خرید پرنده‌های امتحان پس‌داده
در دنیا تنها تعداد مشخصی شرکت تولیدکننده هواپیما وجود دارد که محصولات و تولیداتشان مورد قبول تمامی کشورهاست و به همین خاطر نیز منطق حکم می‌کند تا در صورتی که تصمیم به خرید هواپیما داشته باشیم به این شرکت‌های سازنده مراجعه کنیم.
دو غول هواپیماسازی بویینگ و ایرباس، شرکت‌های هواپیماسازی بمباردیر، امبرائر و‌ای.تی.آر از جمله شرکت‌های تولیدکننده در جهان هستند که مورد توجه قرار دارند.
از سوی دیگر تا پیش از نهایی شدن قراردادهای ایران ایر با شرکت‌های بویینگ و ایرباس برخی اعتقاد داشتند که می‌توان شرکت‌های هواپیماساز روس را نیز در فهرست خرید هواپیما قرارداد اما هواپیماهای روس به دلیل آنکه وضعیت‌شان مشخص است و از پشتیبانی قوی نیز برخوردار نیستند نمی‌توانستند انتخاب خوبی باشند.
نکته دیگر در خصوص احتمال خرید هواپیما از سازندگان روسی به مذاکرات سال‌های 87-86 برای خرید توپولوف 204 بازمی‌گردد که البته این مذاکرات با وجود اینکه نزدیک به 10 سال هم طول کشید در نهایت به نتیجه نرسیدند و این بی‌نتیجه ماندن نیز به این خاطر بود که موتورهایی که برای این هواپیماها ساخته می‌شد، مختص شرایط سرد روسیه بود و با آب و هوای گرم ایران همخوانی نداشت و به همین خاطر نیز نمی‌توانست پرواز موفقی در ایران داشته باشد.
از طرف دیگر به دلیل سیستم کمونیستی روسیه تمامی دستورالعمل‌های مربوط به این هواپیماها به زبان روسی بود و به همین خاطر به سختی می‌توانست مورد استفاده قرار گیرد.
در خصوص هواپیمای سوخو نیز که مدتی احتمال خرید این نوع هواپیما وجود داشت نیز باید گفت اولا سوخوها هنوز وارد فاز تجاری نشده‌اند و اخیرا نیز این هواپیماها در پرواز خود در برزیل دچار مشکل شد و مسوولان سازنده آن مجبور به تعمیر آن شدند.
نکته دیگر آنکه خرید هواپیماهای روسی در ایران به دلیل تجربه استفاده از این هواپیماها در ایران و از سوی دیگر پشتیبانی بسیار ضعیف آنها چندان مورد توجه نیست زیرا حتی در صورت خرید این نوع هواپیما به دلیل اینکه مردم و مسافران خاطره خوبی از سفر با این نوع هواپیماها ندارند چندان به صرفه و اقتصادی نیست زیرا مسافران رغبت و تمایلی برای سفر با هواپیماهای شرقی ندارند. در صورتی که در مورد ایرباس و بویینگ این موضوع صدق نمی‌کند زیرا تولیدات این شرکت‌ها مورد استفاده بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی در سرتاسر جهان است و ضمن آنکه تجربه استفاده از این نوع هواپیماها نیز تجربه خوبی است.
از سوی دیگر حال که به واسطه برجام دریچه‌یی برای ورود هواپیماهای جدید و نو به کشور باز شده بهتر است تا به جای آنکه با خرید هواپیماهایی نظیر سوخو و c919 و سایر هواپیماهایی که تازه تولید شدهاند به وسیله آزمون و خطای این هواپیماها تبدیل شویم.
در واقع در صورتی که قرار باشد هواپیماهای تازه تولید شده مانند سوخو، c919 و هواپیمای ساخت شرکت میتسوبیشی آزمایش بشوند، بهتر است ابتدا کشورهای سازنده این نوع هواپیماها در ایرلاین‌های خود از آنها استفاده کنند و پس از تجربه آنها کشورهای دیگر اقدام به خرید از این نوع هواپیماها کنند.
به عنوان مثال باید بررسی شود که چه تعداد از ایرلاین‌های روس، چینی و ژاپنی از هواپیماهای ساخت کشور خود در پروازهای استفاده می‌کنند که البته پژوهشی که چندین سال پیش در خصوص توپولوف‌های 204 انجام شد نشان داد ایرفلوت که شرکت هوایی ملی روسیه است در ناوگان خود تنها از هواپیماهای ایرباس و بویینگ استفاده می‌کند که البته امروز نیز لازم است این بررسی در خصوص استفاده از هواپیماهای ساخت روسیه مانند سوخو انجام شود. نتیجه این بررسی نشان خواهد داد که این نوع هواپیماها آیا آنقدر از کیفیت خوبی برخوردار هستند تا خود شرکت‌های هواپیمایی کشور سازنده از آن استفاده کنند یا خیر.
این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که کیفیت هواپیماها بطور مستقیم با جان انسان‌ها رابطه دارد و به همین خاطر نمی‌توان برای آزمایش و تست یک نوع هواپیمای جدید ریسک کرد و جان انسان‌ها را به خطر انداخت.
در واقع لازم است مدیران و مسوولان وزارت راه و سازمان هواپیمایی کشوری برای نوسازی ناوگان هوایی کشور، هواپیماهایی را وارد کشور کند که پیش از این در تمامی دنیا تجربه خود را پس داده و امتحان شدهاند و این نگرانی وجود نداشته باشد که با خرید این هواپیماها قرار است چه اتفاقاتی در کشور بیفتد.
نکته دیگر آنکه این نگرانی در برخی از کارشناسان و افراد وجود دارد که می‌گویند قرارداد با ایرباس و بویینگ ممکن است دستمایه تنش‌های سیاسی بین ایران و امریکا شود و به همین خاطر اجرا شدن آنها نیز متوقف شده و نتوانیم هواپیماهای جدید را وارد کشور کنیم، در این خصوص نیز باید گفت، این پیش‌بینی در زمانی که قراردادها با بویینگ و ایرباس و به زودی با‌ای. تی. آر نهایی شد، در نظر گرفته شود.
به دلیل آنکه درصد امریکایی بودن قطعات در هر کدام از انواع هواپیماها فرق می‌کند (به عنوان مثال بویینگ 50 درصد و ایرباس‌ها 15 درصد از قطعات‌شان ساخت امریکاست) و به همین خاطر در صورتی که خطری لغو یا توقف خرید هواپیما هر کدام از این شرکت‌ها را تهدید کند می‌توان آن را با شرکت دیگر جبران کرد.
در نهایت اینکه باید بگویم رسیدن به هدف تبدیل شدن ایران به هاب هوایی منطقه تنها با نوسازی ناوگان هوایی کشور با خرید هواپیماهای نو امکان‌پذیر نیست و لازم است، در کنار خرید هواپیماهای جدید زیر ساخت‌های مورد نیاز و حمایت‌های لازم از سوی مسوولان و دست‌اندرکاران صنعت هوایی کشور نیز انجام شود.
