مذاکراتی که تحولات بزرگ را رقم میزند
هرگونه شکست یا توافق در مذاکرات هستهیی تحولات منطقهیی و بینالمللی را رقم خواهد زد.
هفته نخست مهر آخرین دور از گفتوگوهای جامع هستهیی ایران و 1+5 در نیویورک بدون رسیدن به توافق ملموسی به پایان رسید.
بهنظر میرسد اختلاف بر سر تعداد سانتریفیوژهایی که ایران میتواند حفظ کند، سوالات باقیمانده آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران، وضعیت راکتور آبسنگین اراک و چگونگی و تعداد تحریمهایی که باید لغو شوند از دلایل اصلی اعلامشده در عدم کسب نتیجه در مذاکرات نیویورک بوده است.
کمتراز 2ماه تا اتمام زمان امضای توافق جامع هستهیی بین ایران و گروه 1+5 باقی مانده و همگان منتظر از سرگیری مجدد گفتوگوهای وعدهدادهشده در پایان نشست نیویورک هستند، اما با وجود گذشت زمان، همچنان وعده دوهفته داده میشود. در آخرین اظهاراتی که در این راستا صورت گرفته، سرگئیریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه روز گذشته اظهار امیدواری کرد که تاریخ دقیق و نحوه کار مذاکرهکنندگان ایران و 1+5 طی 10 تا 14روز آینده مشخص شود. خبرگزاری ایتارتاس با اعلام این خبر گزارش داد که، ریابکوف، گفت که زمان زیادی برای دستیابی به توافق نهایی بر سر برنامه هستهیی ایران باقی نمانده است.
این عضو ارشد تیم مذاکرهکننده روس افزود: دور جدید مذاکرات ایران و گروه 1+5 پس از چندین تماس وزیر امور خارجه ایران برگزار خواهد شد. ما امیدواریم که یک تاریخ دقیق و نحوه کار طی 10 تا 14روز آینده مشخص شود.
ریابکوف اظهار کرد: تقریبا هیچ زمانی نمانده است و برای بهنتیجهرسیدن تا ضربالاجل تعیینشده 24نوامبر رایزنیهایی بیوقفه لازم است. بهنظر میرسد هنوز توافق بر سر ازسرگیری مذاکرات صورت نگرفته و در پشتپرده همچنان رایزنیها دنبال میشود تا تمامی اعضا برای مذاکرات آماده شوند، چرا که معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز بر این امر اشاره کرده و تصریح کرد که ما همچنان با دفتر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ارتباطیم، منتظر پیامهایی مشخص هستیم و شرکایمان را ترغیب میکنیم تا در نخستین فرصت، دور بعدی مذاکرات هستهیی را برگزار کنند. وی افزود: انتظار میرود محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاتریناشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با یکدیگر دیدار کنند اما چگونگی این دیدار هنوز مشخص نیست.
3آذر آخرین فرصت برای امضای توافق جامع اعلام شده است. در این فرصت رایزنیهای نهایی برای حل اختلافات دنبال میشود هرچند که بازهم نخستوزیر رژیم صهیونیستی همچنان بر اولویتبخشیدن به محدود کردن برنامه هستهیی ایران تاکید میکند.
رژیمصهیونیستی، عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیجفارس از توافقی که به ایران اجازه غنیسازی بدهد، حمایت نمیکنند.
بر همین اساس است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی روز گذشته در گفتوگو با شبکه خبری سیانان بار دیگر با تکیه بر ادعاهای بیاساس خود مبنی بر اینکه ایران، حماس و داعش در یک ردیف قرار دارند گفت: «با وجود ضرورت مبارزه با نیروهای داعش، تحت کنترل درآوردن برنامه هستهیی ایران باید در اولویت قرار گیرد.» نخستوزیر رژیم صهیونیستی همچنین در این گفتوگو مدعی شد که رژیمصهیونیستی و دیگر کشورهای عرب میانهرو برنامه هستهیی ایران و داعش را یک چالش میدیدند که باید با آن مقابله کرد. میتوان اینطور استنباط کرد که درصورتیکه توافق صورت بگیرد رژیمصهیونیستی مجبور خواهد شد تا تصمیم بگیرد که آیا میخواهد حملهیی یکجانبه به ایران انجام دهد یا اعتبار خودش را بر سر تهدیدهای نظامی مکرر از دست بدهد.»
بههرحال نباید فراموش کرد که اوضاع بینالمللی و منطقهیی بهسرعت در حال تغییر است بهخصوص در یکسال گذشته و مطمئنا نتیجه مذاکرات هستهیی بر ژئوپلیتیک منطقه، روابط بین قدرتهای بزرگ و در حال ظهور تاثیر خواهد گذاشت. میتوان گفت که هرگونه شکست در مذاکرات میتواند باعث شود که تندروهای امریکایی رژیمصهیونیستی در کنگره بهدنبال تصویب تحریمهای جدید بروند.
ایران نیز باید تصمیم بگیرد که آیا برای دفاع از خود دنبال تدابیر جدید و مقابله با حمله احتمالی رژیمصهیونیستی یا امریکا برود یا نه و درنهایت مجبور شود که از پیمان انپیتی خارج شود و یکی از نتیجه بارز این تصمیم این خواهد بود که خلع سلاح خاورمیانه با مشکل مواجه خواهد شد. بهعلاوه مشکل داعش که درحالحاضر به دغدغه بزرگ قدرتهای بینالمللی تبدیل شده پیچیدهتر شود. حال اگر توافق جامع در زمان تعیینشده صورت بگیرد بهبود روابط ایران و امریکا و غرب را در پی خواهد داشت که از نتایج بارز آن ایجاد جبهه قوی در منطقه علیه داعش و ایجاد ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه خواهد بود.