مطالعات مخازن زیرزمینی نفت خام در آستانه نهایی شدن
گروه انرژی
احداث مخازن زیرزمینی از مواردی بود که مقام معظم رهبری در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به صورت جداگانه به آن اشاره کرد. ایران تاکنون فاقد مخازن زیرزمینی نفت خام بوده است و احداث آن از زمان ابلاغ از سوی رهبرمعظم انقلاب بر عهده شرکت پایانه‌های نفتی گذاشته شد. روز گذشته شانا نوشت که امکان‌سنجی و انتخاب سایت‌های مستعد احداث مخازن زیرزمینی در اداره پژوهش و توسعه شرکت پایانه‌های نفتی ایران به پیشرفت بالای ٩٠درصد رسید. مهدی حسنی، رییس پژوهش و توسعه شرکت پایانه‌های نفتی ایران گفت: مطالعه و بررسی درباره ساخت مخازن زیرزمینی ذخیره‌سازی نفت خام با هدف امکان افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی و افزایش توان رقابتی و قدرت مانور کشور در چند سال اخیر در این شرکت آغاز شده است. حسنی از طرح احداث مخازن زیرزمینی به عنوان یکی از طرح‌های کلان در حوزه صنعت نفت و ذخیره‌سازی یاد کرد و افزود: ورود به این حوزه از ضرورت‌های صنعت نفت است. وی با بیان این نکته که اکنون امریکا نزدیک به یک میلیارد بشکه ذخایر زیرزمینی دارد که حدود ٨٠٠ میلیون آن نفت خام و ٢٠٠میلیون هم فرآورده‌های نفتی است، افزود: کشورهای توسعه‌یافته به دلیل مسائل زیست محیطی، رعایت
الزام‌های پدافند غیرعامل، هزینه‌های پایین‌تر ساخت این نوع مخازن در مقایسه با مخازن مرسوم و همچنین امکان ساخت مخازنی با ظرفیت بسیار بالاتر از این نوع مخازن استفاده می‌کنند. حسنی همچنین مزایای دیگر ذخیره‌سازی زیرزمینی را امنیت مناسب در مقابل حوادث طبیعی و حمله‌های هوایی و اقدام‌های تروریستی برشمرد. وی مخازن کنونی مورد استفاده در شرکت پایانه‌های نفتی ایران را مخازن فلزی رو سطحی با ظرفیت محدود دانست و افزود: بالاترین ظرفیت مخازن در پایانه نفتی خارک یک میلیون بشکه است، در حالی که در احداث مخازن ذخیره‌سازی زیرزمینی امکان ساخت مغارهایی با ظرفیت حدود ٢٠میلیون بشکه در توده سنگ‌های با شرایط مناسب ممکن است.
حسنی ادامه داد: اکنون در پروژه احداث مخازن زیرزمینی امکان‌سنجی و انتخاب سایت‌های برتر برای احداث مخازن زیرزمینی در دستور کار است و با اتمام این فاز از پروژه سایت‌های مستعد احداث مغارهای زیرزمینی نهایی شده و امکان آغاز مطالعات پایه و طراحی این نوع مخازن آغاز خواهد شد. حسنی درباره مراحل اجرایی پروژه احداث مخازن زیرزمینی افزود: مهم‌ترین پارامتر در احداث مغارهای سنگی بدون پوشش جهت ذخیره‌سازی نفت خام، انتخاب مکان مناسبی است که همه الزام‌های مورد نیاز طراحی از نظر پایداری سازه، وضع تنش‌ها، امکان آب‌بندی سازه، شرایط مطلوب آب زیرزمینی و... در آن لحاظ شده باشد.
به گفته وی، منطقه مورد مطالعه برای ساخت مغار سنگی برای ذخیره‌سازی نفت خام، از نظر جغرافیایی در جنوبی‌ترین بخش ایران و در شمال سواحل دریای عمان و خلیج‌فارس و با مساحت ٥٦٠هزار کیلومترمربع است که ابعاد منطقه مورد بررسی، نواری به مسافت ٢٨٠٠ کیلومتر از استان سیستان و بلوچستان تا استان خوزستان و در پهنه‌یی به عرض ٢٠٠کیلومتر است و از نظر تقسیم‌‌بندی‌های سیاسی کشور، بخش‌های وسیعی از استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان و بخش‌هایی از جنوب استان کرمان را شامل می‌شود.
