ظریف: سیاست ایران تعامل با همسایگان است
پازل تنش‌ها میان ایران و عربستان سعودی با اقدام عجولانه سعودی‌ها در قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران تکمیل شد. در پی به خشونت کشیده شدن تظاهرات اعتراض‌آمیز در تهران و مشهد در واکنش به اعدام آیت‌الله نمر، رهبر شیعیان عربستان که موجب بروز آسیب‌هایی در سفارتخانه و کنسولگری سعودی‌ها شد، عادل الجبیر وزیر امور خارجه این کشور از قطع روابط سیاسی و تجاری با تهران سخن گفت و متعاقب آن کشورهای بحرین، سودان، جیبوتی، امارات و کویت به تبعیت از عربستان روابط خود را با ایران قطع یا به سطح کاردار کاهش دادند.
برخی از تحلیلگران بر این باورند که با وجود کارشکنی‌هایی که مثلث عربستان، رژیم صهیونیستی و جمهوری‌خواهان در مسیر توافق هسته‌یی و اجرای برجام به عمل آورده و از هر تلاشی در جهت به شکست کشاندن آن در ماه‌های اخیر فروگذار نکرده‌اند به نظر می‌رسد که سعودی‌ها با این اقدام به دنبال بهانه‌یی تازه هستند تا شکست‌های استراتژیک خود را در جبهه توافق هسته‌یی و بحران سوریه، عراق و یمن پنهان کنند. حسین امیر عبداللهیان معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه در این رابطه می‌گوید: ریاض با اعلام این تصمیم نمی‌تواند بر خطاهای بزرگ خود سرپوش گذاشته و اتخاذ این رویکردهای شتاب زده و نسنجیده باعث تشدید ناامنی‌ها در منطقه خواهد شد.
با این همه بحران کنونی عربستان سعودی و ایران، نگرانی زیادی از حیث تشدید تنش‌های فرقه‌یی در منطقه را افزایش داده است. جامعه جهانی بیم آن دارد که بحران رابطه این دو کشور به صف‌آرایی‌های سنی- شیعه در منطقه منتهی شود. از همین رو برخی از مقامات کشورهای منطقه و دوست با این دو کشور، پیشنهاد داده‌اند تا برای کاهش تنش میان ایران و عربستان میانجیگری کنند. ابراهیم الجعفری، وزیر امور خارجه عراق که دیروز از ایران دیدن کرده است در ملاقات با محمدجواد ظریف آمادگی عراق برای میانجیگری با عربستان را اعلام کرده است.
ایران همواره در مقابل سعودی‌ها با سعه صدر برخورد کرده است
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در نشست مطبوعاتی مشترک با ابراهیم جعفری همتای عراقی خود گفت: سیاست ایران تعامل با همسایگان است و در طول دو سال گذشته نیز تلاش‌ها در این جهت بوده است؛ اما متاسفانه سعودی‌ها همواره بر خلاف این مسیر حرکت کرده‌اند. آنها در طول مذاکرات هسته‌یی نیز همگام با رژیم‌صهیونیستی اقداماتی علیه مردم ایران و پایین آوردن قیمت نفت انجام داده‌اند اما جمهوری اسلامی همواره با سعه صدر با این اعمال برخورد کرده است؛ زیرا ما اعتقاد داریم تنش‌آفرینی در منطقه نه تنها از سر قدرت بلکه اقدامی از روی ضعف است.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در بخشی دیگر از سخنان خود ضمن یادآوری این نکته که سیاست ایران همکاری و همگامی با همسایگان است و مایل به ارتباط مثبت و سازنده با جهان عرب هستیم، تصریح کرد: توصیه می‌کنیم که تنش و آتش‌افروزی عاقبت خوشی نخواهد داشت.
نگرانی جامعه جهانی از تشدید اختلاف‌ها
فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان هم در این خصوص گفت: هم‌اکنون نیاز به بازیگرانی مسوول در منطقه خاورمیانه داریم و من امیدوارم و انتظار دارم تصمیم‌گیرندگان در این زمینه مسوولانه عمل کنند. دولت اسپانیا نیز روز سه‌شنبه با صدور بیانیه‌یی بر ضرورت حل و فصل اختلافات میان ایران و عربستان سعودی که بر اثر قتل آیت‌الله نمر روحانی برجسته عربستانی به دست رژیم آل سعود به وجود آمده است از طریق گفت‌وگو و مذاکره تاکید کرد. از سوی دیگر موتوهیده یوشیکاوا، سفیر ژاپن در سازمان ملل متحد با اشاره به اقدام یکجانبه ریاض در قطع روابط دیپلماتیک با ایران گفت: توکیو امیدوار است که بتواند با بهره‌گیری از مناسبات خوب خود با کشورهای خاورمیانه در زمینه کاهش تنش بین عربستان و ایران اقدام کند. احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه نیز روز سه‌شنبه با درخواست از ایران و عربستان برای پایان دادن به بحران پیش آمده، گفت: ترکیه آماده است در این باره هر اقدامی که می‌تواند انجام دهد.
همچنین سرتاج عزیز، مشاور نخست‌وزیر پاکستان نیز ضمن ابراز نگرانی عمیق از پیامدهای تنش در روابط ایران و عربستان گفت که اسلام‌آباد آماده هرگونه میانجیگری برای حل اختلافات میان دو کشور است. این درحالی است که طی روزهای گذشته روسیه نیز از آمادگی خود برای میانجیگری میان ایران و عربستان و دعوت از وزرای خارجه دو کشور برای انجام مذاکره در مسکو خبر داده است.
در همین رابطه جان کری، وزیر امور خارجه امریکا نیز اعلام کرده که چندین بار با وزرای خارجه ایران و عربستان تلفنی گفت‌وگو کرده است. وی خواستار خویشتنداری دو طرف برای حل این بحران شده است. جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه امریکا اعلام کرد: یکی از اهداف اصلی کری، کاهش تنش‌ها، بازگرداندن آرامش و تشویق به گفت‌وگو و تعامل میان دو کشور است. البته لازم به ذکر است، ظریف در این خصوص به خبرنگاران گفته است: «مذاکرات ما با امریکا صرفا در مورد برجام است. در شرایطی که متاسفانه خبر اول دنیا اقدامات کوته‌فکرانه دولت سعودی است هر دو دیپلماتی که صحبت می‌کنند چند کلمه هم درباره آن تبادل نظر می‌کنند و این به معنای آن نیست که ما با امریکا وارد مذاکره شده‌ایم.»
