نخستین قرارداد «نفتی» به نام ستاد اجرایی فرمان امام(ره)
تولید زودهنگام میدان آزادگان جنوبی به 83هزار بشکه در روز رسید / مناقصه آزادگان در 96 نهایی نمی‌شود
گروه انرژی| نادی صبوری|
دیروز نورالدین شهنازی‌زاده مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت خام گفت: نخستین قرارداد جدید در حوزه میدان‌های «نفتی» نه با یک شرکت خارجی در آزادگان بلکه با شرکت نفت و گاز پرشیا، وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و در میدان یاران خواهد بود. 12 مهر ماه سال گذشته، چارچوب قراردادی میان این شرکت و شرکت ملی نفت ایران بسته شد و حالا عملا توسعه یاران جنوبی و یاران شمالی به صورت تجمیع شده و بدون برگزاری مناقصه به این شرکت واگذار خواهد شد. مهم‌ترین موضوع دیگری که از جمع‌بندی نشست خبری روز گذشته جمعی از مدیران شرکت مهندسی و توسعه نفت خام استنباط می‌شد، این است که نمی‌توان به برگزاری مناقصه برای میدان نفتی «آزادگان» در سال جاری خوشبین بود و این موضوع احتمالا به سال بعد موکول خواهد شد. علاوه بر این در جریان نشست خبری روز گذشته اعلام شد که تولید زودهنگام از میدان نفتی آزادگان جنوبی در پایان خرداد ماه با افزایش روبه‌رو شده و اکنون روزانه 83هزار بشکه نفت خام از این میدان استخراج و تولید می‌شود. این تولید در کنار افزایشی که از دیگر میدان‌ها رقم می‌خورد، در پایان سال جاری ظرفیت تولید میدان‌های غرب کارون را به روزانه 368هزار بشکه خواهد رساند که باعث افزایش جایگاه ایران در اوپک می‌شود. گزارش «تعادل» از 3 محور مهم نشست خبری روز گذشته مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت خام که مجری طرح‌های مهم نفتی به شمار می‌رود را در ادامه می‌خوانید.
***
دیروز مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت خام بیش از هر چیز متمایل بود که به دستاوردها و اقدامات این شرکت طی چند ماهی که از نشست خبری پیشین او در اسفند ماه می‌گذرد، اشاره کند اما خبرنگاران بیش از هر چیز به دنبال خبری از حضور شرکت‌های بین‌المللی در مناقصات مربوط به میدان‌های غرب کارون بودند که در حوزه فعالیت این شرکت قرار دارد. در واقع مهم‌ترین دلیل برگزاری نشست خبری روز گذشته نورالدین شهنازی‌زاده اعلام این خبر بود که «تولید نفت خام از میدان آزادگان جنوبی در پایان خرداد ماه به 83 هزار بشکه در روز رسیده است.» خبری که احتمالا نویدبخش افزایش تولید ایران در گزارش این ماه اوپک نیز خواهد بود.
اما جامعه خبری و به تبع آن افکار عمومی، اکنون بیش از هر چیز در انتظار اتفاقی جدید در زمینه برگزاری مناقصه برای میدان‌های غرب کارون از جمله آزادگان به سر می‌برد. در این بین، چیزی که کمتر کسی منتظر جدی شدن آن بود، در حال رخ دادن است. نورالدین شهنازی‌زاده دیروز در میان صحبت‌های خود به این موضوع اشاره کرد که نخستین قرارداد جدید «نفتی» با شرکت نفت و گاز پرشیا وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام(ره) منعقد خواهد شد. نورالدین شهنازی‌زاده گفت که به زودی سند HOA منعقد شده میان شرکت ملی نفت و شرکت نفت و گاز پرشیا به «قرارداد» تبدیل خواهد شد.
شهنازی‌زاده دیروز در این باره گفت: «میدان‌های یاران شمالی و جنوبی در ادامه تجمیع شده و با هدف‌گذاری تولید 80 هزار بشکه در روز به شرکت صنعت نفت و گاز پرشیا واگذار خواهد شد.» به گزارش «تعادل» این شیوه واگذاری به شکل ترک تشریفات و بدون برگزاری مناقصه صورت خواهد گرفت که وزارت نفت پیش از این دلیل آن را بندی در قرارداد بای‌بک با نفت و گاز پرشیا در توسعه فاز نخست یاران جنوبی اعلام کرده بود که پیشنهاد این شرکت را در اولویت مناقصه قرار می‌داد. به این ترتیب طبق اظهارات مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت خام شرکت صنعت نفت و گاز پرشیا با استفاده از روش‌های ازدیاد برداشت در این پروژه مشغول خواهد شد.
نورالدین شهنازی‌زاده در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به این پرسش «تعادل» که شرکت نفت و گاز پرشیا چه زمانی نتایج مطالعات خود را تحویل داده است، عنوان کرد: «پس از انعقاد سند HOA این شرکت پیشنهاد داده است که کل میدان یاران را به صورت یکجا توسعه دهد. نفت و گاز پرشیا که متعهد به قرار گرفتن کنار شریک توانمند خارجی شده بود در بخش مطالعات اولیه یک شرکت فرانسوی و در بخش تکمیلی یک شرکت روسی را انتخاب کرده و با آنها قرارداد بسته است.» اما او در پاسخ به پرسش دیگر «تعادل» که چه زمانی قرارداد با این شرکت برای توسعه میدان یاران منعقد می‌شود، گفت: «رابطه ما با این شرکت فعلا همان چارچوب قرارداد است، در ادامه قرار است الحاقیه‌یی نیز به این چارچوب اضافه شود که شامل مواردی همچون لرزه‌نگاری سه‌بعدی و تلمبه‌های درون چاهی است. در این فاصله، برای قرارداد نهایی نیز انجام می‌شود که مجوزها فراهم شود.»
به گزارش «تعادل» مهر ماه سال گذشته و زمانی که چارچوب قرارداد 3 میدان یاران، کوپال و مارون میان بیژن زنگنه وزیر نفت و محمد مخبر رییس ستاد اجرایی فرمان امام(ره) به امضا رسید، زنگنه اعلام کرده بود که از 2.2میلیارد دلار نیاز این چارچوب، ستاد اجرایی باید بخشی را از منابع خود و بخشی را از طریق وام تعیین کند. اکنون مشخص نیست که ارزش قرارداد توسعه میدان یاران با شرکت نفت و گاز پرشیا وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام(ره) چه مقدار از این 2.2میلیارد دلار است و منابع این شرکت برای تامین این رقم کلان چه خواهد بود؟
داستان بی‌پایان مناقصه آزادگان
اما در حالی که شواهد حاکی از این مساله است که قرارداد توسعه میدان یاران مشترک با عراق در جنوب ایران به زودی با شرکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام(ره) بسته می‌شود، پیگیری «تعادل» حاکی از این است که مناقصه میدان نفتی آزادگان که عملا قرار بود بهمن ماه سال گذشته انجام شود، حتی تا پایان سال نیز امیدی برای نهایی شدن ندارد. 28 خرداد ماه امسال، سایت شرکت ملی نفت، لیست شرکت‌های بین‌المللی مورد تایید برای فعالیت در صنعت بالادستی نفت ایران را به‌روزرسانی کرده و تعداد شرکت‌های روسی این لیست را به 6 مورد رساند. «گازپروم نفت»، «روس‌نفت»، «تات‌نفت» و «زاروبژنفت» 4 شرکت روسی بودند که طی این به‌روزرسانی در کنار شرکت سوکار آذربایجان، شمار شرکت‌های بین‌المللی تایید شده برای فعالیت در ایران را به 34 مورد رساندند.
در آن تاریخ «تعادل» در گزارش خود این پرسش را مطرح کرد که اگر این شرکت‌ها قصد شرکت در مناقصه میدان نفتی آزادگان را داشته باشند، می‌توان حدس زد که حداقل تا 6 ماه آینده این مناقصه شکل نهایی به خود نخواهد گرفت. دیروز حبیب‌زادگان، معاونت مدیریت مهندسی شرکت متن با تایید این خبر «تعادل» عنوان کرد که یکی از 4شرکت روسی که اواخر خرداد به لیست شرکت‌های تایید شده، اضافه شدند خواهان شرکت در مناقصه آزادگان است. او همچنین عنوان کرد:«این شرکت‌ها که اضافه شده و در سایت شرکت ملی نفت اعلام شده به لیست بلند قراردادهای بالادستی صنعت نفت اضافه می‌شوند، چنانچه آنها علاقه‌مند به حضور در مناقصه آزادگان باشند و محدوده فعالیت آنها نفت باشد طبعا درخواست آنها پیگیری می‌شود.»
وداع با آزادگان در 96
مهم‌ترین نکته‌یی که به این ترتیب از اظهارات حبیب‌زادگان استخراج می‌شد این نکته بود که خلاف انتظارات، مناقصه آزادگان به این زودی‌ها برگزار نمی‌شود. او در پاسخ به این پرسش«تعادل» عنوان کرد:«خودتان می‌دانید که هر مطالعه تقریبا
6 ماه زمان می‌برد، زمانی نیز برای ارزیابی و موارد دیگر احتیاج است.» معاون مدیریت مهندسی شرکت متن همچنین اعلام کرد که اکنون شرکت‌های خواهان حضور در مناقصه آزادگان باید کنسرسیومی را تشکیل بدهند که ترکیبی مشابه کنسرسیوم فاز 11 دارد، یک شرکت IOC به عنوان لیدر، دست‌کم یک شرکت IOC دیگر در قالب غیر اپراتور و در نهایت یکی از 11شرکت ایرانی خواهان تبدیل شدن به شرکت P&E فرمول ثابت این کنسرسیوم‌هاست. او عنوان کرد که با نهایی شدن لیست کنسرسیوم‌ها به طور دقیق اعلام خواهد شد که چه شرکت‌هایی در مناقصه آزادگان حضور خواهند داشت.
دیروز نورالدین شهنازی‌زاده نیز در بخشی از صحبت‌های خود مسائلی را در مورد مناقصه میدان نفتی آزادگان مطرح و عنوان کرد:«شرکت‌های خوب خارجی برای حضور در مناقصه آزادگان شناسایی شدند. ابتدا ۵۹ شرکت خارجی برای حضور در مناقصه نفتی آزادگان اعلام آمادگی کردند که با بررسی‌هایی که صورت گرفت، صلاحیت ۲۲شرکت توسط شرکت ملی نفت ایران تایید شد.» او ادامه داد: «به شرکت‌هایی که برای حضور در مناقصه آزادگان اظهار تمایل کردند، بسته‌های مورد نیازی که جهت پیوست مدارک مناقصه آماده شده بود، ارسال شد. امیدوارم با تکمیل اقدامات و اسناد مناقصه هر چه سریع‌تر شاهد دریافت پیشنهادات فنی و بازرگانی این شرکت‌ها باشیم.» اظهاراتی که با قرار گرفتن در کنار صحبت‌های حبیب‌زادگان به خوبی شفاف کردند که هنوز برای حرف زدن از نهایی شدن مناقصه این میدان بسیار مهم خیلی زود است. این درحالی است که وزارت نفت تاکنون چند بار اعلام کرده بود که به‌زودی این مناقصه را برگزار می‌کند.
افزایش تولید از غرب کارون
اما همانطور که عنوان شد، هدف از برگزاری نشست خبری روز گذشته، ترسیم نمایی از وضعیت فعلی فعالیت شرکت مهندسی و توسعه نفت خام به ویژه در میدان‌های آزادگان جنوبی و میدان آذر بود. مدیرعامل و رییس هیات‌مدیره شرکت مهندسی و توسعه نفت طی صحبت‌های خود با اشاره به وضعیت تولید میدان آزادگان جنوبی توضیح داد: میزان تولید از این میدان قبلا روزانه ۴۵هزار بشکه بود که این برداشت در قالب قرارداد اولیه با سی ان پی سی صورت می‌گرفت. چاه‌هایی که توسط شرکت سی ان پی سی حفر شده بود به تدریج کارایی خود را از دست داد و تولید از میدان نفتی آزادگان جنوبی به ۲۵تا ۲۸هزار بشکه در روز کاهش یافت. اما فارغ از برنامه شرکت متن برای احیای این تولید از محل 25حلقه چاه حفاری شده شرکت CNPC چین در انتهای خرداد ماه معادل 45هزار بشکه در روز افزایش تولید در آزادگان جنوبی رقم خورده و به این ترتیب تولید زودهنگام این میدان را به 83هزار بشکه در روز رسانده است. این تولید در ادامه و با احیای چاه‌های اولیه با روزانه 25هزار بشکه افزایش و در مرحله‌یی دیگر نیز با 40هزار بشکه افزایش روبه‌رو خواهد شد. در نهایت طبق اطلاعات موجود، فاز دوم تولید زودهنگام میدان نفتی آزادگان مهر ماه سال جاری محقق می‌شود، هدف نهایی تولید روزانه 110هزار بشکه در روز به صورت زودهنگام است که شهنازی‌زاده اعتقاد دارد این شرکت این مرز تولید را رد خواهد کرد.
خبر مهم دیگری که دیروز مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت خام به عنوان مجری طرح‌های نفت و گاز در خشکی و دریا اعلام کرد، تولید زودهنگام 30هزار بشکه‌یی از میدان نفتی آذر بود. او در این زمینه عنوان کرد:«از این پس تولید از میدان آذر در فاز نخست به میزان ۶۵ هزار بشکه و در فاز دوم با تولید ۱۱۰هزار بشکه در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی عملیاتی می‌شود که برای فرآورش نفت تولیدی آن از ظرفیت خالی واحد دهلران استفاده می‌شود.»
به این ترتیب طبق اظهارات روز گذشته شهنازی‌زاده درحالی که تولید نفت خام ایران اکنون از میادین غرب کارون 290هزار بشکه در روز است در پایان سال 1396 این تولید به 368هزار بشکه در روز خواهد رسید. این مساله به معنای افزایش 78هزار بشکه‌یی تولید نفت خام ایران از محل این میادین است. طبق آخرین گزارش ماهانه سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت خام، ایران اکنون روزانه 3میلیون و 795هزار بشکه نفت خام تولید می‌کند که با در نظر گرفتن 78هزار بشکه افزایش در پایان سال به تولید 3میلیون و 873هزار بشکه در روز خواهد رسید. از سویی ایران خود تولید نفت خام در ماه آوریل را معادل 3میلیون و 862 هزار بشکه اعلام کرده که اگر این رقم مبنا قرار گیرد، تولید نفت خام ایران در پایان سال جاری که با اوایل سال 2018و پایان دور دوم توافق اوپک همراه می‌شود به 3میلیون و 940هزار بشکه در روز خواهد رسید.
