کشور در مقابله با مرگ ناشی از تصادف موفق بوده است
گروه اقتصاد اجتماعی|
تصادفات رانندگی آنجا که منجر به مرگ، از دست دادن، فلج شدن رانندگان و بعضا درگیری‌های خشونت‌آمیز می‌شود، در حکم یک آسیب اجتماعی است. در بروز چنین آسیب‌هایی، عادات متعددی دخیل هستند که از آن جمله می‌توان به رانندگی با چراغ خاموش در شب، صحبت و توجه به همراه در حین رانندگی، خوردن و نوشیدن در رانندگی، عدم رعایت فاصله ایمنی و توجه نکردن به سرعت، حرکات نمایشی در حین رانندگی، بی‌توجهی به علائم راهنمایی و رانندگی، صحبت با تلفن همراه در حین رانندگی، وجود نقص فنی در خودرو و بی‌توجهی به آن، جروبحث در داخل خودرو، خوردن شربت یا قرص‌های مسکن و خواب‌آور می‌توان اشاره کرد. مهمترین آنها سرعت غیرمجاز است. یعنی راندن خودرو بدون توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی و حقوق دیگران.
بر پایه آمار سالانه ۱۹ هزار نفر در حوادث رانندگی در راه‌های کشور جان خود را از دست می‌هند و بیش از ۳۰۰ هزار نفر مصدوم می‌شوند. همچنین سالانه ۸۰۰ هزار تصادف در ایران روی می‌دهد که از حیث آمار مرگبارترین حوادث جاده‌یی، ایران رتبه اول را در جهان دارد. آسیبی که بیش از هر چیزی نشان فقدان یک فرهنگ صحیح رانندگی و عدم توجه به قوانین و حقوق دیگران دارد.
از جهان عقبیم
بیشتر تصادفات رانندگی در نتیجه بی‌دقتی و بی‌توجهی و سهل‌انگاری راننده صورت می‌گیرد که ضایعات جبران‌ناپذیری به وجود می‌آورد. اما علاوه بر راننده جاده و خودرو دو عامل مهم دیگر در این معضل هستند که هر کدام سهم خود را دارند. با ایجاد مشکل در هرکدام از این عوامل آمار تصادفات زیاد شده و با رفع مشکل آمار تصادفات کاهش پیدا می‌کند. در سال‌های اخیر با آموزش و بهتر شدن جاده‌ها و رفع نواقص خودروها آمار تصادفات بخوبی کاهش پیدا کرده است. درواقع می‌توان گفت که در دهه گذشته، با نگاه به مساله تلفات جاده‌یی به عنوان یکی از مسائل اصلی کشور و ورود بحث کاهش این تلفات به برنامه‌های توسعه، این معضل عمومی تا حدی کاهش نشان داده است، اما مشکل کماکان ادامه دارد. درحالی‌که شانس مردن در اثر تصادف، در جهان 17.4 در هر 100 هزار نفر است، این عدد در خاورمیانه 9.9 است و به یقین وضعیت ایران در این میان از همسایگان خود بدتر است. از سوی دیگر، داده‌های جهانی نشان می‌دهد با وجود آنکه 54درصد خودروهای جهان در کشورهای در حال توسعه و فقیر وجود دارند، اما 84 درصد از مرگ‌های جاده‌یی جهان در این کشورها رخ می‌دهد. مساله‌یی که می‌تواند بیانگر این واقعیت
باشد که مرگ و میر در اثر سوانح جاده‌یی با سطح زندگی رابطه مستقیم دارد. در ادامه خلاصه‌یی از گزارش وزارت راه و شهرسازی درباره تصادفات جاده‌یی در ایران را مطالعه می‌کنید.
کاهش داشتیم
به استناد گزارش وزارت راه و شهرسازی، آمار متوفیان ناشی از تصادفات رانندگی بین سال‌های 1380 تا 1393 نشان می‌دهد که تعداد کشته‌شدگان تصادفات رانندگی تا سال 1384 روند صعودی داشته و از سال 1385 این روند صعودی تا حدی کنترل شده تا اینکه پس از یک دوره کنترل روند تصادفات، در 4 سال ابتدایی برنامه پنجم توسعه روندی کاهشی داشته است. همچنین تعداد متوفیان ناشی از تصادفات رانندگی به 16872 نفر در سال 1393 رسیده که به‌طور متوسط بیش از 6.5 درصد در 4 سال منتهی به سال آخر کاهش داشته است.
همچنین این آمار بیانگر آن است که سال 1393 بیش از 40 درصد فوتی‌ها در تصادفات جاده‌یی در 6 استان فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، اصفهان و آذربایجان شرقی رخ داده است. در مورد تصادفات درون‌شهری این جایگاه‌ها متعلق به استان‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، خوزستان و کرمان است. استان ایلام در تعداد کشته‌های تصادفات برون‌شهری و درون شهری با به ترتیب 148 و 7 کشته، رتبه آخر کشور را دارد.
بیرون شهر خطرناک‌تر است
تعداد متوفیان تصادف‌های برون شهری، در سال 88، 15735 نفر در 7471 تصادف منجر به فوت بوده است؛ یعنی 2برابر تعداد صندلی‌های ورزشگاه سرپوشیده آزادی. تعداد مجروحان این تصادف‌ها در همان سال نیز 46911 نفر بوده است؛ یعنی چیزی حدود نیمی از ورزشگاه فوتبال آزادی. این عددها اما در سال 93 تا 12203 فوت شده کاهش یافته است. در تصادف‌های درون شهری اما، در سال 85 و در 1925 تصادف در داخل شهر، 7794 نفر جانشان را از دست دادند؛ این یعنی تمام فوت شده‌ها پیش از جان باختن، می‌توانستند تمام 7هزار صندلی ورزشگاه 12 هزار نفری آزادی را در یک مسابقه ملی والیبال پر کنند. این آمار با کاهشی چشمگیر، در سال 92 به 5060 نفر، در 1856 تصادف منجر به فوت رسید. عددها می‌گویند 72 درصد محل متوفیان در راه‌های برون‌شهری و روستایی جانشان را از دست داده‌اند. این یعنی شدت تصادف‌ها در راه‌های برون شهری، موجب شده است تصادف‌های برون شهری با وجود تعداد کمتر نسبت به تصادف‌های درون شهری، سهم بیشتری از فوت‌شدگان را به خود اختصاص داده‌اند.
در بخش دیگری از این گزارش، می‌توان مشاهده کرد که بیشترین سهم از کشته‌های تصادفات رانندگی با 40.4 درصد متعلق به رانندگان خودروهای شخصی است و پس از آن عابران پیاده و موتورسیکلت سواران که هر دو در رده کاربران آسیب‌پذیر قرار می‌گیرند، با 22.3 درصد سهم به صورت مشترک در جایگاه دوم قرار می‌گیرند.
52 درصد از قربانیان در محل حادثه و 39 درصد از آنها در بیمارستان فوت می‌کنند. 8 درصد از آنها نیز در راه انتقال به بیمارستان جان می‌بازند. این مساله نشان می‌دهد که بیمارستان‌ها و وسایل نقلیه امدادی وضعیت نسبتا قابل قبولی دارند و کشته شدن سانحه دیدگان عمدتا به خاطر ماهیت مرگبار حوادث و ایمنی پایین وسایل نقلیه هنگام بروز سانحه است. همچنین مهمترین علت مرگ نیز با داشتن 54 درصد سهم از کل مرگ‌های ناشی از تصادفات رانندگی، ضربه به سر است. علت بعدی که شکستگی‌های متعدد است، کمتر از نصف علت اول یعنی 23 درصد از مرگ‌ها را شامل می‌شود که این نیز تاکیدی بر ضعف ایمنی وسایط نقلیه و رعایت نکردن موارد ایمنی توسط سرنشینان، مانند بستن کمربند ایمنی است. نهایتا این مساله نیز قابل توجه است که از میان قربانیان حوادث رانندگی، 77 درصد را مردان و 33 درصد را زنان تشکیل می‌دهند.
