شکاف ارزی نصف شد
دلاری که طعم تک نرخی شدن می‌دهد. جمله‌یی که اگر چه در سال‌های گذشته جز شعار دربر‌گیرنده حادثه خاصی نبوده است اما این روزها بوی واقعیت به خود گرفته است. بازار مشوش ارزی که سال‌ها خبر‌های داغ روزانه‌اش تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد کشور و همچنین سرمایه مردم می‌گذاشت، امروز محوری‌ترین خبر‌ش شده تک نرخی شدنی که ماه‌های آینده به حقیقت می‌پیوندد. گذری به آمارهای دریافتی نیز مهر تاییدی است بر روند این روزهای بازار، سال گذشته در 5 شهریور نرخ دلار در بازار در حدود 3310تومان بود، در همان زمان نرخ ارز مرجع بانک مرکزی نیز 2480 تومان بود و اختلاف بین ارز مرجع و آزاد در حدود 830 تومان. مشکل بزرگی که آن روزها دغدغه مقامات عالی کشور و بانک مرکزی بود و باعث شد بسیاری از آن مقام‌ها قول کم کردن این شکاف را تا سال آینده بدهند.
اما این روزها بسیاری از کارشناسان و اساتید اقتصادی دانشگاه‌ها عملکرد بانک مرکزی را زیر ذره‌بین قرار داده و به نقد و بررسی آن پرداخته‌اند. در زمینه بازار ارزی کشور بسیاری موافق با عملکرد دولت یازدهم از آن دفاع کرده و کاهش نرخ ارز نسبت به سال گذشته و مهم‌تر از آن به آرامش رسیدن بازار را نویدبخش رسیدن به مدیریت ارزی شناور می‌دانند. پرداخت دارایی‌های بلوکه شده ایران، رونق صادرات نفتی، مدیریت توزیع مناسب ارز در بازار و تفاهمات هسته‌یی میان ایران و غرب از عواملی است که کارشناسان موثر در این راه می‌دانند.
اما هستند منتقدانی که عملکرد بانک مرکزی را از دریچه‌یی دیگر می‌نگردند؛ این منتقدان معتقدند بانک مرکزی می‌توانست با شرایط ارزی حاکم در کشور زودتر از پایان 93 به تک نرخی شدن ارز برسد. یکی از این کارشناسان بیان می‌کند: بازار ارزی در ماه‌های گذشته توانایی این را داشته که نرخ ارز را در بازار به کمتر از نرخ حال حاضر برساند. دریافت‌های ارزی ایران در این ماه‌ها بیشتر از سال‌های گذشته بوده و این مساله بازار را مستعد کاهش نرخ می‌کرده است. اما چیزی که در حال حاضر دیده می‌شود، نرخی بالاتر از انتظار است.
اما طبق بررسی‌ها، شکاف ارزی در یک سال گذشته تقریبا نصف شده است. با محاسبات ارقام از سال گذشته تاکنون شکاف ارزی از 830تومان به 460تومان رسیده است. این نشانگر عملکرد مثبت بانک مرکزی در این یکسال بوده است. سیف در آخرین سخنانش زمینه را مناسب برای تک نرخی شدن می‌داند اما مسایل بین‌المللی و توافقات هسته‌یی تا پایان سال را بی‌تاثیر در این روند نمی‌داند و در اظهارنظری بیان می‌کند: هر بازاری واقعیت اقتصادی خود را دارد. برنامه اصلی بانک مواجهه با تورم و برنامه‌ریزی برای رشد اقتصادی است و تمام کسانی که نسبت به قیمت دلار حساسند، باید ثبات قیمت را مدنظر قرار دهند و نباید مانند گذشته انتظار داشته باشیم که شب بخوابیم و صبح قیمت ارز افزایش پیدا کند. نباید اجازه دهیم که تلاطم و التهاب در بازار ارز وجود داشته باشد.
رییس کل بانک مرکزی از آمادگی برای اجرای ارز تک رقمی خبر داد و خاطرنشان کرد: بازار ارز در حال حاضر در ثبات به‌سر می‌برد اما یکی از پیش‌نیازهای اجرایی ارز تک نرخی، اطمینان از ارتباطات بین‌المللی به‌دلیل محدودیت بانکی و کارگزاری‌هاست، بنابراین این موضوع مانعی می‌شود برای اینکه به سمت ارز تک نرخی برویم اما درصورتی که این موضوع حل شود می‌توانیم در فاصله 5 الی 6ماه ارز تک نرخی را اجرایی کنیم. مهم این است که در شرایط با ثبات اقتصادی بتوان به آن عمل کرد. عرضه و تقاضا قیمت ارز را در بازار تعیین می‌کند و قیمت در بازار قابل پیش‌بینی نیست اما به هر حال تعادل و ثبات برای بانک مرکزی مهم است. سخنان سیف با اطمینان‌تر از همیشه و سال‌های گذشته نشان از روند مثبت بازار دارد، در این بین یکی از نکات مثبت بازار این روزهای ارز این است که این بازار از حالت بازار سرمایه خارج شده و مردم اطمینان لازم برای سرمایه‌گذاری در این بازار را ندارند. متاسفانه در سال‌های گذشته بسیاری از تشویش بازار ارز کشور استفاده کرده و اقدام به درآمدزایی از این بازار کرده‌اند. بازاری که در سال‌های 90 تا 92 به بازار سرمایه‌یی حتی برای خانم‌های خانه‌دار نیز
تبدیل شده بود.
با کاهش نیمی از شکاف ارزی در یکسال گذشته می‌توان خوشبین بود که سال 94 سال مدیریت ارزی شناور است و دولت می‌تواند با تک نرخی کردن ارز به بهبود اقتصاد کشور کمک کند.
