تداوم رکود و انتظار در بازار سهام
بورس تهران هفته اول شهریور را با زیان 0.8درصدی سپری کرد، این میزان زیان معادل افت 593 واحدی شاخص کل بود. ریزش 228واحدی روز گذشته نیز کانال 73هزار و 312واحدی را در آخرین روز کاری هفته جاری برای این متغیر رقم زد. بدین‌ترتیب این میزان زیان موجب شد که بازدهی کل بازار سهام از ابتدای سال تاکنون به منفی 7.2 درصدی برسد. روند منفی شاخص کل و به‌تبع آن افت ارزش سهام و معاملات باعث شده دولت از سوی مجلس متهم به عدم حساسیت نسبت به بازار سرمایه شود. در همین رابطه یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تذکر شفاهی خطاب به رییس‌جمهور گفت: عدم حساسیت تیم اقتصادی دولت به بازار سرمایه و نرخ سود بانکی و پرداخت تسهیلات بانکی سبب ایجاد مشکلاتی جدی در اقتصاد شده است. محمدحسن آصفری نماینده اراک افزود: اگر به این مسایل توجه جدی نشود مسایل حادی در اقتصاد به‌وجود خواهد آمد.
همه این مسایل در حالی مطرح می‌شود که رکود و ابهام و انتظار تنها مشخصه بارز این روزهای بورس تهران است، چنین شرایطی در این بازار نیز انعکاسی از اوضاع و احوال اقتصاد و سیاست کشور است و تا زمانی که شرایط رکودی اقتصاد متحول نشود و روابط بین‌المللی در روند تعامل سازنده و مناسب قرار نگیرد، ادامه سیر نزولی فعلی بورس نیز گزینه اجتناب‌ناپذیر آن خواهد بود. در نتیجه چه دولت متهم به عدم توجه به بازار سرمایه و از دست رفتن سرمایه سهامداران حقیقی شده یا مورد انتقاد زیان‌دیدگان بورسی شود، شرط لازم و کافی تحرک در بازار سهام، تغییر سیاست‌ها و خروج اقتصاد از ورطه رکود حاکم بر آن است.
شاخص؛ تنها دغدغه نهاد ناظر
اعتراض به اهمال‌کاری دولتیان در بخش بازار سرمایه در حالی صورت می‌گیرد که سازمان بورس تمام‌وقت تلاش خود را صرف سرپا نگه داشتن شاخص کل کرده تا به‌زعم این نهاد، مثبت جلوه نمودن این متغیر، خیال معترضان و منتقدان به روند این بازار را آسوده کرده باشد. همان‌طور که «تعادل» طی روزهای گذشته متذکر شده بود سفته‌بازی پیاپی روی سهام شرکت‌های کوچک و متوسط باعث شده که در این میان تنها سهامداران خرده‌پا ضرر و زیان ببینند و در شرایطی این اتفاق در بازار می‌افتد که وظیفه اصلی سازمان بورس نظارت فراگیر و دقیق بر روند بازار و معاملات و جلوگیری از شیوه دستکاری قیمتی برای حفظ منافع حداقلی سهامداران حقیقی این بازار است. این در حالی است که تنها دغدغه و مساله اصلی این نهاد تبدیل به کار روی شاخص کل شده است و از کنار مسایل مهم‌تر به‌راحتی بگذرد. بدون شک اجازه بروز چنین تخلفاتی در قالب سفته‌بازی، به مرور زمان بورس را از اعتماد و اعتبار ساقط خواهد کرد. ازجمله سهامی که طی روزهای گذشته چندین بار به‌صورت متناوب صف خرید و فروش شده است می‌توان به شرکت‌هایی چون خاک چینی، کنتورسازی، سرمایه‌گذاری بیمه، شیشه و گاز و کربن ایران و غیره اشاره کرد.
در شرایطی این اتفاقات روی این سهام شکل می‌گیرد که هیچ خبر مثبت یا اتفاق خاصی در روند تجاری این شرکت‌ها نیفتاده است.
اتفاقات روز بازار
با وجود کنش و واکنش‌های فعالان و آگاهان، دلواپسان بازار سهام به روند آن، روز چهارشنبه برای این بازار با معامله حدود 538میلیون و 880هزار سهم به ارزش 140میلیارد تومان سپری شد. صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس از گروه پتروشیمی با افت 3.64درصدی به تنهایی 55 واحد شاخص کل را کاهشی کرد و آخرین قیمت این سهم به 1498تومان رسید. این در حالی بود که مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از ارسال درخواست دولت برای مالکیت ۲۰درصد سهام هلدینگ خلیج‌فارس به سازمان خصوصی‌سازی خبر داد. عباس شعری مقدم به تسنیم گفت: درخواست خود را برای مالکیت ۲۰درصد سهام هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس به سازمان خصوصی‌سازی ارسال کرده‌ایم. وی افزود: پیش از این درخواست مالکیت 38درصدی سهام هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس را به سازمان خصوصی‌سازی ارسال کرده بودیم اما مورد موافقت هیات واگذاری قرار نگرفت. به گفته شعری‌مقدم دیگر امکان مالکیت 38درصد سهام این هلدینگ پتروشیمی برای دولت وجود ندارد چراکه 18درصد از آن در مرحله‌یی دیگر به بخش‌های غیردولتی واگذار شد.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه به‌دنبال این هستیم تا 20درصد سهام باقی‌مانده هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس در دست دولت باقی بماند، گفت: درخواست خود را برای مالکیت 20درصد سهام هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس به سازمان خصوصی‌سازی ارسال کرده‌ایم. شعری‌مقدم تصریح کرد: اگر این امر محقق شود، سود حاصل از این بخش را می‌توانیم در طرح‌های توسعه‌یی پتروشیمی که دولت باید آن را راهبری کند و احداث زیرساخت‌ها برای جذب سرمایه‌های بیشتر بخش خصوصی در این صنعت، هزینه کنیم. در عین حال روی سهام تاپیکو معامله بلوکی در نماد عادی انجام شد اما چندان بر شاخص کل تاثیر مثبتی نگذاشت. نماد منفی دیگر از گروه شیمیایی‌ها شکربن نماد کربن ایران بود که با افت 4درصدی با صف فروش مواجه شد در حالی که این نماد در اکثر روزهای اخیر پیوسته در مدار رشد قیمتی قرار می‌گرفت.
گروه بانکی نیز تاثیر منفی در شاخص کل دیروز برجای گذاشت به‌طوری که بانک ملت با افت 2.62درصدی به قیمت پایانی 2011 ریال کاهش یافت، اکثر نمادهای بانکی در آخرین روز کاری بازار سرخپوش شدند. نمادهای کاهنده در حالی در جولان منفی کردن شاخص کل به‌سر می‌بردند که نمادهای فزاینده شاخص نیز نهایت سرعت عمل را داشتند بدین‌ترتیب از گروه استخراج کانه‌های فلزی «ومعادن» نماد معاملاتی توسعه معادن و فلزات، تنهاد نماد بارز اثرگذار مثبت بر شاخص کل بود، در تابلوی اصلی بازار اول نزدیک به 4درصد رشد قیمتی را تجربه کرد و با قیمت پایانی 2792ریال، تماما صف خرید شد. سابقه معاملاتی این سهم طی روزهای گذشته نشان از روند منفی بودن آن در اکثر روزهاست. از سوی دیگر صف خرید شدن این سهم در حالی اتفاق افتاد که سهام شرکت‌هایی که در پرتفوی آن هستند، مانند چادرملو و گل‌گهر صبانور روند معاملاتی منفی بود اما این سهم صف خرید داشت. در نتیجه به‌نظر می‌رسد مثبت خوردن این سهم یک روند طبیعی نبوده است اما وصندوق نماد سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی نیز با معامله بلوکی در نماد عادی که روی این سهم شکل گرفت در ساعات ابتدایی معاملات توانست شاخص را تاحدودی مثبت کند
اما شروع به ریزش کرد. تمامی نمادهای شرکت‌های چندرشته‌یی صنعتی همچون وصندوق و هلدینگ غدیر افت قیمتی را تجربه کردند.
روزهای خوب مپنا در راه است
از گروه خدمات فنی و مهندسی، مپنا در حالی اثرگذار منفی بر شاخص عمل کرد که خبرهای خوبی برای این غول پیمانکاری در راه است. روز گذشته این سهم بیش از 2درصد کاهش قیمت خورد و به قیمت 7064ریال دست یافت. این در حالی بود که مدیرعامل این شرکت خبر از افزایش صدور خدمات فنی و مهندسی برق به عراق داد. در دیدار دوجانبه مدیرعامل شرکت مپنا و معاون وزیر نیروی عراق، راهکارهای افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی نیروگاهی به عراق مورد بررسی قرار گرفت. این گزارش حاکی از این است که در این دیدار، ارتقای توربین‌های گازی نیروگاه‌های البغداد و المنصوریه و طرح احداث نیروگاه‌های جدید در خاک عراق مورد طرح و تبادل‌نظر قرار گرفت.
خودرو در هفت‌خوان ایراد و ابهام
افت و خیز یک روز در میان گروه خودرویی‌ها ماحصل بحث و جدل‌های شورای رقابت از یک طرف و مجلس از طرف دیگر است. روز گذشته سهم ایران خودرو احتمالا تحت‌تاثیر تهدیدات دامنه‌دار مجلسیان ناشی از نارضایتی از قیمت محصولات این شرکت‌ها، با افت 3درصدی به قیمت 250تومان رسید و نماد شرکت‌های بزرگ این گروه نیز منفی خوردند. سایپا نیز افت نزدیک به 3درصدی را تجربه کرد و به قیمت 1299ریال کاسته شد. این در حالی است که زمزمه‌هایی مبنی بر خلع ید شورای رقابت از حوزه قیمت‌گذاری خودرو به گوش می‌رسد. سه ضلع مجلس، دولت و شورای رقابت به جای تعامل برای حل مشکل قیمت‌گذاری خودرو راه دیگری را درپیش گرفته‌اند. هم‌اکنون طیف منتقدان مجلس نسبت به افزایش قیمت خودروها در برابر طیف موافقان دولتی و شورای رقابت قرار گرفته‌اند. در جدیدترین رویداد در این زمینه از راهروهای مجلس خبر می‌رسد که برخی از نمایندگان مجلس به‌دنبال ارایه طرحی برای خلع ید شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودرو و جایگزینی نهاد دیگری در این زمینه هستند. بنابراین باتوجه به زمان‌بر بودن تهیه، ارایه و تعیین‌تکلیف (تصویب یا رد) طرح‌ها در مجلس شورای اسلامی، به‌نظر می‌رسد که ابهامات شکل گرفته
پیرامون قیمت خودروهای داخلی به این زودی‌ها رفع نخواهد شد.
رفت و آمدهای نمادها
ثفارس نماد معاملاتی شرکت‌های عمران و توسعه فارس که برای اعلام پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 31/06/1394 متوقف شده بود روزگذشته به محض بازگشایی نزدیک 17درصد رشد قیمت داشت اما با این حال صف فروش شد. این شرکت تعدیل 130درصدی مثبت در سود سال مالی جدید اعمال کرده است که سود 31 تومان سال جاری این شرکت به 72 تومان در سال 94 افزایش یافته است. همچنین سشرق نماد معاملاتی سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 31/06/1393 (تلفیقی) و اعلام پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 31/06/1394، بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیسم حراج تک قیمتی آماده انجام معامله شد. تعدیل منفی 28درصدی موجب کاهش سود این سهم از 46 تومان به 33 تومان شد و این امر باعث افت 6درصدی قیمت پس از برگشتن به تالار شد.
پتایر نماد معاملاتی شرکت ایران تایر پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه بدون تقسیم سود نقدی و عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، به تالار معاملاتی برگشت. ایران تایر پس از افزایش سرمایه 100درصدی، با رشد 23درصدی قیمت هر سهم خود مواجه شد.
فرابورس از نگاه آمار
رشد بیش از یک واحدی آیفکس، شاخص کل فرابورس مجددا به مدد پتروشیمی جم و مارون اتفاق افتاد. بدین‌ترتیب در جریان معاملات آخرین روز هفته کاری فرابورس 37.3 میلیون اوراق به ارزش 471.3 میلیارد ریال خرید و فروش شد. در میان شرکت‌های فرابورسی معامله بیش از 3میلیون سهم نفت ایرانول سبب شد بیشترین حجم معاملات نصیب این شرکت شود؛ هر چند در پایان معاملات با کاهش 1.4درصدی همراه بود و هر سهم به نرخ 12هزار و 79ریال رسید. همچنین نرخ هر برگه امتیاز تسهیلات مسکن هم بین یک تا 4درصد رشد کرد به‌طوری که اوراق تسهیلات مسکن بهمن 91 با بیشترین افزایش به 925هزار و 162ریال رسید. از سوی دیگر معامله 33.99درصدی سهام شرکت پتروشیمی مرجان در فرابورس به قطعیت رسید. به گزارش فرابورس، در حالی که 33.99درصد از سهام شرکت پتروشیمی مرجان معادل 543میلیون و 999هزار و 998سهم در بازار سوم عرضه شده بود پس از احراز شرایط معامله قطعی شد.
