نادیده گرفتن بخش تعاون، اشتباهی استراتژیک است
با وجود اولویت قانونی، تعاون هیچ سهمی از واگذاری‌های دولتی نداشته است
گروه تعاون سپیده پیری
بزرگداشت هفته تعاون را به تازگی پشت سر گذاشتیم. هفته‌یی پرترافیک که برنامه‌های ویژه‌یی برایش تدارک دیده شده بود. مسوولان بخش تعاون همه همت خود را به کار گرفته بودند تا ضمن برگزاری نشست‌ها و برنامه‌های مفید و کارآمد به بهترین شیوه از حضور مسوولان و دولتمردان در جمع تعاونگران استفاده شود. این هفته را که می‌توان بزرگ‌ترین جشنواره و گردهمایی تعاونگران دانست امسال رنگ و بویی متفاوت نسبت به سال‌های گذشته داشت. بدون اغراق می‌توان گفت تمام مردان تراز اول کشور درهفته تعاون دیداری با تعاونگران داشتند، اتفاقی که در گذشته اصلا شاهدش نبودیم تا جایی که رییس‌جمهور و سخنگویش درمراسم ویژه و جداگانه‌یی هریک وعده‌های امیدبخشی دادند. رییس‌جمهور از توجه جدی به این بخش گفت و نوبخت نیز از تخصیص بودجه مصوب شده برای بخش تعاون خبر داد. درصورتی که وعده‌های مطرح شده محقق شود، می‌توانیم شاهد تغییرات چشم‌گیری در این بخش تعاون باشیم که البته پیگیری مدیران این بخش را می‌طلبد. به همین مناسبت با بهمن عبدالهی رییس اتاق تعاون ایران گفت‌وگوی صمیمانه‌یی داشتیم که در زیر می‌خوانید:
در هفته تعاون دولتمردان و مسوولان بسیاری در برنامه‌های مناسبتی این هفته حضور داشتند. آیا حضور آنان صرفا جنبه تشریفاتی داشته یا می‌توان به تحقق وعده‌های مطرح شده امیدوار بود؟
درهفته تعاون مسوولان رده‌های مختلف درجمع تعاونگران حاضر شدند که می‌توان به حضور رییس‌جمهور، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزیر دادگستری، سخنگوی دولت و معاون حقوقی رییس‌جمهور اشاره کرد که هریک به فراخور وظایفی که داشتند مطالبی را عنوان کردند. ریس‌جمهور در نشستی که با تعاونگران داشت، خواستار توجه بیشتر به بخش تعاون شد و تاکید کرد: در روزهای بعد از لغو تحریم‌ها تعاون می‌تواند نقش پررنگ‌تری در اقتصاد داشته باشد. همچنین ریس‌جمهور خواستار اجرای احکام سند توسعه بخش تعاون شد. دکتر نوبخت نیز درمراسم افتتاحیه نمایشگاه توانمندی‌های بخش تعاون و بازدید مفصلی که از دستاوردهای این بخش داشتند به حل مشکلات مالی و بانکی تعاونگران اشاره کردند و از افزایش اعتبارات بخش تعاون در بودجه سنواتی کشور خبر داد. در رابطه با تحقق وعده‌های مطرح شده هم انتظارمان از مسوولان این است که وعده‌ها عملیاتی شود. در رابطه با سخنان دکتر نوبخت باید بگویم با توجه به شناختی که از ایشان دارم، مطمئنم که وعده‌هایشان عملیاتی می‌شود چرا خواسته و انتظار تعاونگران از مسوولان هم جز این نیست ما نیز پیگیر هستیم تا هرچه سریع‌تر این وعده‌ها محقق شود.
به نظر می‌رسد امسال در مراسم بزرگداشت هفته تعاون مقامات عالی کشور در مقایسه با سال‌های گذشته توجه ویژه‌یی به این داشتند. دلیل این تغییر رفتار چشمگیر را در چه می‌دانید؟
نظر دولت تدبیر و امید نسبت به بخش تعاون پررنگ‌تر از گذشته است و توجه ویژه‌یی نسبت به این بخش دارند که البته می‌توان به دلایلی نیز در این رابطه اشاره کرد. نقطه نظرات شخصی خود رییس‌جمهور و معاونانش در رابطه با توانمندی‌های بخش تعاون، مثبت بودن نظر مسوولان نسبت به واگذاری بخش‌های دولتی به فعالان در بخش‌های غیردولتی، تاکید مقام معظم رهبری بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و بخش تعاون می‌تواند از دلایل این اقدام باشد. امیدواریم نگاه مثبت و حمایتی مسوولان به بخش تعاون گسترش یابد.
با توجه به اتمام برنامه پنجم توسعه و پایان واگذاری‌های دولتی سهم بخش تعاون از تتمه واگذاری‌ها تنها شرکت‌های بزرگ و بدهکار است یا اتاق برنامه دیگری دارد؟
هرچند که زمان واگذاری‌ها به پایان رسیده است اما همچنان بخش‌های بسیاری وجود دارد که تعیین تکلیف نشده‌اند. همچنین از گذشته تاکنون انتقادات جدی به نحوه ارائه واگذاری‌ها وارد شده است و می‌توان گفت: با وجود اینکه قانون در شرایط مساوی اولویت را به تعاونی‌ها داده، بخش تعاون هیچ سهمی از این واگذاری‌ها نداشته است. قانون خواسته تا نسبت به تعاونی‌ها با شرایط ملاحظه گونه‌‌یی برخورد شود اما همچنان شاهد بی‌توجهی به این بخش بوده‌ایم.
با وجود تکلیف قانونی دلایل این بی‌مهری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تاکنون تکالیف قانونی بسیاری در رابطه با بخش تعاون محقق نشده است و دلیل آن می‌توان اینگونه آسیب‌شناسی کرد که بسیاری از مسوولان در دولت گذشته و حتی در زمان فعلی اعتقاد و باور عمیق نسبت به توانمندی‌های بخش تعاون ندارند و این رویکرد به اعتقاد بنده یک اشتباه استراتژیک است چراکه بخش بسیاری از ظرفیت‌های کشور نادیده گرفته می‌شود. البته به تازگی از طریق مذاکره با ریس سازمان خصوصی‌سازی امیدواریم برخی از واحد‌های مناسب را برای بخش تعاون جذب کنیم.
به تازگی مطلع شدیم اتاق تعاون، دبیرخانه‌یی با اتاق اصناف و بازرگانی تشکیل داده است. از اهداف و کارکرد این دبیرخانه بفرمایید؟
به‌طور کلی هدف تشکیل دبیرخانه صرفا واگذاری‌ها نبوده است. در بخش غیردولتی سه تشکل اتاق تعاون ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و اتاق اصناف فعال هستند. به عبارتی می‌توان گفت که این سه اتاق نماینده تمام فعالان غیردولتی اقتصاد کشور هستند. ما در انجام وظایف و رسیدن به اهداف بخش غیردولتی هم‌پوشانی زیادی داشتیم. برای اینکه از ظرفیت‌های سه اتاق به صورت مشترک استفاده کنیم و راهبرد واگذاری‌ها از بخش دولتی به بخش غیردولتی را پررنگ‌تر از قبل پیگیری کنیم، تصمیم گرفتیم این دبیرخانه را تشکیل دهیم. مسوول دبیرخانه هم جناب آقای نقره‌کار شیرازی است که از دولتمردان گذشته و حال و بسیار خوش‌سابقه هستند و سیاست این دبیرخانه پیگیری مطالبات بخش غیردولتی اقتصاد است. با توجه به تدوین برنامه ششم توسعه و حضور پررنگ بخش خصوصی در تدوین این برنامه، شرایط اقتصاد دوران بعد ازتحریم و... مجموعه این سه اتاق را به این نتیجه رساند که دبیرخانه‌یی را تشکیل داده و مطالبات خود را پیگیری کنند.
این تعامل باعث پیشرفت بخش تعاون هم خواهد شد؟
قطعا همین‌طور است. هر سه اتاق به نوبه خود از ظرفیت اتاق‌های دیگر استفاده می‌کنند در راستای اهداف مشترک و تخصصی خودشان. این دبیرخانه می‌تواند برای هر سه اتاق منشأ خیر و برکت باشد.
در این روزها تمام انرژی و توان مجموعه اعم از هیات‌رییسه، بنده به عنوان مسوول هیات‌رییسه و سایر کارکنان اتاق تعاون معطوف به انجام وظیفه است. در واقع می‌توان گفت: انتخابات این دوره اتاق تعاون ایران نقطه عطفی درعملکرد این بخش بود چراکه در دوره‌های گذشته شاهد حاشیه‌ها و طرح مسائل غیرضروری در اتاق بودیم که درچند ماه گذشته کاملا مرتفع شده است.
شنیده می‌شود نام برخی شرکت‌های تعاونی در لیست هزار بدهکار بانکی اول کشور وجود دارد. آیا شما به عنوان رییس اتاق تعاون صحت این خبر را تایید می‌کنید؟
در رابطه با موضوعی که مطرح کردید، بنده اطلاعات موثقی ندارم در واقع تاکنون گزارشی در این رابطه دریافت نکرده‌ام اما به‌طور کلی می‌توان گفت، سیاست‌های پولی در شورای بانکی و اعتبار تنظیم، تدوین و ابلاغ می‌شود. بنده هم به عنوان عضوی از این شورا در تلاشیم تا برای تمام بدهکاران فعال در امر تولید تصمیماتی گرفته شود و تسهیلاتی به آنان تعلق بگیرد. اضافه می‌کنم در آخرین جلسه‌یی که برگزار شد، چند تصمیم مفید در این رابطه اتخاذ و مورد اقبال اعضا قرار گرفت.
لطفا در رابطه با این جلسه و تصمیم اتخاذ شده درآن توضیحات بیشتری بفرمایید.
در رابطه با تسویه بدهی و رفع برخی محدودیت‌های بانکی افرادی که معوقه داشتند، توانسته‌ایم سقف مجاز بدهی این افراد را افزایش دهیم در واقع مبلغی که باید پرداخت می‌کردند تا به شرایط عادی برسند را کاهش داده‌ایم در این رابطه با بانک‌ها نیز مذاکره کرده‌ایم. به هرحال تا جایی که مقدور بود از تعاونی‌های بدهکار حمایت و پشتیبانی معنوی و مادی داشتیم. البته همچنان معتقدم مشکلات فعالان بخش تعاون در مقایسه با بخش‌های خصوصی بسیار کمتر است. اما امیدواریم با بهبود شرایط اقتصادی کشور مشکلات جدی بخش تعاون هم مرتفع شود.
به نظر می‌رسد هم‌اکنون اتاق تعاون با مشکلات مالی مواجه باشد درحالی که بخشی از امور توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به اتاق تعاون برون‌سپاری شده است. در این رابطه نظرتان چیست؟
بله، با توجه به اینکه اتاق تعاون مجموعه‌یی است که در اکثر مواقع از منابع دولتی استفاده نمی‌کند و باید خودش امور مربوطه را مرتفع کند قاعدتا با مشکلاتی مواجه خواهد بود. از آنجایی که بخشی از منابع اتاق تعاون از طریق اعضا تامین می‌شود. بنابراین زمانی که اعضا با مشکلات مادی مواجه می‌شوند، منابع دریافتی اتاق هم کاهش می‌یابد اما با به‌کارگیری تدابیر متفاوتی این مشکلات به حداقل رسیده است برگزاری نمایشگاه‌ها و برخی فعالیت‌هایی از این قبیل توانسته در تامین مالی اتاق موثر واقع شود. البته اقدام جدی هم از طرف وزارتخانه در رابطه با تامین مالی اتاق تعاون صورت نگرفته است. البته این محدودیت در همه دستگاه‌ها وجود دارد. اما اعضای اتاق در تلاشند تا محدودیت‌ها، کمترین تاثیری را بر فعالیت‌های اقتصادی و مسوولیت‌های این بخش بگذارد.
آیا جلسات کمیسیون‌های تخصصی ماهانه به صورت منظم برگزار می‌شود؟
بله. ما برای جلسات کمیسیون‌ها برنامه‌یی را به معاونت امور اتحادیه استان‌ها مدون و به همه کمیسیون‌ها ابلاغ شد. بعضی از کمیسیون‌ها باعث تجدید انتخابات شده و در انتخاب رییس و هیات‌رییسه دخیل هستند. برای مثال چندی پیش کمیسیون بانوان جلسه‌یی برگزار کرد که در آن رییس جدید کمیسیون انتخاب و در تدوین برنامه بازنگری شد. بنده تاکید دارم که باید فعالیت کمیسیون‌های اتاق تعاون به صورت منظم و مستمر برگزار شود که البته تا حدودی این اهداف محقق شده است.
