راهاندازی فازنخست تالار فرعی با معامله قراضه آهن
شرکت بورس کالای ایران فعالیت خود را از مهر سال 86 با ادغام بورس فلزات و کشاورزی آغاز کرد و در بهمن همان سال با اضافه شدن محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی، سه رینگ معاملاتی جداگانه در این بورس شکل گرفت.
بهگزارش سنا، نخستین بازار، رینگ فلزات نام گرفت که امروز بهدلیل توسعه معاملات و افزایش کالاهای پذیرش شده بهعنوان رینگ محصولات صنعتی و معدنی شهرت گرفته است.
دومین بازار به رینگ محصولات کشاورزی اختصاص دارد که میتوان گفت تنها بازار بورس کالا که تاکنون به جایگاه اصلی خود در اقتصاد کشور نرسیده، همین بازار است.
البته کارشناسان از بهبود سریع معاملات رینگ کشاورزی باتوجه به حمایتهای دولت و برنامههای بورس کالا خبر میدهند چراکه دو اتفاق بزرگ در انتظار رینگ کشاورزی و تحول این بازار است.
اتفاق نخست اجرای ماده 33 قانون بهرهوری کشاورزی است که به درج قیمتهای تضمینی بهجای خرید تضمینی دولت از کشاورزان مربوط میشود و این قانون بهزودی در تالار نقرهیی عملیاتی میشود.
اتفاق دوم نیز به معاملات قبض انبار اختصاص دارد که از طریق این معاملات، کشاورزان میتوانند با عرضه محصولاتشان در انبارهای تحت کلید بورس کالا در استانهای مختلف، محصولاتشان را با قیمت واقعی روی تابلو معاملات ببرند.
اما نام بازار سوم، رینگ محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی است که باتوجه به وسعت این بازار، در آبان سال 88 تالار صادراتی در جزیره کیش برای مبادلات این محصولات راهاندازی شد که البته به مرور محصولات صنعتی، معدنی و حتی کشاورزی نیز از طریق تالار کیش به بازارهای جهانی صادر شد.
روند توسعه بازار بورس کالا، در سال 87 با ایجاد معاملاتی جدید با عنوان قراردادهای آتی شکل دیگری به خود گرفت. معاملات قراردادهای آتی که برای بسیاری از مردم و حتی سرمایهگذاران ناشناخته بود به لطف قرار گرفتن سکه طلا در این قرارداد، خیلی زود مورد استقبال قرار گرفت و تا به امروز نیز رونق معاملات آتی سکه در جریان است.
ناگفته نماند که در ماههای قبل معاملات آتی زیرهسبز راهاندازی شد و کنجاله و زعفران هم در صف ورود به این بازار قرار دارند. اما جدای از چهار بازار اصلی بورس کالا یعنی رینگ صنعتی و معدنی، کشاورزی، پتروشیمی و فرآوردههای نفتی و آتی، یک بازار دیگر نیز با عنوان تالار یا رینگ فرعی در اواخر سال 91 مورد تصویب هیاتمدیره سازمان بورس قرار گرفت تا روند پیشرفت و توسعه معاملات بورس کالا تکمیلتر شود.
شاید وقتی خبر از راهاندازی یک بازار فیزیکی جدید در بورس کالا منتشر شد، این پرسش در ذهن برخی افراد شکل گرفت که باتوجه به حضور انواع کالاهای مختلف در بورس، چه محصولاتی در این تالار معامله خواهند شد. برای پاسخ به این پرسش باید عنوان کرد که تالار فرعی بورس کالا که از امروز بهطور رسمی فعالیتش را آغاز میکند و دو زیر شاخه اصلی دارد؛ زیر شاخه اول به معاملات املاک و مستغلات مربوط میشود بهطوریکه ارگانهای دولتی و بزرگ و بانکها میتوانند اموال مازاد خود را از طریق این تالار بهفروش برسانند.
به اعتقاد کارشناسان، بزرگترین مزیت این تالار، حذف پروسههای طولانیمدت و پرهزینه مزایدهها است بهطوریکه با شفاف و قانونمند شدن فروش اموال دولتی و غیردولتی، دیگر خبری از پاکتهای غیرشفاف مزایدهها نخواهد بود.
گفتنی است دولت در بسته خروج از رکود غیرتورمی بر فروش اموال مازاد بانکها و ارگانهای دولتی از طریق بورس کالا تاکید کرده است.
زیر شاخه دوم به کالاهای خارج از گونه اختصاص دارد. این کالاها بهدلیل آنکه دارای استاندارد لازم و توالی عرضه نیستند، امکان عرضه در تالارهای اصلی بورس کالا را ندارند به این ترتیب راهی تالار فرعی میشوند که قراضه آهن شرکت راهآهن نیز یکی از این کالاهای خارج از گونه است.
همچنین در حال حاضر محصولات خارج از گونه (آف گرید) در رینگ محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی در گروههای پلیمری و شیمیایی مورد معامله قرار میگیرند که با راهاندازی تالار فرعی، این محصولات نیز راهی بازار تازه تاسیس بورس کالا خواهند شد.
به این ترتیب در یک نگاه کلی و باتوجه به اینکه راهاندازی قراردادهای اختیار معامله (آپشن)، توسعه قراردادهای آتی، رونق معاملات محصولات کشاورزی، انتشار اوراق سلف موازی استاندارد بر پایه کالاهای جدید و زمزمههای بازگشت سیمان به رینگ صنعتی در برنامههای بورس کالا قرار دارد، شفافیت بازار کالای کشور و جذب سرمایههای سرگردان جامعه با ارتقای جایگاه این بورس متصور میشود.
همچنین در طرف مقابل؛ دولت در بسته خروج از رکود غیرتورمی وظایف مهمی را برای تنظیم بازار کالای کشور به بورس کالا محول کرده که این امر نشاندهنده اعتقاد ویژه دولت به بازار سرمایه بهویژه بورس کالاست.
در پایان گفتنی است از امروز تالار فرعی بورس کالا با عرضه برادههای فلزی ضایعاتی شرکت راهآهن، فعالیت خود را آغاز میکند.
در نخستین عرضه، 500 تن از براده فلزی ضایعاتی شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران، به قیمت پایه 9200 ریال روی تابلو میرود ضمن آنکه، محل تحویل کالا تهران، فروش بهصورت نقدی و سررسید تحویل کالا روز 26 مهرماه جاری تعیین شده است.