روند صعودی بورس و چالشهای پیش رو
هفته گذشته بازار بورس با افت تدریجی سهام روبهرو شد و به محدوده میانی 61هزار واحدی رسید. این اتفاق درحالی رخ داد که یکبار دیگر در مهر ماه سال جاری سهام به این سطح رسیده بود. نکتهیی که در این بین وجود دارد این است که این سطح شاخص، عملا سطحی است که آخرین بار در شهریور سال 1392 و مهر ماه سال جاری رسیده بود. به این معنا که محدوده 61هزار واحدی حدود 28 ماه در بازار بورس تجربه شده بود. اما در دو روز گذشته شاخص سهام روند صعودی را در پیش گرفت. صعودی که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. زمانی که شاخص به سطح 61هزار واحد رسید، فعالان بازار به سرعت واکنش نشان دادند و ترغیب شدند که برای خرید سهام بیشتر، اقدام کنند. شاید بتوان گفت که از لحاظ تکنیکال، وارد شدن به محدوده میانی 61هزار واحدی، سطح حمایتی نسبتا قوی برای شاخص بهشمار میرود. یعنی زمانی که قیمت یک سهم به سطح 61هزار واحدی برخورد میکند، سرمایهگذاران به این محدوده واکنش نشان میدهند و برای خرید سهام بیشتر به بازار بورس هجوم میبرند. در این شرایط قیمت سهام از روند نزولی خود فاصله میگیرد و راه صعودی را پیش میگیرد. در این بین یک نکته وجود دارد که باید به آنها
اشاره کرد. اولا اینکه به لحاظ تکنیکال و روانی این سطح برای سهامداران بازار بورس بسیار مهم تلقی میشود. چراکه رشد 1100 و 1200 واحدی این موضوع را نشان میدهد که روند صعودی واکنشی به محدوده 61هزار واحدی بوده است. نکته دیگری که باید از آن نام برد و از عوامل بنیادی بهشمار میرود، انتظاری است که برای کاهش نرخ سود بانکی وجود دارد، البته کاهشی که هنوز رخ نداده است. شاید بتوان گفت که این انتظار یکی از عوامل تاثیرگذار در روند بازار بورس بوده و بازده مورد انتظار سرمایهگذاران در بورس را با کاهش مواجه کرده است. کاهش بازده مورد نظر در بازار سهام نتیجهاش افزایش نسبت P به E (نسبت قیمت بر سود) خواهد بود که این موضوع عملا باعث میشود قیمت سهام با رشد مواجه شود. این نخستین دلیل بنیادی است که قیمت سهام را افزایش داده است.
اما دومین عامل تاثیرگذار در بازار بورس طی چند ماه گذشته، نهایی شدن برجام بود. نرخ ارز در واکنش به این اتفاق بینالمللی حدود 10درصد افزایش پیدا کرده و باتوجه به اینکه نیمی از شرکتهای ما در بازار بورس به صورت مستقیم و غیرمستقیم جزو شرکتهای صادراتمحور هستند و محصولاتشان را براساس قیمتهای جهانی به فروش میرسانند، با افزایش سطح ارز، سطح درآمد و سودآوری آنان نیز افزایش یافته است. این تغییرات در کوتاهمدت تاثیر معناداری نخواهند داشت چراکه تا پایان سال جاری بیش از 2 ماه باقی نمانده و قاعدتا بخش عمدهیی از این تغییرات در سال 1395 روی سودآوری و درآمدها هویدا خواهد شد. تجربه نشان داده که بازار ما اتفاقات آتی را پیشخور میکند و در شرایط فعلی به نظر میرسد که حداقل در مورد بخشی از صنایع و شرکتهای ما اینگونه بوده است. این مواردی که ذکر شد جزو تغییرات بنیادی هستند اما نکتهیی که در این بین وجود دارد این است که طی چند روز گذشته اکثر سهام شرکتهایی که رشد کردهاند لزوما از لحاظ بنیادی نبوده است.
یکی دیگر از عوامل بنیادی که باعث رشد قابل توجه حجم معاملات در چند روز گذشته بوده، ورود نقدینگی جدید است. هر چند که این نقدینگی آنچنان هم قابل توجه نبوده است. این نقدینگی اندک، تاثیر مثبتی در قیمت سهام داشته است. اما نکته دیگری که باید از آن نام برد به کلیات بازار بورس برمیگردد. درست است که قیمت سهام اکثر شرکتها در سطح 61هزار واحد قرار دارد اما این شرکتها شرایط فعلی خود را با مباحث اقتصاد کلان همچون رکود، نرخ ارز، قیمت جهانی و... تطبیق دادهاند. اما در این میان یکسری تهدیدها برای بازارهای بورس وجود دارد. تهدیدهایی که رشد فعلی را میتواند از بین ببرد و شاخص را از سطح حمایتی، نزول دهد. از عواملی که میتواند در این روند تاثیرگذار باشد میتوان به کاهش قیمتهای جهانی مانند نفت و مواد خام اشاره کرد. همچنین تنشهای سیاسی، مراحل انجام لایحه بودجه سال 1395 و برنامه ششم توسعه میتواند در روند آتی بازار بورس تاثیرات منفی و مثبتی درپی داشته باشد.