فرار رو به جلو در آستانه یکسالگی
جلسه اخیر هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در آستانه یک سالگی دوره هشتم برگزار شد. جلسهیی که برخلاف 12جلسه قبل دارای حرفهای جدیدی از نظر رابطه میان اتاق بازرگانی و دولت بود.
اتاق هشتم را بسیاری اتاقی دولت زده و بیش از حد نزدیک به دولت میدانستند. خاستگاه دولتی اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران در این دوره و حمایتی که چهرههای مطرح دولتی مانند مسوول دفتر رییسجمهور و معاون اول از ریاست محسن جلالپور داشتند باعث شد که از نظر گفتمان، اتاق بیش از هر زمانی به دولت نزدیک شود.
سپس شاهد هم سفر شدن دولت و اتاق بازرگانی در سفرهای مهم پس از تحریم بودیم. کار بهجایی رسید که رییس اتاق بازرگانی به صراحت اعلام میکرد که برای تعیین برنامههای رییسجمهور فلان سفر را انجام داده است و اتاق به بخشی از تشریفات جلسات دولتیها بدل شد. همه این موضوعات در کنار فواید مثبتی که برای بخش خصوصی داشت مشکلاتی از جمله ضعف در انتقاد از دولت را به همراه داشت. در دوره قبل اتاق همیشه یکی از مهمترین نهادهای هشداردهنده نسبت به اشتباهات دولتیها بود ولی در این دوره صداهای مخالفی از اتاق به گوش نمیرسید. همین موضوع باعث انتقادات فراوانی از عملکرد اتاق بازرگانی توسط گروههای مختلف بود.
اما در جلسه سیزدهم جلالپور نشان داد که اتفاقاتی در جریان است و اوضاع اتاق در حال تغییر است. برای نخستین بار جلالپور خود اعتراف کرد که کارهای وی نتیجهیی نداشته است. وی در بخشی از صحبتهای خود گفت «حاصل یکسال فعالیت هیاترییسه و هیات نمایندگان اتاق نتوانسته چندان گرهیی از بنگاهها و فعالین اقتصادی بگشاید. یکطرف این قضیه سیاستگذاری و در پی آن انجام آن سیاستها توسط همه قوای کشور است اما طرف دیگر بنگاهها و فعالین اقتصادی کشور هستند. تجربه یکسال گذشته من نشان میدهد بخش خصوصی ما نیز به همان اقتصاد بیمار و همان سیاستهای موقتی و مسکنی عادت کرده است.» در یک سال گذشته بیشترین حجم کاری اتاق بازرگانی و هیات رییسه بر بحث سفرهای خارجی متمرکز بود و شاهد دهها سفر از سوی جلالپور به همراه هیاتهای تجاری بزرگ بودیم. با این وجود جلالپور درباره دستاورد این سفرها نیز گفت: «حاصل ملاقات با دهها هیات اقتصادی که در این یکسال به کشور سفر کردهاند و همه سفرهای متعددی که برای وصل بنگاهها به بنگاههای دیگر کشورها برای مشارکت و سرمایهگذاری مشترک داشتهایم به من این مطلب را فهمانده که بنگاههای ما نیز آمادگی لازم برای بهره
بردن از سرمایه و تکنولوژی جدید را ندارند. عمده بنگاهها به فضای گلخانهیی و محدود سالهای گذشته خو گرفتهاند.»
در حقیقت ترجمه ساده صحبتهای جلالپور این است که عملا هیچ کار مثبتی صورت نگرفته است و تمام تلاشها بینتیجه بوده است. این در حالی است که تا همین چند وقت قبل تبلیغات زیادی روی عملکرد اتاق بازرگانی در دوره هشتم صورت میگرفت. دو سناریو را میتوان از صحبتهای دیروز برداشت کرد. در صحبتهای حاشیهیی جلسه دیروز گروهی انتقادات جلالپور را مربوط به یکسالگی دوره هشتم و درخواست نمایندگان برای اعلام کارنامه عملکرد میدانستند. بهنظر میرسد جلالپور با این انتقاد خواسته است از بار انتقادات از خود بکاهد و در عمل فراری رو به جلو داشته باشد. اما در حقیقت با صحبتها توپ مشکلات از زمین دولت به بخش خصوصی و از همه مهمتر بنگاهها افتاده است. سناریو دوم مربوط به کدر شدن رابطه میان اتاق و دولت به خاطر اتفاقاتی است که در دولت در حال انجام است. شایعات زیادی از تغییر و تحولات در دولت به گوش میرسد و بهنظر میآید حامیان اتاق در دولت در حال تضعیف شدن هستند. بههمین دلیل برخی معتقد هستند که اتاق با این صحبتها سعی دارد حامیان جدیدی در میان دولتیها بهدست آورد.