حج تمتع سال95 لغو شد
سرانجام کارشکنی‌های سعودی‌ها و گره زدن موضوع حج با مقولات سیاسی باعث شد تا سازمان حج و زیارت ایران طی بیانیه‌یی 8ماده‌یی خبر از لغو حج تمتع در سال95 دهد. موضوعی که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران واکنش مناسبی به رفتار خصمانه عربستانی‌هاست و به‌درستی اتخاذ شده است. مناسبات نه‌چندان دوستانه ایران و عربستان از سال گذشته و پس از تعرض به دو نوجوان ایرانی در «فرودگاه جده»، امضای «برجام» و شهادت صدها نفر از حجاج ایرانی در «فاجعه منا»، وارد دوره‌یی از روابط تنش‌آلود شد که آرام‌آرام تمام حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، دیپلماسی، ورزشی و... را دربر می‌گرفت.
در این میان حرکت غیرمعقولانه برخی گروه‌های تندرو ایرانی در حمله به سفارت عربستان که ظاهرا در واکنش به اعدام شیخ نمر شکل گرفته بود، این فرصت را دراختیار دستگاه تبلیغاتی حاکمان سعودی قرار داد تا به بهانه این رفتار، دوره‌یی از رویارویی سیاسی و دیپلماسی با ایران را با تعطیل کردن سفارت و قطع روابط با ایران آغاز کنند. از آن زمان، مقام‌های سعودی درصدد برآمدند تا از طریق کشاندن «معادلات سیاسی» به زمین «حج تمتع»، صحنه مواجهه دو کشور را به این میدان نیز گسترش دهند.
پاسخ دولت ایران به فضاسازی‌های عربستان دعوت حکام سعودی به آرامش و رفتار معقولانه بود، دعوتی که هرگز پاسخ مناسبی دریافت نکرد. نهایتا روز گذشته سازمان حج و زیارت در بیانیه‌یی 8بندی از لغو سفر حج تمتع سال95 خبر داد و بلافاصله وزیر ارشاد دولت یازدهم به میان خبرنگاران آمد و اعلام کرد: «باتوجه به برخورد عربستانی‌ها، برگزاری مراسم امسال حج تمتع امکان‌پذیر نیست.»
بیانیه سازمان حج درباره لغو حج تمتع
در بیانیه 8ماده‌یی سازمان حج و زیارت تلاش شده تا دلایل اصلی لغو حج تمتع سال95 تشریح و تصویری از کارشکنی‌های مقامات سعودی تصویر‌سازی شود. در این اطلاعیه آمده است: «به اطلاع مردم شریف ایران و مشتاقان زیارت بیت‌الله الحرام می‌رساند بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت برای حضور حجاج کشورمان در مراسم حج سال1395 طبق روال سال‌های گذشته اقدامات گسترده و مستمری را انجام داده‌اند.»
1- نگاه جمهوری اسلامی ایران به حج و عمره، نگاهی معنوی، وحدت‌آفرین، توسعه بخش اخوت دینی و اسلامی و پرهیز از فرقه‌گرایی و طایفه‌گری بوده و هست و شرکت باشکوه حجاج ایرانی در نمازهای جماعت مسجدالحرام و مسجدالنبی(ص)، توجه جدی به تلاوت قرآن کریم و اهتمام به دعا و مناجات با حضرت احدیت، شاهد بر این است که جمهوری اسلامی ایران به مراسم حج، نگاهی فرا ملی داشته و دارد.
2- جمهوری اسلامی ایران از حج سال گذشته، برنامه‌ریزی برای حج امسال را آغاز و نسبت به فراهم کردن مقدمات برگزاری حج۹۵ اقدامات لازم را به‌عمل آورد و از آن زمان تاکنون هیچ‌گونه تردیدی برای اقامه حج نداشته و همچنان مصمم به برگزاری حجی باشکوه است.
3- دور اول مذاکرات حج تمتع امسال باوجود پیگیری‌های ایران برای امضای به‌موقع تفاهمنامه حج، به علت همکاری نکردن مسوولان سعودی تحت‌تاثیر مسائل سیاسی، به‌جای دی ماه۹۴ با ۳ماه تاخیر در اواخر فروردین۹۵ انجام شد که به‌دلیل عدم قبول صدور ویزا در داخل کشور و عدم امکان استفاده از هواپیمایی جمهوری اسلامی و موارد دیگر ناتمام ماند.
4- برای دور دوم مذاکرات باوجود وعده‌های مسوولان عربستان، روادید برای سفر دوم هیات ایرانی با ۴۵روز تاخیر و پس از انتصاب وزیر جدید حج عربستان صادر شد و نهایتا هیات جمهوری اسلامی ایران با دعوت رسمی وزیر جدید حج عربستان و قول مساعد حل مشکلات در مورخ پنجم خرداد ماه۹۵ عازم این کشور شد.
5- در گفت‌وگوهای این دوره ضمن حل مشکل صدور روادید در ایران و استفاده از هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در انتقال حجاج کشورمان تلاش گردید تا باتوجه به حوادث تلخ گذشته شرایط اعزام حجاج ایرانی را با اطمینان از «تامین امنیت و حفظ عزت و کرامت حجاج» فراهم آید که به علت ناهماهنگی در سطوح عالی عربستان و تاثیر نگاه سیاسی بر مسائل حج، به این مطالبات پاسخ مثبت داده نشد.
6-باوجود ادعای طرف سعودی برای حل مسائل کنسولی، تاکنون هیچ توافق مکتوبی در این خصوص بین مسوولان وزارت امور خارجه عربستان با وزارت امور خارجه سوییس براساس کنوانسیون‌های بین‌المللی صورت نگرفته است.
7-عربستان‌سعودی باوجود تبلیغات سوء رسانه‌های خود، تحت‌تاثیر فضای سیاسی بین دو کشور، حج را به مسائل سیاسی گره زده و بر همین مبنا متن تفاهمنامه متداول و هر ساله را تغییر داده است، لذا این دولت سعودی است که ضمن بهره‌برداری سیاسی از حج و حرمین شریفین، با حق مسلم مردم شریف ایران برای انجام مناسک حج مخالفت به‌عمل آورده و صد عن سبیل‌الله نموده است.
8- اکنون با عنایت به از دست دادن زمان برای برنامه‌ریزی و تدارکات امور حجاج ایرانی و عدم تامین مطالبات به‌حق جمهوری اسلامی اعلام می‌شود که به‌دلیل استمرار کارشکنی‌های دولت سعودی زائران عزیز جمهوری اسلامی ایران از حضور در مراسم حج تمتع سال جاری محروم می‌شوند که مسوولیت آن برعهده دولت عربستان‌سعودی است.
جنتی: فریضه حج امسال امکان‌پذیر نیست
قبل از انتشار اطلاعیه سازمان حج و زیارت، وزیر ارشاد دولت یازدهم به میان خبرنگاران آمد و اعلام کرد: «باتوجه به نوع برخورد و گفتار مقام‌های عربستانی که در دو دور مذاکره با هیات ایرانی داشتند و ایجاد موانع و کارشکنی‌ها، عملا انجام فریضه حج امسال امکان‌پذیر نیست.» به گزارش ایرنا، علی جنتی دیروز در حاشیه همایش تجلیل از فعالان اقامه نماز در محل این وزارتخانه به خبرنگاران اظهار کرد: «متاسفانه زائران ایرانی نمی‌توانند امسال به حج بروند.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: «قرار بود تا امروز (یک‌شنبه) صبر کنیم و اگر مقامات عربستان به نکاتی که موردتوجه ما بود پاسخ دادند بحث حج امسال را دنبال کنیم اما باتوجه به نوع برخورد و گفتار مقامات عربستانی عملا انجام فریضه حج امکان‌پذیر نیست.»
