اشتباه تاریخی حذف نظام سهمیه‌بندی اوپک
گروه انرژی|
بیژن زنگنه، وزیر نفت در حاشیه نشست اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در وین در گفت‌وگویی با پایگاه خبری پلاتس گفت: نوع نفت خام ایران شباهت زیادی با نفت عراق و عربستان دارد و رقابتی شدید میان این کشورها برای افزایش سهم خود از بازار نفت برقرار است.
برخی گزارش‌ها از این حکایت می‌کنند که ریشه رد پیشنهاد عربستان برای تعیین سقف تولید در نشست اوپک، مخالفت وزیر نفت ایران با تعیین سقف بدون احیای نظام سهمیه‌بندی بوده است.
وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران به ظرفیت کنونی تولید نفت ایران به میزان سه میلیون و ٨٢٠هزار بشکه در روز اشاره و پیش‌بینی کرد تا پایان امسال تولید این کشور به چهار میلیون بشکه در روز می‌رسد و ایران پنج تا ٦ درصد ظرفیت مازاد تولید خواهد داشت. به گفته زنگنه، بازارهای اصلی نفت ایران را هند، چین، کره جنوبی، اروپا و ترکیه تشکیل می‌دهند اما ایران باید به بازارهای اروپا و آفریقا نیز توجه بیشتری داشته باشد. این مساله شامل برنامه ساخت پالایشگاه در دیگر کشورها نیز می‌شود به گونه‌یی که یک میلیون و ٣٠٠هزار تا یک میلیون و ٤٠٠هزار بشکه در روز برای خوراک این پالایشگاه صادر شود. با این همه، زنگنه اعلام کرد مهم‌ترین چالش این گام، تامین سرمایه است.
زنگنه گفت: ما این پیشنهادها را دریافت کرده‌ایم اما شرکت ملی نفت ایران برای این اقدام پول کافی ندارد، بنابراین پیشنهاد کردیم صندوق توسعه ملی این سرمایه‌گذاری را انجام دهد، چه به طور مستقیم و چه در قالب وام به بخش غیردولتی یا خرید سهام پالایشگاه‌های مناطق منتخب؛ به این شرط که آنها همه خوراک خود یا بخش عمده آن را از ایران تامین کنند. وی ایران همچنین خواهان بازگشت نظام سهمیه‌بندی جداگانه در اوپک است که در سال ٢٠١١میلادی کنار گذاشته شد و جای خود را به سقف تولید کلی این سازمان داد. سقف تولید نیز در ماه دسامبر سال ٢٠١٥(آذر 1394) میلادی کنار گذاشته شد. وزیر نفت افزود: من با سقف تولید مخالف نیستم اما سقف تولید بدون تعیین سهمیه تولید هر کشور، چه سودی دارد؟ هنگامی که ما سقف تولید ٣٠میلیون بشکه در روز را تعیین می‌کنیم و یک کشور بیشتر تولید می‌کند، باید راهی باشد که از آن بازخواست شود؛ باید بتوانید کشورها را کنترل و نظارت کنید و از آنها بپرسید چرا بیش از اندازه تولید کرده‌اند و همه باید به این موارد پایبند باشند. به گفته وی، حذف نظام سهمیه‌بندی بزرگ‌ترین اشتباه تاریخی اوپک بود و اجماع اعضای این سازمان برای بازگشت نظام
سهمیه‌بندی فقط به زمان نیاز دارد. زنگنه افزود: این مساله اجتناب‌ناپذیر است اما نمی‌دانم چه زمانی محقق می‌شود. زنگنه همچنین اعلام کرد، تلاش‌ها برای توافق میان تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک برای محدود کردن عرضه در نشست ماه آوریل دوحه قطر برای ایران منطقی نبود.
وی گفت: اگر دیگران می‌خواستند، می‌توانستند تولید نفت خود را محدود کنند یا واکنش دیگری در برابر بازار نشان دهند؛ ما نیز حمایت خود را از آن اعلام کرده بودیم و اکنون نیز از چنین اقدام‌هایی حمایت می‌کنیم اما اعلام کردیم هدف اصلی ایران که دیگران نیز با آن موافقند، این است که سهم تاریخی خود را از بازار نفت پس بگیرد. وزیر نفت تاکید کرد، نتیجه نشست اوپک به ویژه برای ایران مطلوب بود و گفت: به نظر من همه پذیرفتند نمی‌توانند دیگران را به تغییر دیدگاه وادار کنند؛ آنها این واقعیت بازار و بازگشت ایران به بازار را پذیرفتند. به گفته زنگنه، اعضای اوپک باید درباره سطح تولید خود محتاط‌تر باشند تا بازار را دچار نوسان نکنند.
وزیر نفت اضافه کرد: گمان می‌کنم همه کشورهای عضو اوپک، واقع‌بین‌تر خواهند بود؛ تثبیت وضع کنونی برای همه تولیدکنندگان مهم است. وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران همچنین اعلام کرد سرمایه‌گذاری در این کشور برای شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مانند توتال، انی و لوک اویل بسیار سودآور خواهد بود و گفت: هزینه تولید نفت در منطقه ما بسیار پایین است و در ایران، هزینه تولید حداکثر به ١٠دلار در هر بشکه می‌رسد. به گفته وی، برنامه سرمایه‌گذاری ایران در سال‌های آینده به ٧٠میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد و مدل تازه قراردادهای نفتی ایران نیز بخشی از آن خواهد بود. ایران قصد دارد در نخستین مناقصه‌های خود در قالب مدل نوین قراردادهای نفتی کمتر از ٢٠پروژه را ارائه کند و این مدل را تا پایان ماه ژوئن(تیرماه) آماده می‌کند تا به برگزاری مناقصه‌ها شتاب بخشد.
