ها، غربالگری و درمانی که می‌تواند جانشان را نجات دهد، دسترسی ندارند.
جلوگیری از ۶ سرطان
در همین خصوص دکتر علی مطلق، متخصص رادیوانکولوژی و هیات علمی دانشگاه درباره واکسن‌های HPV می‌گوید: «واکسن HPV برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم می‌تواند خیلی کمک کند.»
او بیان می‌کند: «برخی معتقدند واکسن HPV سبب افزایش رفتارهای جنسی پرخطر می‌شود، وقتی بررسی کردیم متوجه شدیم مقالات علمی زیادی وجود دارد که تزریق این واکسن سبب افزایش رفتار جنسی پرخطر نمی‌شود.»
مطلق ادامه می‌دهد: «تعداد کشورهایی که طی پنج سال گذشته تزریق واکسن HPV را به برنامه‌های خودشان اضافه کردند خیلی زیاد است، به غیر از ایران سایر کشورهای اسلامی ملاحظات فرهنگی خودشان را دارند، ما نمی‌توانیم بگوییم همه آن کشورهای اسلامی بدون ملاحظه تزریق واکسن HPV را به برنامه‌های خودشان اضافه کرده‌اند.»
او می‌گوید: «متاسفانه به‌دلیل رفتارهای پرخطر شیوع HPV در ایران درحال زیاد شدن است، نکته مهم این است که با تزریق این واکسن فقط جلوی ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست که گرفته می‌شود، حداقل شش گروه از سرطان‌ها هستند که با تزریق این واکسن به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا می‌کنند. اگر در ایران هم تزریق واکسن HPV با قیمت مناسب انجام شود جلوی سرطان‌ها در دو دهه آینده را می‌گیرد.»
شش اشتباه رایج درباره واکسن HPV
در این مطلب به شش اشتباه رایج درباره واکسن اچ‌پی‌وی می‌پردازیم:
۱. با توجه به اینکه شایع‌ترین سرطان ناشی از اچ‌پی‌وی، سرطان گردن رحم است؛ تزریق واکسن گارداسیل فقط به خانم‌ها توصیه می‌شود
نه، اینطور نیست! اولا اچ‌پی‌وی علاوه بر سرطان گردن رحم می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری سرطان‌های دیگری مانند سرطان دهان و زبان و حنجره هم باشد. ثانیا سرایت زگیل تناسلی در تماس‌های جنسی آنقدر سریع و ساده است که توصیه می‌شود با واکسیناسیون هردو جنس، جلوی بروز و شیوع آن هرچه‌زودتر گرفته شود. بنابراین تزریق واکسن گارداسیل هم به خانم‌ها توصیه می‌شود، هم به آقایان.
۲. واکسیناسیون اچ‌پی‌وی بهتر است در سن‌وسالی انجام شود که روابط جنسی فرد شروع شده
اگرچه راه اصلی سرایت اچ‌پی‌وی، تماس جنسی است؛ اما مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC) توصیه می‌کند واکسن گارداسیل قبل از شروع روابط جنسی تزریق شود؛ پیش از آنکه فرد در معرض اچ‌پی‌وی قرار بگیرد. این مرکز، سن ایده‌آل برای واکسیناسیون دختران و پسران را ۱۱ تا ۱۲سالگی می‌داند.
۳. تزریق زودهنگام واکسن گارداسیل برای کودکان خطر دارد
مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC)، تزریق واکسن را از سن ۹سالگی کاملا بی‌خطر، موثر و ایمن می‌داند و برخلاف نظر کارشناسانی که این کار را باعث بیداری جنسی کودکان می‌داند؛ بر این باور است که پژوهش‌های متعددی این ادعا را رد کرده‌اند.
۴. بعد از ابتلا به زگیل تناسلی، تزریق واکسن دیگر توصیه نمی‌شود
اگرچه پس از ابتلا دیگر برای تزریق واکسن دیر شده اما اگر فرد به سویه‌های خطرناک اچ‌پی‌وی مبتلا نشده باشد، باز هم توصیه می‌شود واکسن بزند تا از سویه‌های خطرناک‌تر در امان بماند. با این حال، بهترین حالت اثربخشی واکسن، این است که قبل از ابتلا تزریق شود تا به کلی جلوی بروز بیماری را بگیرد.
۵. تزریق یک دوز واکسن گارداسیل برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی کفایت می‌کند
نه، اینطور نیست! اثربخشی مطلوب گارداسیل در شرایطی است که دوز یا دوزهای یادآور نیز تزریق شود. توصیه مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC)، این است که کودکان ۱۱-۱۲ساله دو دوز جداگانه واکسن را در فاصله ۶ماه تزریق کنند و در سنین بالاتر نیز سه دوز جداگانه در فواصل مناسب تزریق شود.
۶. تزریق واکسن گارداسیل بعد از ۲۷سالگی بی‌اثر است
تزریق واکسن تا سن ۴۵سالگی همچنان می‌تواند موثر باشد اما در صورتی که از سن ۲۷سالگی عبور کرده باشید، توصیه مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC) این است که قبل از تزریق واکسن با پزشک خود مشورت کنید تا از اثربخشی آن برای خودتان مطمئن شوید.
