پول نباشد، چیز دیگری نیست
اگر عاشق عسل باشید و طبیعت نیز مقدار قابل اعتنایی عسل در اختیارتان قرار دهد، پس از خوردن میزانی از آن دیگر آن لذت اولیه را نمیبرید. این حالت برای اکثریت قریب به اتفاق کالاها وجود دارد و به همین دلیل میگویند که مطلوبیت نهایی کالاها روندی کاهنده دارد. یعنی اگر از خوردن یک قاشق عسل، یک واحد شادی به دست میآورید، وقتی قاشقهای زیادی خوردید دیگر به ازای یک واحد مصرف عسل لذت نمیبرید. اقتصاددانان معتقدند تنها کالایی که از این خاصیت به دور است، «پول» است. «پول» تنها کالایی است که هر چقدر از آن را مصرف کنید یا مالک آن باشید مطلوبیت کاهنده نخواهد داشت. این ویژگی جادویی پول و شیفتگی انسان به آن اندازهیی است که خشم و ناراحتی برمیانگیزد و برخی مذمت میکنند که پول چرک کف دست است. اما واقعیت این نیست. پول عنصری بسیار با ارزش است. این با ارزش بودن پول را میتوان در نتایج پژوهش انجام شده توسط دکتر فرهاد نیلی و همکارش که در صفحه 15 آن را میخوانید به خوبی دید. براساس نتایج این پژوهش، وقتی پول نیست شرکتهای بزرگ به شرایط انقباض و کوچک شدن میرسند و بنگاههای کوچک ایرانی به حالت مرگ میافتند. این روزها پول کم شده، زیرا رکود اقتصادی موجب کاهش پسانداز مردم و در نتیجه کاهش سرمایهگذاری شده است. دولت ایران نیز دیگر آن پولدار بزرگ نیست که هر لحظه اراده میکرد میتوانست یک بخش از اقتصاد را فعال کند و رشد و اشتغال ایجاد کند. وقتی پول نیست، چیز دیگری نیست و باید پول فراهم کرد. تنها راه مطمئن برای انباشت سرمایه در نهادهای پولی و سرمایههای خارجی است که باید با حوصله و بردباری راه ورود آنها را فراخ کرد. همانطور که نتایج پژوهش انجام شده نشان میدهد اینکه رشد پایدار سال 1393 و 1394 پدیدار شود در شرایط انقباض پولی با چالش جدی مواجه است. سوال این روزهای مردم و اقتصاددانان این است: از کجا پول بیاوریم.